HC Duitsland 2.2 Duitsland valt uiteen (1945-1961)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC Duitsland in Europa 

(1919-1991)

2.2: Duitsland valt uiteen (1945-1961)

Wat zijn Heimatvertriebene?

Leerdoelen

- Hoe en waardoor ontstonden twee Duitse staten?

- Hoe ontwikkelde West-Duitsland zich tot 1961?

- Hoe ontwikkelde Oost-Duitsland zich tot 1961?

Hoofdvraag: Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog? 

wat weet je nog van koude oorlog?

Duitsland ligt in puin

Duitse steden liggen in puin, wegen en bruggen zijn vernietigd.

Vijf miljoen mannen waren gesneuveld.

'Stunde Null' --> Duitsland kan nergens op terugvallen.

anderetijden.nl

Heimatvertriebenen

Grote stroom van:

- terugkerende soldaten

- terugkerende slachtoffers van het naziregime

- 13 miljoen Duitse minderheden moesten vluchten

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Trumandoctrine

De VS zou landen helpen die door het communisme werden bedreigd.

Containmentpolitiek

en 

Marshallhulp

1947

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

De Verenigde Staten gaat actief helpen bij de wederopbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog 

Marshallplan

Marshallplan

1948

Marshallplan

Marshallplan

Europese eenwording

Het Marshallplan was dus een economisch herstelprogramma voor Europa.

Extra doel: voorkomen dat men in Europa koos voor het communisme.

Voorwaarde: de Europese landen moeten meer gaan samenwerken (begin van de Europese samenwerking)

Can he block it?

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat is er hand?

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

• Westelijke bezettingszones vormen steeds meer één gebied

Directe aanleiding: 

invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

1948

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden:  Berlijnse luchtbrug

• 
  

Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn!

Stalin als vogelaar

Wat wil de tekenaar duidelijk maken?

Gebruik twee beeldelementen

Wat wil de tekenaar zeggen?
2 beeldelementen!

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 

1949

Splitsing van Duitsland

• De Berlijnse crisis (Blokkade en luchtbrug) leidt tot een definitieve splitsing:
• 1949 Oprichting van de BRD. 
  - Bundes Republik Deutschland.
  - Kapitalistisch.

• 1949 Oprichting van de DDR.
  - Deutsche Demokratische Republik
  - Communistisch. 

• Alleen in Berlijn was vrij reizen toegestaan. 

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949
  

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)
  

• Een militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds!
  

1949

IJzeren Gordijn (1947-1989)

Warschaupact (1955-1991)

NAVO (1949)

"Groene grens"

De grens tussen de communistische landen in het Oostblok en de kapitalistische landen in West-Europa werd het ijzeren gordijn genoemd. 

De grens met West-Duitsland werd gesloten door de DDR. 

Maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn moest van de SU open blijven.

Leg uit dat door de oprichting van de NAVO en het Warschaupact blokvorming een feit was.

BRD

• Parlementaire democratie
• Nazi-partijen verboden
  
• Partijen konden enkel in de Bondsdag (het parlement) komen als ze minstens 5 procent van de stemmen kregen
  
• Bondskanselier van 1949-1963: Konrad Adenauer (CDU)
• Gericht op internationale aansluiting
• Wilde de DDR niet erkennen! 

 Mede dankzij het Marshallplan groeide de economie in het Westen. 

In de Oostzone mocht het Marshallplan niet geaccepteerd worden: mede daardoor geen economische groei.

 

Wirtschaftswunder

Wirtschaftswunder

Snelle wederopbouw

werkloosheid verdween

Rijkste land van Europa

Medeoprichter van de EGKS (1952) en lid van de NAVO (1955)

Westbindung

Adenauer wilde zo nauw mogelijk samenwerken met het westen.

Hereniging kon pas als het communisme verdween in Oost-Duitsland.

Hij erkende de DDR niet!

Westpolitik

Konrad Adenauer

(leider BRD 1949-1963)

Walter Ulbricht

(leider DDR 1950-1973)

DDR

Walter Ulbricht,

leider van de communistische partij:

Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED)

Totalitaire communistische dictatuur

• Planeconomie
• Landbouwcollectivisatie
• Lid van het Warschaupact (militair) en de Comecon (economisch)
• Staatssicherheitsdienst (Stasi)
• Door herstelbetalingen aan de SU en een slecht functionerende planeconomie is er sprake van een economische malaise.

Stasi

Volledige controle van de bevolking van de D.D.R.

Protesten in de DDR

Het gaat slecht met de economie in de DDR.

Arbeiders moeten harder gaan werken voor hetzelfde loon.

Mensen komen in opstand.

De opstand wordt keihard neergeslagen met behulp van Sovjettanks.

De Stasi wordt uitgebreid.

1953

BRD (West-Duitsland)

Door de nadruk te leggen op stabiliteit en wederopbouw verdween de kritische  confrontatie met het nazi-verleden snel naar de achtergrond

DDR (Oost-Duitsland)

De DDR profileerde zich als de ideologische erfgenaam van het communistisch verzet tegen de nazi's.  De DDR werd een socialistische staat waarbinnen geen plaats was voor het fascisme

Omgaan met het Nazi-verleden

"Groene grens"

Honderdduizenden Oost-Duitsers trokken naar West-Duitsland

Daarom sloot Walter Ulbricht de grens met West-Duitsland.

Maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn moest van de SU open blijven.

Gevolg: drie miljoen mensen verlieten de D.D.R. (vooral via Oost-Berlijn)

https:

www.facebook.com