§8 Zww en hww

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Doel:

• Je kunt zelfstandige werkwoorden herkennen in een zin.
• Je kunt hulpwerkwoorden herkennen in een zin.

Wat is een zelfstandig werkwoord?

Wat is een hulpwerkwoord?

Zelfstandig werkwoord (zww)

Een zelfstandig werkwoord (zww) kan in z'n eentje - zelfstandig dus - in een zin staan.

• De geit eet.
  
• De koe leeft.
  
• De hond rent.
  
• De kat bijt.
  

Als er maar één werkwoord in de zin staat die aangeeft wat iemand doet, is dat een zelfstandig werkwoord.

Hulpwerkwoord (hww)

Soms wordt het zelfstandig werkwoord een handje geholpen door een ander werkwoord. Zo'n werkwoord heet een hulpwerkwoord (hww). Het hulpwerkwoord kun je weglaten. 

• De geit heeft gegeten. (Het hulpwerkwoord maakt duidelijk dat de geit klaar is.)
  
• De koe zal niet lang meer leven. (Het hulpwerkwoord vertelt iets over de toekomst.)
  
• De hond wil rennen. (Het hulpwerkwoord vertelt iets extra's.)
  
• De kat wordt gebeten. (Het hulpwerkwoord vertelt dat de kat niet zelf bijt.)
  

Zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik word bekeken
bekeken = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

De politie heeft drugslabs ontmanteld in Brabant en Limburg.

1. heeft= hulpwerkwoord
2. ontmanteld=hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gefietst
gefietst = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ineke gaat naar de stad.
gaat = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Hij heeft die opdracht moeten maken. 

heeft

moeten

maken

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

hulpwerkwoord

Wij hadden misschien met dat project mee kunnen doen 

hadden

kunnen

meedoen

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

hulpwerkwoord

Zij zou wel een nieuwe jas willen kopen

zou

willen

kopen

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

hulpwerkwoord

Noteer alle werkwoorden van de zin:
Els wil graag een keer gaan bungeejumpen.

Wat is het zelfstandige werkwoord van de zin:
Els wil graag een keer gaan bungeejumpen.

Voldoende uitleg gehad?

Ga verder met huiswerk op bladzijde 214

Opdracht 1, 2 en 3.
Klaar? Maak een eigen Kahoot! met hulpwerkwoorden en zelfstandige werkwoorden. Zowel theorievragen als toepassingsvragen.

Meer uitleg? Kijk verder mee.

Noteer alle werkwoorden van de zin:
Had je mijn fietssleutel niet beter in je portemonnee kunnen bewaren?

Wat is het zelfstandige werkwoord van de zin:
Had je mijn fietssleutel niet beter in je portemonnee kunnen bewaren?

Noteer het zww van de zin.
Op koningsdag vieren wij in Nederland de verjaardag van de koning.

Wat is het zww van deze zin?
Op koningsdag vieren wij in Nederland de verjaardag van de koning.

Noteer het hulpwerkwoord
Hij heeft een milkshake gemaakt.

Wat is het hulpwerkwoord uit de volgende zin? Sanne wilde graag haar moeder helpen.

Maak een zin waarbij 'trainen' het zelfstandig werkwoord is.

Maak een zin waarin 'hebben' het hulpwerkwoord is.

Maak een zin met één
hulpwerkwoord en
een zelfstandig werkwoord.

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Doel:

• Je kunt zelfstandige werkwoorden herkennen in een zin.
• Je kunt hulpwerkwoorden herkennen in een zin.