2.4 Gevolgen van de klimaatverandering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom allemaal!

• Pak je aantekeningenschrift erbij + pen + markeerstift
• Wacht rustig tot de les begint :) 

2.4 Anders Actief: Bronnen: Gevolgen

2.1 Weer en klimaat in Europa

Hoofdstuk 2 Spanje en Nederland vergeleken

2.2 Beschikbaarheid van water

2.3 Klimaatverandering en extremer weer

2.4 Anders Actief: Bronnen: Gevolgen

Deelvraag: Welke problemen kunnen er in Spanje en Nederland ontstaan door de klimaatverandering?

2.5 Klimaatbeleid

Leerdoelen 2.4

Aan het einde van de les:

• Je kunt voor Spanje en Nederland beschrijven en verklaren  wat de gevolgen zijn van klimaatverandering als het gaat om:
  - Hoe verzilting en verwoestijning kan ontstaan
  - Hoe natuurgebieden in gevaar komen
  - Hoe de gezondheid van mensen in gevaar kunnen komen
  - Hoe de landbouw kan veranderen

Tijdens de uitleg:
 ben je stil,
steek je je hand op als je mee wilt doen
 maak je aantekeningen

Verdroging en verzilting 

• In NL meer neerslag + in Spanje meer droogte
• Welke problemen levert dit op?
  
  
• Gevolg 1. Verzilting en verdroging 
• Verdroging ontstaat door het te veel oppompen van grondwater.

Maak aantekeningen!

Door verzilting kan er niets meer verbouwd worden. 

0

Verwoestijning

• Gevolg 2: Verwoestijning

• Komt steeds vaker voor in Spanje.

• Dit ontstaat door droogte, erosie, bosbranden en als er meer grondwater wordt opgepompt.

Maak aantekeningen!

Verwoestijning in Spanje

Gezondheid

• Gevolg 3:Gezondheid 

• Meer hart- en vaatziekten.
• Slechtere luchtkwaliteit.
• Meer allergiedagen.
• Meer besmettelijke ziekten zoals tijger mug.

Maak aantekeningen!

Meer tijgermuggen in Europa door temperatuurstijging

Bosbranden

• Gevolg 4. Meer kans op bosbranden
• Waardoor planten en dieren verdwijnen.

Maak aantekeningen!

Veranderingen in de landbouw

• Gevolg 5: Veranderingen in de landbouw

•  Spanje: Door stijging van de temperatuur en droogte zal de opbrengst van de landbouw waarschijnlijk dalen.

• Nederland: Kunnen veranderingen in neerslag en extreem weer, zoals buien, hagel en droogte oogsten bedreigen.

Maak aantekeningen!

Welke problemen dreigen voor landbouw en toerisme?

Irrigatie

Het land op een kunstmatige manier van water voorzien: sproeien, bevloeiing (overstromen). 

In Spanje is dit nodig omdat het te droog is in de zomer.

Verzilting

Verzilting = het zout worden van de bodem.
In water zitten altijd zouten. Als je gaat irrigeren, zal een groot deel van dat water verdampen. De zouten kunnen niet verdampen en blijven in de bodem. 

Dit kun je voorkomen door overtollig water uit de bodem af te voeren (= drainage) of door druppelirrigatie.

Verdroging

In de zomer is de vraag naar water groot. Veel toeristen, veel verdamping en weinig neerslag. Water wordt opgeslagen in stuwmeren als voorraad in droge tijden. Ook grondwater wordt opgepompt. Hierdoor droogt de bodem uit = verdroging.

0

Vragen?

Aan de slag

Ga naar SOM Today

Leermiddelen

Aardrijkskunde

4 vmbo kgt

Ga naar paragraaf 2.4

Zelfstandig opdrachten maken: 

1 t/m 4 + samenvatting (6)

HERHALING

Paragraaf 2.4

Gevolgen van klimaatverandering

Leg uit. Wat is verzilting?

