2425 4GL H4.2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

Economie  ||  2024-2025

Hoofdstuk 4 - Werk aan de winkel!

Exameneenheid Arbeid en productie

Programma

• Herhaling
• Hoofdstuk 4.2
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Na de les kan je: 

• het verschil tussen een vaste en een flexibele baan uitleggen
• verschillen tussen werken als zelfstandige en werken in loondienst uitleggen
• de kenmerken van een eenmanszaak en een vof benoemen
• de kenmerken van een bv en een nv benoemen
• uitleggen wat een stichting is
  

Werknemer en werkgever

Als je werkt bij een bedrijf ben je een werknemer. In ruil voor je werk krijg je loon. 

Het bedrijf is de werkgever. In ruil voor loon komen mensen bij het bedrijf werken. 

• De werknemer

• Krijgt:
• Loon
• Vakantiedagen

• De werknemer

• Hij krijgt een uitkering bij:
• werkloosheid
• ziekte
• arbeidsongeschiktheid → hij kan niet meer werken bijv. heel ernstig ziek

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven = redenen om te werken

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Noem twee voordelen van de Arbowet

Arbowet

Wat is de Arbowet?

• Basis voor veilig en gezond werken
• Voorkomt ziekteverzuim 

• Alle werkgevers en werknemers in Nederland
  

voordeel: werknemers productiever, werkgevers betalen minder ziektekosten, overheid: minder uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid 

CAO

In een CAO staan afspraken over de arbeidsvoorwaarden voor iedereen die in een bepaalde bedrijfstak werkt. Zoals.......

1. De bouw
2. De horeca
3. Basisonderwijs
4. Voortgezet onderwijs
5. Gehandicaptenzorg

Algemene wet gelijke behandeling

In de Algemene Wet Gelijke Behandeling staat dat er geen onderscheid gemaakt mag worden op basis van bijvoorbeeld:

1. Geslacht
2. Afkomst
3. Leeftijd

Noem de drie soorten werk

Soorten werk

Wit werk:

• betaald werk,
  
• arbeidscontract,
  
• inhouding loonbelasting en sociale premies,
  
• geregistreerd, werk in de formele sector.
  

Zwart werk:

• betaald werk,
  
• geen contract,
  
• geen belasting en premies,
  
• niet verzekerd,
  
• niet geregistreerd, informele sector
  
• verboden.
  

Grijs werk:

• onbetaald werk:
  
• vrijwilligerswerk,
  
• werk in eigen huishouden,
  
• mantelzorg,
  
• niet geregistreerd, informele sector.
  

Wie zou later eigen baas willen worden? In wat voor sector zou je eigen baas willen worden?

Heb je zekerheid?

Vaste baan

• arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
  
• ontslagbescherming
  
• veel zekerheid
  

Flexibele baan

• arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd = tijdelijke baan
  
• werk als oproepkracht of werk via uitzendbureau
  
• weinig zekerheid

Zelfstandig ondernemer

• Je kunt ook als zelfstandig ondernemer werken. Je verdient je inkomen met je eigen bedrijf.

• Ongeveer 13% van alle werkenden zijn zelfstandigen. 
• Zij hebben een eigen onderneming. 
• De winst die ze daarmee behalen, is hun inkomen. 

• Een deel van deze ondernemers heeft personeel in dienst, de rest is zzp’er (zelfstandige zonder personeel) 

Wat is het verschil tussen werken in loondienst en als zelfstandige?

• Loondienst (werknemer)
• arbeidsovereenkomst
• loon en vakantiedagen en vakantiegeld
• bij werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid een vangnet

• Zelfstandige
• de winst is hun inkomen

Ondernemingsvormen

Als je zelfstandig ondernemer bent, moet je een ondernemingsvorm kiezen.

Veel voorkomende ondernemingsvormen zijn:

• Eenmanszaak
• Vof (vennootschap onder firma)
• Bv (= besloten vennootschap)
• Nv (= naamloze vennootschap)

Eenmanszaak

Eenmanszaak = er is één eigenaar die zelf de leiding heeft. De eigenaar kan wel personeel in dienst hebben.

Vennootschap onder Firma (VOF)

Vof (vennootschap onder firma) = er zijn twee of meer eigenaren (vennoten of firmanten) die samen de leiding hebben. 

Kom je in de schulden?

Als de eenmanszaak of VOF failliet gaat dan zijn de eigenaren aansprakelijk. Het kan dus zijn dat ze de schulden moeten betalen met hun privé vermogen (spaargeld). 

Inkomstenbelasting

• Voor de eigenaars van een eenmanszaak en vof is de winst hun inkomen.
• Daarover betalen zij inkomstenbelasting. Dat is een belasting die iedereen over zijn privé-inkomen moet betalen.

• In een vof spreken de vennoten af hoe zij de winst verdelen.

Netflix

https://www.netflix.com/watch/80243757?trackId=14170289&tctx=0%2C13%2C5ae869d4-d758-4704-9ab6-61c9780beb26-43806690%2C221ba950-6798-43e6-8c4d-3f286a2c1f02_75670803X3XX1558354248616%2C221ba950-6798-43e6-8c4d-3f286a2c1f02_ROOT

vanaf 01:40 tot 03:20

Aandelen

• Als je een aandeel koopt koop je een stukje van een bedrijf. Je wordt dan mede-eigenaar. 
• De waarde kan omhoog en omlaag gaan. 
• Als mede-eigenaar mag je meebeslissen en je krijgt een stuk van de winst (dividend). 
• Als je aandelen bezit ben je een aandeelhouder. 
• Aandelen worden uitgegeven om te kunnen investeren. 
• 
  

BV en NV

• Besloten vennootschap (BV)
• Bij een besloten vennootschap worden er aandelen uitgegeven. 
• De aandelen van een BV mogen niet zomaar verhandeld worden. 

• Naamloze vennootschap (NV)
• Bij een naamloze vennootschap worden er aandelen uitgegeven. 
• De aandelen van een NV worden verhandeld op de effectenbeurs. Iedereen kan een aandeel kopen. 
• bv's en nv's betalen over hun winst vennootschapsbelasting 
• De winst die overblijft kan worden uitgekeerd als dividend of gebruikt worden in de bedrijfsvoering

Samengevat

Als je zelfstandig ondernemer bent, moet je een ondernemingsvorm kiezen.

Veel voorkomende ondernemingsvormen zijn:

• Eenmanszaak
• Vof (vennootschap onder firma)
• Bv (= besloten vennootschap)
• Nv (= naamloze vennootschap)

En goede doelen dan?

Een goed doel kiest een andere ondernemingsvorm. Namelijk een stichting. 

Een stichting is opgericht om een bepaald doel te bereiken. 

Een stichting komt aan geld door subsidies en donateurs. 

Een stichting mag geen winst maken.

Kan wel personeel in dienst hebben. → salaris

Aan de slag

Maken 4.2

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken, of 4.1 afmaken // herhalingsopgaven H4.2

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd