Basisstof 2: De bouw van een organisme

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Thema 1 Organen en cellen

Basisstof 2: De bouw van een organisme

Een organisme is een levend wezen

1. Waar
2. Niet waar

Uitscheiding is het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam van een organisme.

1. Waar
2. Niet waar

Welk levenskenmerk hoort bij stofwisseling?

1. Ontwikkeling
2. Reageren op prikkels
3. Ademhaling
4. Voortplanting

Leerdoelen 

• Je kunt de organisatieniveaus binnen een organisme benoemen en beschrijven
• Je kunt 10 orgaanstelsels van een mens noemen

Orgaan

= een deel van een organisme met één of meer functies

Een spier is een orgaan met als functie bewegen.

Een long is een orgaan met de functie ademhalen.

Een wortel is een orgaan met de functie water opnemen.

Borst- en buikholte

Orgaanstelsels

Een groep organen die samenwerken heet een orgaanstelsel. 

Hiernaast zie je er al 6. 

10 orgaanstelsels

1. Ademhalingsstelsel: zorgt voor de opname van zuurstof in je lichaam.
2. Bloedvatenstelsel: zorgt voor transport van stoffen en warmte door je lichaam.
3. Bottenstelsel (geraamte): geeft je lichaam vorm, zorgt voor stevigheid en bescherming en maakt beweging mogelijk.
4. Hormoonstelsel: regelt de hoeveelheid hormonen in je lichaam.
5. Spierstelsel: maakt beweging mogelijk.
6. Uitscheidingsstelsel: zorgt voor de uitscheiding van afvalstoffen uit je lichaam.
7. Verteringsstelsel: zorgt voor de vertering van je voedsel.
8. Voortplantingsstelsel: hiermee kun je je voortplanten.
9. Zenuwstelsel: vervoert impulsen (seintjes) door je lichaam.
10. Zintuigenstelsel: hiermee merk je veranderingen in je omgeving op.

Cellen

Organen zijn opgebouwd uit cellen.

Hiernaast zie je een dierlijke cel.

Weefsels

Een groep cellen met dezelfde vorm en functie heet een weefsel. 

Een orgaan bestaat uit weefsel. Aan de vorm van de cellen in het weefsel kun je vaak de functie zien.

Zenuwcellen hebben bijvoorbeeld uitlopers, spiercellen kunnen goed samentrekken.

Tussencelstof

In elk weefsel zitten dus meerdere cellen. Tussen de cellen zit tussencelstof. Er zijn verschillende soorten, dit verschilt per weefsel.

• Bij botten bestaat de tussencelstof uit kalk. Kalk is een harde stof. De harde tussencelstof maakt botten stevig.

• In kraakbeenweefsel is de tussencelstof elastisch (buigzaam). In je neus en oor zit kraakbeen. 

Organisatieniveaus

Een organisme kan bestaan uit cellen, weefsels, organen en orgaanstelsels. Dat kun je zien als niveaus.

Een mens is opgebouwd uit 4 organisatieniveaus:

Een orgaan is een deel van een organisme met één of meer functies

1. Waar
2. Niet waar

Een kat is een orgaan.

1. Waar
2. Niet waar

Sleep de organisatieniveaus van groot naar klein. (Links naar rechts)

Konijn

Geraamte

Bot

Beenweefsel

Beencel

Aan de slag met het huiswerk!

Maken:

 Opdrachten 1 t/m 7 in je boek

Test jezelf online

Lezen:

Basisstof 4.