BS 1 Genotype en Fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

bs 1.3 metamorfose

Welkom

• Ga rustig zitten volgens de plattegrond
• Op je tafel: laptop, etui en biologie schrift 
• Laptops blijven dicht

Thema 5 Erfelijkheid & Evolutie

BS 1 Genotype en Fenotype

Praktische Opdracht (PO) 

• Kinderboekje (7/8 jaar)
• 10 - 15 pagina's 
• Erfelijkheid of Evolutie

Praktische Opdracht (PO) 

Erfelijkheid ( 2 VWO: 5.1 t/m 5.3 en 5.8)

• Begrippen: (geslachts)chromosomen, DNA, genen, allelen, genotype en fenotype 
• Leg uit hoe er variatie in genotypen en daarmee variatie in fenotypen kunnen ontstaan
  
• Leg uit dat er mutaties kunnen ontstaan

Evolutie (2 VWO: 5.5 en 5.6)

• Evolutietheorie van Darwin. Begrippen:  evolutie, variatie en eigenschappen, mutatie, natuurlijke selectie, survival of the fittest
• Ontstaan van soorten: leg uit aan de hand van een voorbeeld (geen voorbeeld uit BVJ)
• Geschiedenis van het leven op aarde: benoem minimaal vijf hoogtepunten
• Verwantschap: hoe huidige soorten zijn ontstaan uit vroegere soorten

 Weegfactor: 2X
Inleveren 15 jan
Digitaal of schriftelijk

Leerdoelen

• Je kunt de begrippen genotype en fenotype uitleggen
• Je kunt uitleggen hoe verschillen in fenotype ontstaan 
• Je kunt uitleggen dat cellen alleen de erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben

Wat betekend erfelijkheid?

Lijk jij op familie leden? Of juist helemaal niet?

Erfelijke informatie

Ons lichaam in opgebouwd uit lichaamscellen

Elke cel bevat een celkern, hierin ligt de erfelijke informatie = het DNA

Erfelijke informatie

DNA = de code voor  ons lichaam,

 het bevat erfelijke eigenschappen

DNA ligt in de celkern

Chromosomen

Chromosomen zijn opgebouwd uit (delen) DNA

Mensen hebben 46 Chromosomen

Elk chromosoom bevat een deel van de erfelijke eigenschappen. 

Genotype

= Alle erfelijke eigenschappen 

Gen = stuk DNA dat codeert voor één erfelijke eigenschap

DNA is opgebouwd uit heel veel genen

Genen zijn in elke cel exact hetzelfde

Worden alle genen in elke cel gebruikt?

1. Ja
2. Nee

Genotype + milieu = fenotype

Het fenotype blijft je hele leven hetzelfde.

1. Juist
2. Onjuist

Fenotype

= waarneembare eigenschappen

Fenotype komt tot stand door erfelijke informatie = genotype

Genexpressie

• Genen zijn niet in elke cel actief

• Niet elk type cel heeft ieder gen nodig
• Een gen kan actief of non actief zijn
• Een actief gen komt tot uiting > oogkleur in de ogen

• Genexpressie = het tot uiting komen van genen

Celdeling: dochtercel exacte kopie van moeder cel

Benoem voorbeelden waarbij je fenotype veranderd

Aan de slag

• Opdracht villa genetica > Classroom 

• Basisstof 5.1

Opdrachten: 1 t/m 4 en 6 t/m 9

Leerdoelen

• Je kunt de begrippen genotype en fenotype uitleggen
• Je kunt uitleggen hoe verschillen in fenotype ontstaan 

Zet in de juiste volgorde van klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Elke cel bevat exact hetzelfde DNA

1. Juist
2. Onjuist

Is het genotype van de larve hetzelfde als het genotype van het volwassen dier?

1. Ja
2. Nee

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu