Les 3 Herhaling en gotiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Geschiedenis

Introductie

Les 3 Herhaling en gotiek

Geschiedenis

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Kenmerkende aspecten

1. de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.

2. de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

Waar ontstonden steden vooral?

Oorzaken ontstaan van steden

Gevolgen ontstaan van steden

Geldeconomie

Uitvindingen landbouw

Oprichting Hanze

Toenemende handel

Ontstaan marktplaatsen

Ontstaan gildes

Kopen van stadsrechten

Toen steden ontstonden werden ze soms best machtig. Waar kwam deze macht vandaan?

1. Van de adel
2. Van de geestelijken
3. Van de boeren
4. Van veroveringen

Rond het jaar 1000 groeiden de oogsten snel. Welke oorzaak had dat?

1. De boeren hadden geleerd het land te bemesten.
2. De boeren lieten hun kinderen meehelpen op het land.
3. Er kwamen steeds meer boeren, omdat de mensen in steden ook moesten eten
4. De boeren gebruikten betere werktuigen.

Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

Als een gildelid ziek is, zorgen de andere leden voor hem en zijn gezin.

1. Waar
2. Niet waar

Als je goed genoeg was, moest je de ????
afleggen. Dat was een soort examen. Als je slaagde, mocht je lid worden van het gilde.

Welk woord moet er op de vraagtekens staan?

1. gilde
2. meester
3. meesterproef
4. leerling

Maak de goede combinaties tussen betekenis en begrip.

Betekenis	Begrip
Het recht van een stad op een eigen bestuur.
Tijd van steden en staten (1000-1500)
Beroep waarbij je producten met de hand maakt.
Vereniging van mensen met hetzelfde ambacht of beroep.
Groep steden die met elkaar samenwerkten om meer handel te krijgen
Hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde.

stadsrechten

late Middeleeuwen

ambacht

gilde

Hanze

kathedraal

 Zet de zinnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

Op een dag mocht hij zijn meesterstuk maken.

Na een jaar of zeven was Joost een ervaren leerling.

Het gilde benoemde hem tot meester.

Joost werd leerling bij meester Nicolaas.

Welke uitspraken over de gilden zijn juist? 

Sleep deze naar het vakje juist en sleep de overige naar het vakje onjuist.

juist

onjuist

Het gilde controleerde de kwaliteit van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde ziek was.

Het gilde had niets te zeggen over de prijs van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde doodging.

Het gilde vervulde geen rol in het opleiden van nieuwe ambachtslieden.

Bij elke fout ééń punt aftrek.

Dus 5 goed is 2 punten.

4 goed is 1 punt.

3 of minder goed is 0 punten.

Herken jij het juiste gilde?

Sleep het juist beroep naar de juiste afbeelding

Schoenmakers-gilde

Slagers-gilde

Bakkers-gilde

Kleermakers-gilde

Welk gilde deed wat bij de bouw van een kathedraal?

Hiernaast zie je een afbeelding over de bouw van een kathedraal. Welk gilde doet wat bij deze bouw?

metselaars

glasblazers

klokkenmakers

beeldhouwers

Verzin zelf een meesterproef
voor een gilde van ijzersmeden

Leerdoel

Je weet wat Gotiek is en kunt hier voorbeelden van noemen.

Je weet wat een aflaat is.

Samen een kerk bouwen

1230: burgers van Brugge (België) begonnen aan de bouw van een grote kerk. Hiervoor veel geld nodig:

• Gilden betaalden mee om hun rijkdom te laten zien
• Inwoners betaalden voor boetedoening > aflaat > 'ticket naar de hemel'.

Gotiek

Deze kerk is gebouwd in de Gothische (gotiek) bouwstijl.

Een Gotische kerk is gebouwd in de vorm van een kruis. Kenmerken:

• hoge ramen met spitse bogen
• pinakels (stekelige torentjes)
• versieringen binnen- en buitenkant

Kenmerkend voor de Gotische bouwstijl is de spitsboog. Deze boog loopt in een punt uit. Zie je vaak terug rond ramen.

Verder herken je het op afbeeldingen makkelijk aan de pinakels (stekelig torentjes). Staan vaak op de hoeken van het gebouw.

Aflaten

Als je een aflaat kocht werd daarmee je zonde vergeven.

huiswerk

T/H:

H/V:

Maak 5.2 zelfstandig af.