9.4 Ziek

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

9.4 Ziek

Leerdoel 9.4 Ziek

• je controleert wat je nog weet van 9.3
• Je leert hoe je lichaam zich verweert tegen ziekteverwekkers. 

Hoe noemen de bruine kleurstof die onder invloed van Uv-straling ontstaat in de kiemlaag?

Bacterie v.s. Virus

Bacterie:

• Kan giftige stoffen afgeven, gevolg: ontsteking

Virus:

• Dringen je cel binnen
• Geven opdracht meer virus deeltjes te maken
• Cel knapt open
• Virus neemt meer cellen over

Verloop infectieziekte

Incubatie:

• Je kan andere mensen op dit moment besmetten

Diagnose:

• Arts stelt vast welke ziekte je hebt

Prognose

• Arts stelt vast hoe lang je ongeveer ziek zal zijn

Immuunsysteem

Witte bloedcellen:

• Vreetcellen: 

1. Eten ziekteverwekker op 
2. Gaan dood
3. Pus of etter (dode ziekteverwekker en vreetcel)

Immuunsysteem

Witte bloedcellen:

• Antistofcellen: 

1. Herkennen antigenen aan de buitenkant van de ziekteverwekker
2. Maken antistoffen die passen op de antigenen
3. Koppelen ziekteverwekkers aan elkaar

• Geheugencellen:

1. Bij een nieuwe besmetting herinneren deze cellen hoe de antistoffen eruit moeten zien
2. Snellere immuunreactie

Het verloop van een infectieziekte bestaat uit een aantal stappen. Zet deze op de goede volgorde.

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Besmetting

Diagnose

Genezen

Prognose

Symptomen

Incubatie

Allergie

Immuun

Antistoffen

Infectie

Ziekteverwekker

Virus, bacterie of schimmel

beschermd tegen infectieziekten

Ziekteverwekkers die binnen het lichaam zijn en gaan vermenigvuldigen

Overgevoeligheid voor bepaalde stoffen

maakt ziekteverwekker onschadelijk

Hoe heten de uitsteeksel aan de buitenkant van een cel?

1. Antistoffen
2. Vreetcellen
3. Antigenen
4. Immuniteit

Opdracht: Zet het in de juiste volgorde

1

2

3

4

5

Vreetcellen verteren gekoppelde ziekteverwekkers

Ziekteverwekkers dringen het lichaam binnen

Antistofcellen maken de juiste antistof

De antistofcellen schakelen ziekteverwekkers uit

De antistofcellen gaan snel delen en maken allemaal antistoffen

Koorts

Hypothalamus

• Regelt je lichaamstemperatuur
• Koorts zorgt voor: 

1. Sneller stromen bloed
2. Sneller antistoffen

• Temperatuur te hoog (42 graden Celcius):

1. Eiwitten gaan kapot (bijv. enzymen)

Immuun

Besmetting met ziekteverwekker:

• Actieve immuniteit
• Zelf antistoffen maken
• Geheugencellen

Door vaccinatie (antigenen of RNA):

• Actieve immuniteit
• Zelf antistoffen maken
• Geheugencellen

Inenting met antistoffen:

• Passieve immuniteit
• Korte tijd immuun
• Geen geheugencellen

Orgaantransplantatie

Wanneer:

• Als een orgaan niet goed werkt

Orgaanafstoting:

• Andere antigenen op de cellen
• Witte bloedcellen vallen het orgaan aan

Afweerremmers:

• Geen of veel minder antistoffen
• Na 5 jaar is ongeveer 1/3 alsnog afgestoten

Donorregister:

• Aangeven of je wel of geen donor wilt zijn, als je niets aangeeft staat er 'geen bezwaar tegen orgaandonatie'

Huiswerk

Maak de opdrachten 1 t/m 25 van bs 9.4. kies je leerroute.

• Vind je het moeilijk? Maak altijd de vragen waar de herhalingspijlen voor staan (3, 6, 15, 19, 20 en 22). Maak ook de vragen zonder teken. (1, 2, 4, 5, 6, 9, 10,  12, 13, 14, 16, 17,, 18, 23,24,25)
  
• Vind je het makkelijk dan sla je de vragen met de herhalingspijlen over je maakt dan altijd de vragen waar geen teken voor staat (1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17,, 18, 23,24,25)
• wil je extra uitdaging? Maak dan 1, 2, 4, 5, 6, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17,, 18, 23,24,25 en ook de vragen waar een sterretje voorstaat. (7, 21)
  
• maak een Cornellsamenvatting van bs 9.4. 

• Kijk gemaakte opdrachten na