Gassen periode 2

• Procestechniek
• MBO
• Studiejaar 2

Gassen

In deze les komen de volgende onderwerpen aan bod.

Gassen worden vaak gebruikt als hulpstoffen

Voorbeelden hiervan zijn:

Stikstof/Halon: om zuurstof te verdringen

Aardgas, acetyleen, butaan, propaan: om te verwarmen als brandstof

Freon en ammoniak: het transporteren van warmte

Er kan ook contact ontstaan tussen een gas en een product, b.v. bij lassen

Gas in afgesloten systeem: in koelinstallaties.

Wat zeggen kleurcodes op flessen over een gas?

Waar komt CO2 overal in voor?

Kooldioxide (CO2)

Is een kleurloos en reukloos gas 

Komt voor in:

1. Atmosfeer
2. water
3. Brandblussers

• - Verdrijft zuurstof, dus kans op stikken. Grenswaarde: 9000 mg/m3
• - Brandblaren door koudverbranden.
  
• - Zwaarder dan lucht.

Stikstof (N2)

- Verdrijft zuurstof.

- Dikker dan lucht.

- Wordt bewaard in vloeibare toestand: extreem koud.

- Wordt gebruikt als:

• vulgas (bijv. autobanden)

• gas voor afdekken van vluchtig of ontvlambaar product (blanketing)

• gas voor het leegblazen van leidingen en tanks (purging)

Acetyleen

- Reactief: veroorzaakt brand en explosies in contact met lucht.

- Ruikt naar knoflook.

- Is niet samen te persen.

- Flesdruk: 18 bar.

- Wordt gebruikt:

• bij lassen (3000°C)

• als gas voor branders

• as grondstof voor kunststof en rubber

Koolmonoxide (CO)

- Brandbaar, explosief en giftig.

- Kleurloos en reukloos.

- Hecht zich aan rode bloedlichaampjes (kolendampvergiftiging).

- Grenswaarde: 29 mg/m3

- Komt voor bij branden en in oude cv-ketels.

Waterstofsulfide (H2S)

- Rottingsgas.

- Komt voor in afvalwaterzuivergsinstallaties.

- Ruikt naar rotte eieren.

- Vanaf 100 ppm merk je de geur niet meer.

- Vijf minuten lang 800 ppm inademen: kans van 50% dat je sterft.

Propaan

- Brandbaar.

- Kleurloos en reukloos.

- Wordt gebruikt:

• als brandstof (gasflesjes, autogas)

• voor warmtetransport in koelinstallaties

Zuurstof

- Gevaarlijk als er te veel of te weinig in de lucht zit.

- Brandbevorderend.

- Normaal: 21% zuurstof in de lucht.

- Lager dan 19%: kans op versuffen, bewusteloosheid en stikken.

- Hoger dan 21%: grotere kans op brand of explosie.

- Je mag werken in een ruimte met een zuurstofgehalte tussen 19% en 21%.

Diwaterstof (H2)

- Explosief en brandbaar.

- Wordt ook wel waterstofgas genoemd.

- Kleurloos, reukloos en smaakloos.

- Moleculen zijn heel licht en ontsnappen gemakkelijk.

- Waterstofgas + zuurstof = water (H2O).

Deze reactie veroorzaakt energie (knalgas).

Andere gassen

Natuurlijk zijn er nog heel veel andere gassen waarmee gewerkt wordt in de (chemische) procestechniek zoals b.v.:

Ammoniak

Chloor

Methaan

Argon

Propeen

Al deze gassen moeten op een speciale manier worden gehandeld.

Veiligheid

- Draag de juiste PBM’s.

- Controle van de onderdelen van het gassysteem:

• zeepsop of lekspray op mogelijke lekkagepunten

• zorg dat de slangen vrij en spanningsloos hangen

- Werk voorzichtig:

• draai de flesafsluiter langzaam open met de speciale sleutel.

te snel veroorzaakt drukstoot en spontane brand en/of explosie

• stel de juiste werkdruk in met een reduceer

- Zorg dat je voldoende opgeleid bent.

Opslag

- rechtop en goed vastzetten

- beschermkap op de afsluiter

- zuurstofflessen en brandbare gassen scheiden

- blusmiddelen bij de opslag

- niet toegankelijk voor onbevoegden (slot op de deur/het hek).

- hek afsluiten van opslagplaats

- waarschuwingsbord

Bij het vorige filmpje, wat kon er fout gaan en hoe is dit te voorkomen?

Opslagtips

Buiten opslaan:

- beschermen tegen regen en zon

- op afgelegen stuk van het terrein (minder mensen)

- afsluitbaar hek

Binnen opslaan:

- brandwerend

- lekkende gassen opvangen

- goed geventileerd

- beschermen tegen warmtestraling

- geen schakelaars of stopcontacten

- verlichting met speciale voorschriften (vanwege brandgevaar)

Einde les

In deze les heb je het e.e.a. geleerd over gassen, veilig werken met gassen, verschillende soorten gassen en opslag van gassen.