Paragraaf 1.4 Tsunami's

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Paragraaf 4: Tsunami's

lesdoelen

Ik weet wat een tsunami is en wat de gevolgen van tsunami's kunnen zijn;

Ik begrijp hoe tsunami's ontstaan en waarom de gevolgen van mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen;

Ik kan op een kaart de kusten aanwijzen die door tsunami's getroffen kunnen worden.

Samen lezen

'Wat is een tsunami?'

Maken opdracht 1

Vraag 1

Beoordeel onderstaande stellingen.

I Een tsunami is een enorme vloedgolf van lava.

II Een tsunami is gevaarlijk voor mensen die in een kustvlakte

wonen.

A I is juist, II is onjuist.

B I is onjuist, II is juist.

C Beide zijn juist.

D Beide zijn onjuist.

B

Hoe ontstaat een tsunami?

Maak nu een strip waarin je in drie stappen tekent hoe een tsunami kan ontstaan

Ontstaan Tsunami

3 stappen

Ik begrijp hoe een tsunami ontstaat

Ja!

Ik begrijp het zo ongeveer

Ik begrijp het meer niet dan wel

Nee

Lees 'Hoe ontstaan tsunami's

Maak opdracht 2

Vraag 2A

Een tsunami ontstaat 

• als een aardbeving in de zeebodem het water een flinke duw geeft.
  

Vraag 2B

De vloedgolf (tsunami) wordt pas hoog in een ..... kustzone omdat dan het water .... wordt en het achteropkomende water 

..... langs gaat inhalen

• De vloedgolf (tsunami) wordt pas hoog in een ondiepe kustzone omdat dan het water  afgeremd wordt en het achteropkomende water boven langs gaat inhalen

Vraag 2C

Dit effect wordt ook wel het ..... genoemd

• Dit effect wordt ook wel het grondeffect genoemd

Vraag 2D

Voordat de tsunami het land binnenvalt, stroomt het water

bij de kustlijn eerst .....

• Voordat de tsunami het land binnenvalt, stroomt het water bij de kustlijn eerst terug

Gevolgen van een tsunami

Denken-Delen-Uitwisselen: noem twee 

mogelijke gevolgen van een tsunami.

Gevolgen van een tsunami

Na de tsunami in 2004

De bekendste tsunami vond plaats op 26 december 2004 nabij Banda Aceh, Indonesië. Enkele gevolgen:

 - Meer dan 200.000 doden, verspreid over 12 landen

- Provinciehoofdstad Aceh voor 80% verwoest

-  Grote gebieden onder water; enorme schade infrastructuur & landbouw

Tsunami

Time travel tsunami

Waarom kan er geen tsunami in Nederland ontstaan. Twee redenen

Aan de slag

Maak opdracht 5, 6 en 7

Vraag 5A

Bekijk de foto van bron 14. De foto is genomen in Kesennuman de oostkust in Japan, negentig kilometer ten noordoosten

van Sendai. Is hier sprake van een diepe kustzone?

• Nee, tsunami's ontstaan alleen in ondiepe kustzones, anders kan er geen grondeffect optreden

Vraag 5B

Zijn deze boten helemaal van open zee meegesleurd? Licht je antwoord toe.

• Nee, op open zee heb je lage golven, bovendien blijft het water op zijn plaats: de beweging wordt doorgegeven

Vraag 5C

Bekijk figuur 9. Welke kleur van de figuur past bij de foto van bron 14?

• Donkerblauw / bijna zwart

Vraag 5D

Welke stijging van het waterpeil hoort bij deze kleur?

• Meer dan 240 cm

Vraag 5E

Hoeveel later was de golfbeweging van deze tsunami bij waarnemingspunt 51406

• Iets meer dan 13 uur later

Vraag 6A

Hoe kun je aan de foto van bron 15 zien dat Banda Aceh een kust heeft waar tsunami's kunnen voorkomen?

• De kuststrook is vlak en zal dus ook een langzaam oplopende kustlijn hebben. De zee is er ondiep dus zal bij een tsunami het grondeffect optreden

Vraag 6B

Hoe kun je aan bron 15 zien dat je moeilijk voor de tsunami kon vluchten in Banda Aceh?

• Het is er vlak dus zijn er op korte afstand geen hogere delen waar je veilig ben voor een tsunami

Vraag 6C

Waarom had Banda Aceh geen last van de tsunami uit figuur 9?

• Het lag beschut achter andere eilanden die de tsunami opvingen

Vraag 7A

Een tsunami is een....

• vloedgolf

Vraag 7B

Een tsunami heeft met platentektoniek te maken omdat ...

• een aardbeving als gevolg van bewegende platen een vloedgolf moeten opstarten

Vraag 7C

Een tsunami ontstaat alleen in een ondiepe zee omdat ...

• anders het grondeffect niet optreedt, wat tot het opbouwen van de vloedgolf leidt

Vraag 7D

De gevolgen van een tsunami voor de bewoners van een rijk land zijn kleiner dat die voor bewoners van een arm land omdat ....

• rijke landen waarschuwingssystemen kunnen betalen en mensen eerder kunnen waarschuwen als een tsunami in aantocht is

Vraag 7e

Ondiepe kustzone:

• A, C, E, F

Open zee:

• B, D

Begrijp je de leerdoelen?

Ik weet wat een tsunami is en wat de gevolgen van tsunami's kunnen zijn;

Ik begrijp hoe tsunami's ontstaan en waarom de gevolgen van mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen;

Ik kan op een kaart de kusten aanwijzen die door tsunami's getroffen kunnen worden.