Waar is de kans op verwoestijning groter

1. Spanje
2. Nederland

Temperatuurstijging heeft ook gevolgen voor de gezondheid. Noem 2 gevolgen die ontstaan als het gaat om gezondheid.

Waarom komt de tijgermug steeds vaker voor in Europa?

Herhaling Sleep elke afbeelding naar het begrip waar het bij hoort.

Broeikaseffect (algemeen)

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Teveel 

CO2

gemiddeld 2 graden warmer

Klimaatverandering

Zonder dit is het -18 graden op aarde

Zeespiegelstijging

Natuurlijke verwarming

De zon als motor

De mens als motor

Het versterkt broeikaseffect is een groot probleem.

Welke stof veroorzaakt het versterkte broeikaseffect?

1. koolstofmono-oxide
2. stikstofdioxide
3. koolstofdioxide
4. zwaveldioxide

antwoord

Wat is GEEN oorzaak van zeespiegelstijging?

1. Landijs smelt
2. Water wordt warmer en zet dus uit
3. Water wordt kouder en zet dus uit

Zonder het broeikaseffect ...

1. ... wordt het heel warm op aarde.
2. ... blijft de temperatuur op aarde gelijk.
3. ... wordt het op aarde net zo koud als in de ruimte.

Wind waait altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied.

1. goed
2. fout

Als we een hogedrukgebied hebben gaat het regenen.

1. goed
2. fout

Als de neerslag op het land valt en via een omweg in de zee terug komt noemen we dit ....

1. de korte kringloop van het water.
2. de lange kringloop van het water.

De kaart van bron 1 gaat over de verschillen in luchtdruk in Europa.
Bij welke letter in bron 1 was de windsnelheid op 10 september 2013 het hoogst?

1. bij letter P
2. bij letter Q
3. bij letter R
4. bij letter S

Bekijk bron 3.
Welke beschrijving hoort bij het weer in Nederland op 11 april 2007?
A Het was bewolkt en droog.
B Het was bewolkt en regenachtig.
C Het was onbewolkt en droog.
D Het was onbewolkt en regenachtig.

1. A
2. B
3. C
4. D

Verzilting in Spanje ontstaat door:

1. Planten te veel water opnemen uit de bodem
2. te weinig watergebruik in de landbouw
3. Verdroging
4. Verkeerde irrigatie in de landbouw

In grote delen van Spanje is het al heel droog. Als het nog droger wordt is er geen landbouw meer mogelijk.

1. waar
2. niet waar

In Spanje wordt er veel grondwater opgepompt. Hierdoor daalt de grondwaterspiegel, met verdroging als gevolg.

1. waar
2. niet waar

Wat is geen gevolg van de 3 droogteproblemen van Spanje?

1. Verzilting
2. Verdroging
3. irrigatie
4. Verwoestijning

Door de ongelijke neerslagverdeling krijgt Spanje in de herfst/winter te maken met...

1. Overstromingen van de zee
2. Overstromingen van rivieren
3. Droogte en weinig neerslag
4. Veel sneeuw overlast

'Druppelirrigatie kan verzilting voorkomen'.

1. goed
2. fout

Verzilting: welke uitspraak is fout.

1. Verzilting = toename zoutgehalte in de bodem.
2. Verzilting ontstaat door te weinig water en komt in NL dus niet voor.
3. Meeste planten kunnen niet tegen zout --> belemmert opname voedingsstoffen.
4. Oplossingen = druppelirrigatie (met meststoffen) en drainage.

Is er voldoende water beschikbaar in Spanje en Nederland, bijvoorbeeld voor landbouw en toerisme?

De hoeveelheid neerslag per tijdseenheid, bijvoorbeeld per uur of per dag.

De nuttige neerslag in een jaar, berekend over een langjarig gemiddelde, voor een bepaald gebied

Het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping in een gebied.

De verdeling van neerslag in een gebied.

Neerslagverdeling

Neerslagintensiteit

Nuttige neerslag

Waterbalans