Starttaal vooraf - thema 1 - woordenschat 1

• Nederlands
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 3

Introduction

Voorbeeld les Nederlands leerjaar 3.

Instructions

Zie les notities. 

Thema 1 'familie en vrienden'

> 9 september 2024 <

Starttaal vooraf

Start van de les

                                             Ben ik klaar voor de les?

                                             Wat weet ik al?

                                             Wat ga ik leren?

                                             Begrijp ik de lesstof?

                                             Kan ik zelfstandig aan het werk?

                                             Wat heb ik geleerd?

1

2

3

4

5

6

Lesopbouw

                                                    Vooraf: Startklaar, Voorkennis activeren

                                                    Instructie: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en                                                          herkenbare voorbeelden

                                                    Toepassing: Actieve verwerking, Formatief handelen

                                                    Evaluatie: Afsluiting

1

2

3

4

Startklaar?

• Op je plek zitten

• Telefoon in telefoontas (of kluis)

• Jas en tas in de kluis.

• Schoolspullen op tafel: Boek, laptop, etui

1. Start van de les

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp.

Terugblik - les 1 

• Woordenschat = Alle woorden die je kent en begrijpt.
  
• Een grote woordenschat zorgt ervoor dat je beter kunt lezen, luisteren, schrijven en spreken en dat je makkelijker gesprekken kunt voeren.

Wat betekent het woord generatie? 

Herhaling thema

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen.

Checklist:

Het activeren van relevante voorkennis als een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof .

Leerdoelen

• Ik begrijp de betekenis van de themawoorden over familie en vrienden.
• Ik begrijp het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik.
• Ik begrijp wat een bijnaam is. 

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Checklist:

• Het leerdoel is in leerlingentaal geformuleerd.

• Het leerdoel is volgens de RTTI-methodiek geformuleerd.

• Het leerdoel geeft een omschrijving van de context (inhoud).

• Er wordt een werkwoord gebruikt in het leerdoel (gedrag).

• De condities worden weergeven in het leerdoel (voorwaarden).

• Er zijn succescriteria gekoppeld aan het leerdoel (norm).

Instructie

Opdracht 2

Stap 1 Kijk en luister naar fragment Opa in huis.

Stap 2 Lees de zinnen door op blz. 17 en vul iedere zin een ander thema woord in. 

 

Stap 3 Klassikaal bespreken. 

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Checklist:

• Interactieve uitleg (responsief): wisbordjes, LessonUp check-vragen, Cornell-methode

• Meertaligheid functioneel inzetten

• Iedereen bij de les betrekken

Instructie

Opdracht 2

1.         Die slechte ... heb ik nog steeds niet afgeleerd.

Ik heb een heel vrije ... gehad, ik mocht alles.

Alle mensen uit mijn ... wonen hier in de buurt. 

Wij vinden het belangrijk om ... de buren. 

Ik sprak laatst trouwens een ... van vroeger: de bakker.

Een eigen woonkamer en badkamer, ik zou willen dat

zo veel ... had. 

Veel klagen is geen mooie ...

Opa heeft een goede ... met zijn kleinkinderen.

Opa is volledig te ...,hij verteld niks door. 

eigenschap

vertrouwen

sociale netwerk

relatie

rekening houden met

privacy

opvoeding

kennis

gewoonte

Instructie

Opdracht 3

Stap 1 Bekijk de afbeelding op blz. 18.

Stap 2 Kruis het juiste zin aan waar het thema woord goed is gebruikt.

Stap 3 Klassikaal bespreken.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)

• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen

Controlevragen

1. Mijn vader en ik gamen vaak, ook al zijn we van een andere generatie.
2. Mijn vader en ik gamen vaak, ook al zijn we van dezelfde generatie.

Controlevragen

1. Ik heb een groot sociaal netwerk met veel vrienden.
2. Ik heb een groot sociaal netwerk met veel spullen.

Controlevragen

1. Mijn ouders vinden mijn opvoeding belangrijk.
2. Mijn ouders vinden hun opvoeding belangrijk.

Controlevragen

1. Ik houd rekening met mijn vriend op krukken door te lachen.
2. Ik houd rekening met mijn vriend op krukken door langzaam te lopen.

Controlevragen

1. Een goede kennis van mij is een vriendin van mijn zus.
2. Mijn vriendin is een goede kennis van mij met mijn zus.

Instructie

Opdracht 3

Stap 1 Bekijk de afbeelding en lees het themawoord op blz. 20.

Stap 2 Gebruik het themawoord in een zin die bij de afbeelding past. 

Stap 3 Klassikaal bespreken.

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven.

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)

• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen

Maak een zin met het woord: Eigenschap

Controlevragen

Maak een zin met het woord: Gewoonte

Controlevragen

Wat betekent 'privacy'?

Maak een zin met het woord: Vertrouwen

Controlevragen

Maak een zin met het woord: Privacy

Controlevragen

Instructie

Opdracht 4

Stap 1 Bekijk de woorden op blz. 21.

Stap 2 Vul elk woord in op de kruiswoordpuzzel op pagina 22.

Stap 3 Klassikaal bespreken.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet over hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. Hierbij modelleert de docent eerst en laat daarna de leerlingen actief inoefenen. De ondersteuning wordt geleidelijk afgebouwd. De docent zorgt voor afwisseling in oefentypes en maakt gedurende de les het leren zichtbaar. De docent zet bijvoorbeeld in op hardop denken opdrachten en koppelt daar een geïnformeerde vervolgstap aan.

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?

• Afwisseling in oefentypes

• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik, wij, jij, wij)

• Het leren zichtbaar maken

• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel

Instructie

Opdracht 4

De band die mensen met elkaar hebben.

Je gedrag aanpassen aan wat fijn is voor anderen.

Niet alles hoeven delen met anderen.

Wat je gewend bent om te doen.

Alle mensen die je kent en die belangrijk voor je zijn. 

Op iemand kunnen rekenen.

Een kenmerk van iemand.

Een groep mensen die in dezelfde periode is geboren.

Iemand die je kent, maar niet als vrienden afspreekt.

generatie

gewoonte

kennis

privacy

rekening houden met

sociaal netwerk

relatie

vertrouwen

eigenschap

Begrippen

• eigenschap
• generatie
• gewoonte
• kennis
• opvoeding
• privacy
• rekening houden met

• relatie
• sociaal netwerk
• vertrouwen 

Afsluiting

• Ik begrijp de betekenis van de themawoorden over familie en vrienden.
  
• Ik begrijp het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik.
  
• Ik begrijp wat een bijnaam is. 

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?

• Les in context plaatsen van de periode

• Het leren en het gedrag samen evalueren

• Vooruitblikken adhv JdW-planner

Wat is het belangrijkste wat je hebt geleerd?

Terugblik