Steriele producten & VTGM

• apothekersassisitent
• MBO
• Studiejaar 2

doelen van deze les:

- kun je verschillende toedieningsvormen van het oog                         benoemen

- weet je welke eisen er worden gesteld aan steriele vloeistoffen

- weet je wat VTGM is en kun je voorbeelden benoemen

Welke steriele producten ken je?

- Oogdruppels

- Oogwassing

- Oogzalf/ooggel

- Medicatie cassettes (bv morfine cassette)

- Infusen

- TPV (totale parenterale voeding)

Welke vormen van sterilisatie methoden zijn er?

- Stoom sterilisatie

- Hete-lucht sterilisatie

- Gas sterilisatie

- Sterilisatie met gammastralen

- Sterilisatie d.m.v. membraam- of bacterie filter

Stoomsterilisatie en sterilisatie d.m.v. een membraanfilter zijn de belangrijkste om te onthouden. Deze worden vanaf hier uitgelegd.

Filmpje over autoclaaf, stoomsterilisatie

duurt +/- 5 minuten

Stoomsterilisatie

met een autoclaaf of hogedrukpan

Sterilisatie d.m.v. membraan- of bacteriefilter

Stofjes en verontreinigingen verwijderen uit de oplossing

membraanfilter: 

- is gemaakt van cellulose, nylon of teflon

- hebben verschillen poriegrootten (meestal 0,2 micrometer)

- mogen geen deeltjes afgeven of reageren met de oplossing

Omdat sommige stoffen ontleden bij verwarmen of verhitten (bij stoomsterilisatie) gebruik je een membraanfilter om te steriliseren

Een membraanfilter met een grootte van 0,2 micrometer wordt ook als bacteriefilter gebruikt, omdat de poriën zo klein zijn dat ze bacteriën kunnen tegenhouden

een bacterie heeft een grotere afmeting dan 0,2 micrometer.

Filmpje waarin je ziet hoe oogdruppels worden gemaakt en aansluitend de borrelpunttest.

ruim 5 minuten

waar controleer je een membraanfilter op na afloop van de bereiding?

op:

- of het niet gescheurd is

- het geen pyrogenen (ziekteverwekker door bacteriën -> koorts) heeft doorgelaten

- het niet verstopt is

deze controle doe je met de borrelpunttest!!

Waaraan moeten oogdruppels voldoen om géén irritatie te veroorzaken?

De osmotische waarde, pH en viscositeit moet binnen bepaalde grenzen liggen

Zie blz 160 t/m 162 in het boek

Osmotische waarde -> vloeistof van oogdruppel moet nagenoeg gelijk zijn aan traanvocht, dit noem je isotoon.

pH -> pH traanvocht is +/- 7,4 de pH van de oogdruppel moet daar bijna aan gelijk zijn. Wijkt dit af heeft de patiënt kans op extra traanvloed.

Viscositeit -> een verdikkingsmiddel wordt gebruikt zodat de druppel goed in het oog blijft "kleven".  Deze stabiel zijn tijdens het steriliseren en mogen niet irriterend zijn.

Osmotische waarde

Moet gelijk zijn aan traanvocht

oplosmiddelen die isotoon zijn:

 - Natriumchloride 0,9%

   - Boorzuuroplossing 2%

- Boraxoplossing 2,6%

pH

PH van traanvocht is 7,4

Als de pH sterk afwijkt kan dit zorgen voor aanmaak van extra traanvocht waardoor het geneesmiddel korter in jet oog achterblijft

pH verlagend:                                      pH verhogend:

Boorzuur                                                 Borax

Citroenzuur                                            Natriumcitraat

Azijnzuur                                                 Natriumacetaat

Bij een pH lager dan 5,0 en hoger dan 8,5 voelt heel aangenaam in het oog en zorgt dus voor extra aanmaak van traanvocht.

Viscositeit

Een "verdikkingsmiddel" waardoor het geneesmiddel beter in het oog blijft

voorbeelden: 

- Hypromellose 4000 mPa.s

- Methylcellulose

- Polyvinylalcohol (pva)

Buffercapaciteit

Is belangrijk zodat de druppel die in het oog wordt gedruppeld zich verdunt met traanvocht waardoor die de zuurgraad van het traanvocht aanneemt.

Hoe lang is een oogdruppel houdbaar met en zonder conserveermiddel?

Met conserveermiddel -> 

1 maand na openen

Zonder conserveermiddel -> 

meestal 24 uur na openen in de koelkast

wat is de definitie van VTGM?

Definitie VTGM ->

Een geneesmiddel bewerken, waardoor dit veranderd, voordat de patiënt het inneemt of toegediend krijgt.

Geen minimaal 3 voorbeelden van VTGM

Voorbeelden->

- Fijnmaken van tabletten

- Klaarmaken antibiotica drankje

- Openmaken van capsules om bv door         het eten te mengen

- Tabletten halveren d.m.v. een tabletten       splitter

- Bacicoline-B-oordruppels 

Voorbeeldfilmpje van het klaarmaken van medicatie

ong. 6 minuten

Als de tijd te kort is: dit filmpje staat ook op onderwijs online.

VTGM

Steriel                                                                              Niet steriel

- door verpleegkundige in thuiszorg            - door apothekersassistent in               of ziekenhuis (apothekersassistent              apotheek (onder bv afzuiging)

   geeft juiste instructie)                                         denk aan het klaarmaken van    wordt in een LAF-kast bereid volgens             antibiotica drankjes of                        juiste procedures (oogdruppels of                   Bacicoline-B oogdruppels morfinecassettes