3.5 Scoort de Nederlandse verzorgingsstaat goed?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Overheid, markt of particulier initiatief?

• Internationaal zijn er grote verschillen tussen verzorgingsstaten
• Socioloog Esping-Andersen hanteert de term: decommodificatie (mate waarin mensen marktonafhankelijk zijn). Hij komt met 3 typen verzorgingsstaten:

1. liberale verzorgingsstaten: veel ruimte voor de markt, lage overheidsvoorzieningen, beperkt zekerheidsstelsel, lage steun gericht op individu). Lage belastingen. Bijvoorbeeld: VS, VK, Canada.

2. Sociaaldemocratische verzorgingsstaten: kernwaarde gelijkheid. Veel overheidsbemoeienis en het meest uitgebreide stelsel van sociale rechten en voorzieningen. Hoge belastingen. Bijvoorbeeld: Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken

3. Conservatiefcorporatische verzorgingsstaten: uitkeringen gericht op traditionele gezin, voorzieningen redelijk hoog niveau. Bijvoorbeeld: Duitsland, Frankrijk, Belgie, Spanje, Italie. 

Nederland?

• NL is moeilijk in te delen
• Naast sociaaldemocratische kenmerken ook conservatiefcorporatistische kenmerken
• Conclusie: Volgens Esping-Andersen is Nederland meer een hybride verzorgingsstaat

Welke verzorgingsstaat is het beste?

• Moeilijk te meten: BNP per hoofd van de bevolking (bron 5) is een gemiddelde en zegt niets over  de verdeling van die welvaart tussen de mensen!
• Armoede meten! Absolute cijfers (relateren aan primaire behoeften) of relatieve cijfers (relateren t.o.v. behoeften van zijn medemens).
• Conclusie: op basis van relatieve cijfers is armoede het grootst in liberale en mediterrane verzorgingsstaten.

Lees blz. 119 in je handboek. Waarom is in Duitsland ouderenzorg een kleinere kostenpost dan in Nederland?

Kun je nog een ander voordeel noemen van het Duitse systeem behalve dat het goedkoper is?

Als het gaat om de ouderenzorg in Duitsland, zien we dat de drie verschillende reguleringsmechanismen daarbij een rol spelen. Geef van elk reguleringsmechanisme een voorbeeld.

Lees de bron.
a. Op welk type verzorgingsstaten lijkt de kritiek van Dalrymple zich te richten?
b. Voor welk type zal hij een voorkeur hebben?

Hoe zou je in Nederland armoede 'absoluut' kunnen meten?

Welke drie typen verzorgingsstaten worden door Esping-Andersen onderscheiden?

Verzorgingsstaten kunnen ook op een andere wijze dan die van Esping-Andersen ingedeeld worden. Welke vier typen verzorgingsstaten worden door andere onderzoekers ook wel onderscheiden?

Geef aan of de volgende begrippen kenmerkend zijn voor een Scandinavisch, Angelsaksisch, Continentaal of Mediterraan type verzorgingsstaat:

gelijkheid, mantelzorg, markt, arbeidsparticipatie van vrouwen, individuele vrijheid, vrijwilligersorganisaties, vakbonden, hoge belastingen.

Lees de bron.
In welk type verzorgingsstaat past het Duitse Elternunterhalt volgens jou? Leg uit!

Bekijk nogmaals de bron.
Noem 2 nadelen van het Elternunterhalt uit de tekst en benoem zelf 2 voordelen die het in Nederland zou kunnen hebben.