Peuterfase les 1

• Ontwikkelingsfasen
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk: De peuterfase deel 1

Wat weet je of waar denk
je aan bij peuters?

1.1.1 Motoriek

Peuters zijn lichamelijk erg actief. Vooral de grove motoriek ontwikkelt zich snel. . In de beginfase van de peutertijd zet het kind zijn eerste stapjes. Al snel daarna leert hij goed lopen, huppelen en springen. Wat betreft de fijne motoriek leren peuters bijvoorbeeld tekenen en later knippen en plakken.

Peuters bewegen veel, waardoor het belangrijk is om ze goed in de gaten te houden. Zoals je in periode 1 hebt geleerd, is het aanleren van motorische vaardigheden voor een groot deel gebaseerd op rijpingsprocessen. Daar wordt een vraag over gesteld in Lesson up

Wat heeft ''rijp zijn'' te maken
met het aanleren van deze motorische vaardigheden

Peuters zijn heel ondernemend en zien weinig gevaar. Dat is goed, want juist die nieuwsgierigheid zorgt ervoor dat de peuter zich ontwikkelt en elke dag nieuwe dingen leert. Doordat peuters weinig gevaar zien, moet je ze dus goed in de gaten houden, want voor je het weet gaat het mis. Let wel op dat je niet meer verbiedt dan nodig is. Als het kind steeds hoort ‘nee’ of ‘niet doen’, raakt hij geprikkeld en wordt hij vervelend. Ouders zijn vaak geneigd om hun kind tegen vallen te beschermen, maar het kan geen kwaad om de peuter te laten ervaren dat het vallen pijn kan doen. Zorg dat je zoveel mogelijk dingen die echt gevaar opleveren buiten het bereik houdt van de peuter. Door het kind te laten ontdekken, voorkom je dat het angstig wordt en niet meer zelf de wereld durft te ontdekken. 

Tips over zindelijkheid

Cognitieve ontwikkeling = verstand

Gemiddeld kent een kind van 1,5 jaar zo’n 20 tot 50 woorden. Vanaf ongeveer 2 jaar kan een kind zinnen maken die bestaan uit meerdere woorden. Eerst maakt een kind tweewoord zinnen zoals ‘pop stout’ of ‘ poes eten’. Na een tijdje kan een kind driewoord zinnen maken zoals ‘poes pijn nu’ of ‘ik nee eten’. Zodra een kind driewoord zinnen kan gebruiken gaat het heel snel met de taalontwikkeling. De taal van een peuter kan heel grappig zijn, omdat hij of zij zelf woorden bedenkt. Hij heeft het bijvoorbeeld over pappakip (haan). Een kind kan ook gaan begrijpen wat langere zinnen betekenen. ‘Eet je brood eens op’ kan een opdracht zijn die een peuter goed begrijpt. Peuters zijn ook heel nieuwsgierig, ze stellen daarom veel ‘waarom’-vragen. Het is belangrijk om peuters een taalrijke omgeving aan te bieden. 

Hoe kun je de taal van een peuter stimuleren?

Dit kan je doen door hardop te vertellen wat er gebeurt. Ook interactief voorlezen draagt bij aan de taalontwikkeling van jonge kinderen.

Pauze

1.2.2 Exploratiedrang

Zodra een kind leert kruipen, wil hij de wereld ontdekken. Dit noem je exploratiedrang. Exploratiedrang is een positieve ontwikkeling. Een kind moet bijvoorbeeld leren dat je met een pen kunt schrijven, dat water heet en koud kan zijn. Een kind leert dat dingen een naam hebben. Een kind leert dat dingen eigenschappen hebben (koud, warm, groot, klein). Ook leert het dat iets in, op, boven, onder, naast of tussen kan worden geplaatst. 

Een veilige hechting is een belangrijke voorwaarde voor een kind om te durven exploreren. Als een peuter zich veilig voelt, durft hij zijn opvoeders los te laten en zelf op ontdekking te gaan.

Een peuter heeft drie manieren van denken: concreet, magisch en animistisch. Aan de hand van voorbeelden zullen deze denkvormen besproken worden:

-

 Concreet denken: het denken van een peuter richt zich op wat tastbaar is. De peuter denkt aan de voorwerpen die het kan zien en waar hij iets mee kan doen. 

- Magisch denken: een peuter kan nog geen onderscheid maken tussen werkelijkheid en fantasie (wat echt is of wat niet). Hierdoor gaan peuters soms zelf verklaringen bedenken voor bepaalde dingen. Bijvoorbeeld dat de zon slaapt als ze de maan kunnen zien. Als gevolg van die fantasie hebben peuters ook vaak angsten. Zo zijn ze bijvoorbeeld bang dat ze door de wc worden opgeslokt of dat er monsters onder het bed zitten. 

- Animistisch denken: dit betekent dat de peuter levenloze dingen menselijke eigenschappen geeft. Een peuter kan bijvoorbeeld zeggen ‘mijn pop moet mee, want anders wordt die verdrietig’. Of als hij tegen een stoel aanloopt ‘de stoel is stout’. Hij heeft nog geen inzicht in oorzaak en gevolg. Hij heeft nog niet door dat het komt omdat hij er tegen aan stoot. 

Als ik mijn speelgoed niet zie, heb ik het niet

mijn knuffel praat tegen mij

Ik word door het doucheputje gespoeld

Animistisch denken

Concreet
denken

Magisch Denken

Opdracht 

Wat betekent magisch denken?
En schrijf een nieuw voorbeeld hiervan op.

Wat betekent animistisch denken?
En schrijf een nieuw voorbeeld hiervan op.

Opdracht 4
(samen)

Waar komt de angst van Jesse vandaan?

1. animistisch denken
2. concreet denken
3. magisch denken

Hoe zou je omgaan met de angst van Jesse? Wat zou je moeder adviseren?

1.2.4 Angsten

Heel veel dingen zijn voor een peuter nog niet te begrijpen. Zoals je net hebt geleerd, kan een peuter magisch denken. Ze weten niet wat het verschil is tussen fantasie en werkelijkheid. Hierdoor hebben peuters ook veel angsten. Als een peuter een film kijkt waarin monsters voorkomen, begrijpt hij nog niet dat deze in werkelijkheid niet bestaan. Het is daarom ook niet zo gek dat peuters daadwerkelijk bang kunnen zijn voor bijvoorbeeld monsters. 

Als volwassene is het belangrijk om deze peuterangsten wel serieus te nemen en geen grapjes te maken over waar het kind bang voor is. Nadat je het serieus hebt genomen, kan je het kind geruststellen en het uitleggen

Afsluiting

Wat is de leeftijd van een peuter?

1. 1 - 2 jaar
2. 1,5 - 3 jaar
3. 1,5 - 4 jaar

Leg uit wat animistisch denken is

Exploratiedrang betekent de behoefte van de peuter om de wereld te ontdekken

1. Waar
2. Niet waar

Tot volgende les!

Peuterfase deel 2