H2. De Sovjet-Unie en de VS

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H2 De Sovjet-Unie en de Verenigde Staten

Lesinhoud

• Opkomst communisme en Rusland (§1)
• VS na de Eerste Wereldoorlog (§3)
• Stalin en Rusland (§2)
• VS in het interbellum (§4)

Maatschappij in de 19e eeuw

• Industralisatie zorgt voor:
  -  Rijke groep ondernemers/eigenaren
  - Grote groep arme arbeiders
• De ongelijkheid/ontevredenheid 
  leidt tot toename socialisme
  
  

Maatschappij in de 19e eeuw

• Theorie van Marx:
  1. Ongelijkheid in de samenleving 
  zal altijd tot ontevredenheid leiden
  2. Ontevredenheid zal tot opstand
  leiden
  3. Kapitaal verdelen -->
  Klassenmaatschappij weg

Verschillende opvattingen

• Socialisten: 
  - Vreedzame oplossing zoeken
  door sociale wetten
  
  
• Communisten:
  - Radicale en geweldadige
  revolutie met samenleving zonder bezit 

Rusland voor 1917

• Land met voornamelijk landbouw (lijfeigenen)
• Tot 1900 vrijwel geen industralisatie
• Geen arbeidersklasse door
  gebrek
• Veel ongelijkheid en
  armoede onder boeren 

Politiek Rusland

• Geen democratie --> Tsaren
• Geheime politie beschermt adel en de kerk
• Verlies in vertrouwen:
  1. Armoede
  2. Oorlog Japan
  3. Invoer machteloos parlement
  4. Kosten WO1 

De Revolutie (3 fasen)

1. Februari revolutie
   - Opstand parlement + het leger --> Afzet Nicolaas
2. Oktober revolutie
   - Onvrede over parlement besluiten
   - Geen democratie, al het land voor boeren, alle fabrieken voor arbeiders
3.  Burgeroorlog
   - De Roden tegen de Witten
   - Uitgeroepen Sovjet-Unie met eenpartijstaat

Mensen komen vanzelf in opstand volgens Marx omdat.....

1. Ongelijkheid tot steeds grotere ontevredenheid zorgt
2. Fabriekseigenaren van nature kwaadaardig zijn
3. Een koning niet rechtvaardig kan regeren
4. Het is de wil van de mens om leiders af te zetten

Waarin verschilt het socialisme van het communisme

1. Socialisten willen geweld gebruiken
2. Socialisten willen hulp via sociale wetten
3. Socialisme wou een samenleving zonder bezit
4. Socialisten streven naar een vrijemarkteconomie

Wat is de druppel die de emmer doet overlopen voor de Russen tegen de tsaar?

1. Armoede
2. Oorlog Japen
3. Kosten Eerste Wereldoorlog
4. Machteloos parlement

De Verenigde Staten

• Land door migranten opgericht tegen
  tirannie van koning
• Parlementaire democratie opgezet:
  VRIJHEID!
  
  
• WO 1 biedt veel kansen voor de VS

Vrijemarkteconomie

1. Zo min mogelijk overheidsinvloed
2. Concurrentie (vraag en aanbod)
3. Succes is JOUW succes
   
   
4. Jouw pech ook JOUW pech
5. (In de VS) geen sociale zekerheid

Amerikanisering

•  Door de goede economie enorme groei cultuur
• Films, muziek, kleding, voeding etc.
• Door afhankelijkheid van
  de VS na WO1 wereldwijd
  verspreid

Wat is het grote risico van de vrijemarkteconomie?

1. Geen innovatie
2. Amerikanisering
3. Armoede door tekortkomingen
4. Er is geen risico

Veranderingen economie

1. Nationaliseren
   - (alles) bezig van de staat
2. Planeconomie
   - Vijfjarenplannen
3. Collectiviseren 
   - Kleine bedrijven worden 1
   

(Vrouwen gelijk!)

Veranderingen cultureel

1. Afschaffen christendom
2. Propaganda en censuur
3. Strafkampen

Sovjet-Unie als totalitaire staat

• Stalin wil 'schoon schip'
• Schijnprocessen en 'De Grote Terreur'

De 3 grote economische veranderingen waren

1. Nationalisme, Collectivisme, Terreur
2. Vijfjarenplan, Douma, Belasting
4. Nationaliseren, Collectiviseren, Planeconomie

Crisis??

• Groei tot 1929: Roaring Twenties
  - Groeiende industrie
  - Afzetmarkt Europa
•  Leningen en de aandelenmarkt
  - Onderpand
  - Onderpand op onderpand???

CRISIS!!

• Daling aandelenkoers
• Daling leidt tot verkoop
• Verkoop leidt tot daling
• Daling leidt tot verkoop
  
  
• Banken failliet door niet kunnen terugbetalen + verlies van bezit en banen van het volk 

Wereldcrisis

• Rest van de wereld afhankelijk van de VS
• VS begint met protectionisme
• Hun crisis is onze crisis 
  
  

New Deal

• Eerst niet ingrijpen in de economie
• Uiteindelijk New Deal:

1. Banken steunen (met regels)
2. Landbouwsubsidie
3. Arbeidersloon omhoog
4. Werkgelegenheid creëren