Vwo paragraaf 11.1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Vandaag

Interactieve uitleg paragraaf 11.1

Lesdoelen

• Je weet wat een kwalitatief en een kwantitatief onderzoek inhoudt
• Je weet wat gaschromatografie is en hoe het werkt
• Je weet hoe de retentietijd wordt beïnvloed door de stationaire fase

Polaire binding

Apolaire binding

OH binding

CO binding

CH binding

NH binding

HH binding

Polaire molecuul

Apolair molecuul

Waterstof

Methaan

Methanol

Waterstofchloride

Koolstofdioxide

Water

Voorkennis: Waneer ontstaat een dipool-dipool binding?

Voorkennis: Waterstofbruggen

• Een waterstofbrug is simpelweg een sterke dipool-dipool binding.
  
• Gebeurt bij de meest elekronegatieve atomen en waterstof, oftewel bij hele polaire bindingen!
• Gebeurt tussen H en O of N of F

Dipool-dipool binding

Waterstofbruggen

Alleen vanderwaalskrachten

Water

Methaan

Ammoniak

Benzeen

waterstofchloride

Gaschromatografie

• Analysemethode veelgebruikt bij geneesmiddelen en geurstoffen
  
• Lijkt op papierchromatografie!
• Bevat ook een stationaire en een mobiele fase

De tijd die een stof nodig heeft om van het injectie punt naar de detector te gaan heet de retentietijd

Kwalitatief vs Kwantitatief

• We kunnen twee dingen uitvinden met gaschromatografie!
  
• Een kwalitatief resultaat dat laat zien welke stof aanwezig is.
  
• Een kwantitatief resultaat dat aanduid hoeveel van een bepaalde stof aanwezig is

Analyse met gaschromatographie

Het signaal op de detector word verzonden naar een computer die er een gaschromatogram van maakt.

• De detector registreert waneer een een bestanddeel van van het mengsel voorbij komt en sent een signaal door.
• Uit het patroon van de pieken is op te maken uit hoeveel en welke componenten het mengsel bestaat
• Het piekoppervlak is een maat voor de hoeveelheid stof die de detector passeert. Hieruit is dus een mol verhouding te bepalen.

Retentietijd en stationaire fase

• De retentietijd is afhankelijk van de stationaire fase
  
• Aan de stationaire fase vind adsorptie plaats

Wat is adsorptie

Adsorptie is een fenomeen dat optreedt aan het grensvlak van twee fasen. Bij adsorptie hechten de moleculen van een gas of vloeistof zich aan het oppervlak van een vaste stof of vloeistof.

Retentietijd en stationaire fase

• De retentietijd is afhankelijk van de stationaire fase
  
• Aan de stationaire fase vind adsorptie plaats
• Hoe sterker iets adsorbeert hoe langer de retentie tijd is!

Retentietijd en stationaire fase

• Een polaire stof adsorbeert goed aan een polaire stationaire fase want deze stoffen kunnen dipool-dipool bindingen en waterstof bruggen met elkaar aangaan.
  
• Een polaire stof adsorbeert slecht aan een apolaire stationaire fase
• Oftewel afhankelijk van de stationaire fase is de retentie tijd langer of korter van een stof

Voorbeeld:

In welk soort stationaire fase heeft octaan een korte retentietijd en waarom?

Waarom hebben propaan-1-ol en butaan-1-ol niet dezelfde retentietijd?

Welke van deze kolommen heeft een polaire vulling en waarom?

	Pentaan	Propaan
Kolom A	130 s	75 s
Kolom B	20 s	420 s

Aan de slag

Opgaven 6 t/m 14