grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Oud-Griekse wetenschap

Wat is wetenschap?

Wetenschap is het verzamelen van kennis. Dat houdt in: nieuwe dingen leren, te weten komen. En nieuwe ontdekkingen doen. Alle ontdekkingen die belangrijk zijn schrijven de wetenschappers op. De studenten leren die kennis. En wanneer ze later zelf iets belangrijks ontdekken moeten latere studenten die ook weer leren.

wetenschap

Wetenschap → Verzamelen van kennis en bestuderen van dingen.

Vanaf de 6e eeuw v. Chr. gingen Grieken wetenschappelijk denken. Met hun verstand gingen ze deden ze onderzoek om gebeurtenissen te begrijpen.

wetenschap:

Stap 1 Een vraagstuk : Wat zijn wolken?

Stap 2 Observeren/ experimenteren: Witte wolken geven vaak geen regen, donkere wolken wel.

Zouden er in wolken water zitten? (terug naar stap 1)

Stap 3 Conclusie: Wolken zijn een verzameling van waterdruppels. Als deze te vol wordt valt het water naar beneden.

Stelling van Pythagoras

De Griekse wiskundige Pythagoras bewees als eerste de stelling die naar hem is vernoemd. Met de stelling van Pythagoras reken je de schuine zijde van een rechthoekige driehoek uit. Dit is bijvoorbeeld handig bij het bouwen van tempels. 

Schroef van Archimedes

Dit apparaat werd ontwikkeld door de Griekse wetenschapper Archimedes. Het is een schroef, waarmee je water omhoog kunt pompen. Door bovenaan aan de slinger te draaien, draait de schroef rond en wordt het water naar boven gebracht. 

Afstandsmeter

Dit apparaat heb je vast wel eens gezien, het is een hodometer. ‘Hodos’ is Grieks voor ‘weg’. Een hodometer is een wiel met een mechaniek dat bijhoudt hoe vaak het wiel ronddraait. Het mechaniek berekent daarmee de afstand die met de hodometer wordt afgelegd. Een kilometerteller op je fiets en in een auto werkt op precies dezelfde manier.

De Griekse cultuur is onder andere gebouwen, schilderijen, beelden, wetenschap en taal

1. Dit is juist
2. Dit is onjuist

Wat is het Griekse woord voor stadstaat?

1. Polis
2. Akroples
3. Athene

Geloofden Grieken in Goden of in de wetenschap?

1. Goden
2. Wetenschap
3. Allebei

De Arabische cultuur

(meerdere antwoorden mogelijk)

1. nam de cultuur van West Europa over.
2. nam cultuur en wetenschap over van Grieken en Perzen
3. heeft ons het getal 0 gegeven
4. nam cultuur en wetenschap over van de Egyptenaren

Wie was de oppergod van de Grieken?

1. Zeus
2. Apollo
3. Athena
4. Poseidon

Wat hoort bij de Griekse cultuur?

1. Manier van bouwen met zuilen.
2. Aandacht voor sport.
3. Geloof in vele goden.
4. Belangstelling voor wetenschap.

Wetenschap in Griekenland

Geneeskunde

Wiskunde

Sterrenkunde

Historie 

Plato een Griekse filosoof en schrijver, leerling van Socrates en leraar van Aristoteles. Hij is één van de invloedrijkste denkers in de Westerse filosofie. Hij is ook de stichter van de Atheense Akademia, het eerste instituut voor hoger onderwijs in het westen. Rafaël schilderde Plato als Leonardo da Vinci.

Hij wijst naar de hemel, de abstracte en tijdloze wereld waarvan het aardse slechts een schijnbeeld is.

Aristoteles was een Griekse filosoof en wetenschapper die samen met Socrates en Plato worden beschouwd als één van de invloedrijkste klassieke filosofen uit het westen. Hij was lid van Plato's Akademeia. Aristoteles is de leermeester van Alexander de Grote.

Hij wijst naar de aarde , hij benadrukt het belang van kennis over de zichtbare en tastbare wereld.

Socrates was een klassieke Griekse filosoof. Hij wordt beschouwd als één van de grondleggers van de westerse filosofie. Hij heeft zelf niks opgeschreven, alles is later opgeschreven door zijn leerlingen waaronder Plato. 

Pythagoras was filosoof die tegenwoordig vooral bekendheid geniet vanwege zijn wiskundige stelling; Stelling van Pythagoras (A²+B²=C²)

Zie je hoe elke persoon op dit schilderij als individu is afgebeeld? Ze zijn allemaal bezig met iets dat voor hen belangrijk is. En zie je hoe nauwkeurig de schilder heeft gelet op de menselijke vorm (anatomie)?

Archimedes wordt gezien als één van de grootste wiskundige allertijden. In zijn eigen tijd werd hij vooral gewaardeerd vanwege zijn natuurkundige en technische uitvindingen. Er is een natuurkundige wet naar hem vernoemd die nog steeds bij natuurkunde wordt gevraagd; wet van Archimedes en hij is bekend van zijn hefboom.

Archimedes zou gezegd hebben met betrekking tot de hefboom: Geef me een plaats om te staan en ik breng de aarde in beweging.

Rafael: De school van Athene

Fresco (muurschildering) van Rafaël Santi (1509): de school van Athene. Geschilderd voor de appartementen van Paus Julius II in het Vaticaan

Verandering in de wetenschap

Geleerden in de Middeleeuwen hadden bijna duizend jaar lang de wetenschappelijke kennis van Griekse en Romeinse filosofen genegeerd. De meeste middeleeuwse geleerden geloofden dat alles het werk van God was.

Vanaf de veertiende eeuw, tijdens de renaissance, begonnen humanisten dit geleidelijk in twijfel te trekken. Ze gingen op zoek naar mogelijke verklaringen voor natuurverschijnselen.

schilderij: De School van Athene (1509-1511) van de renaissancekunstenaar Raphael, die beroemde klassieke Griekse wetenschappers en filosofen afbeeldt in een geïdealiseerde omgeving geïnspireerd op de oude Griekse architectuur

wetenschap

Veel wetenschappers zochten antwoorden in de natuur (vliegen, zwemmen, zwaartekracht etc.)

Onweer probeerde ze te verklaren i.p.v. dit te koppelen aan de goden.

Hippocrates: ontdekte dat ziekten verschillende oorzaken kunnen hebben (niet alleen god)

Griekse wetenschappers wilden weten hoe de mens, natuur en heelal in elkaar zat. (begin van wiskunde en natuurkunde)

Fresco (muurschildering) van Rafaël Santi (1509): de school van Athene. Geschilderd voor de appartementen van Paus Julius II. 

De schilder werkt met veel diepte en ruimtelijk perspectief

Koepels en bogen, uit welke cultuur kennen we deze vooral?

We zien hier Plato en Aristoteles, twee belangrijke Griekse filosofen. Plato, de linker, heeft de gelaatstrekken van Leonardo da Vinci. 

Zie je hoe elke persoon op dit schilderij als individu is afgebeeld? Ze zijn allemaal bezig met iets dat voor hen belangrijk is. En zie je hoe nauwkeurig de schilder heeft gelet op de menselijke vorm (anatomie)?