hormoonstelsel en ziekten van het hormoonstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Toets Blok 3, deel 2 

Herhaling lesstof Hormoonstelsel en ziekten van het hormoonstelsel

Hormoonstelsel

Hormoonstelsel

Hormoon = een chemische boodschapper

2 regelsystemen in het lichaam:

• Zenuwstelsel werkt met "stroompjes"
• Hormoonstelsel werkt met "stofjes"

Wat is het hormoonstelsel?

1. Stoffen die de werking van bepaalde organen regelen
2. Alle klieren en organen die hormonen in het lichaam maken
3. Alle hormonen die worden aangemaakt in het lichaam
4. Alle zenuwen die hormonen aanmaken

Hormonen

• Hebben alleen effect op cellen die er gevoelig voor zijn
  
• Worden direct aan het bloed afgegeven, interne secretie
  

Hormoonproducerende klieren:

Pijnappelklier, hypofyse, 

schildklier, bijschildklier, juxtaglomerulaire cellen (nieren), bijnier, 

eilandjes van Langerhans (pancreas), 

eierstok, zaadbal

Herhaling Diabetes

Wat kunnen de oorzaken zijn van diabetes mellitus type 1

1. Erfelijkheid , overbelasting, infectie, auto-immuunziekte
2. Erfelijkheid, geelzucht, overbelasting, infectie
3. Auto-immuunziekte, erfelijkheid, overbelasting, obesitas
4. Geen idee

Diabetes Mellitus, symptomen

Type 1

• Veel dorst, veel plassen
  
• Afvallen zonder reden
  
• Gevoel van ziek zijn
  
• Honger
  
• Wazig / slecht zien
  
• Misselijk en overgeven

Type 2

• Vermoeidheid
• Veel dorst, veel plassen
• Branderige, rode ogen, wazig, dubbelzien, slecht zien
• Wondjes die slecht genezen
• Regelmatig blaasontsteking
• Kortademigheid
• Pijn in de benen bij lopen

Wat is hypoglykemie?

1. Weinig glucose in je bloed
2. Te weinig zuurstof in het bloed
3. Veel glucose in je bloed
4. Te veel zuurstof in het bloed

Symptomen van een Hypoglykemie zijn onder andere:

1. Duizeligheid, vermoeidheid en honger
2. Dorst, slaperigheid en vaak urineren
3. Misselijkheid, vermoeidheid en een droge tong
4. geen van allen

De excretie van ACTH door de hypofyse is een manier van positieve feedback om cortisol te verkrijgen

1. Waar
2. Niet waar

De hypofyseachterkwab maakt zelf ADH en oxytocine

1. Waar
2. Niet waar

Waarvoor zorgt het hormoon oxytocine bij mannen?

1. Zorgt voor weeën en melkafgifte
2. Verstevigt de band tussen twee geliefden
3. Oxytocine komt niet bij mannen voor
4. Oxytocine zorgt voor verhoging van stress

Waar wordt oxytocine gemaakt?

1. In de achterkwab van de hypofyse
2. In de voorkwab van de hypofyse

HAK:

Hypofyse achterkwab ontvangt de neurohormonen oxytocine en ADH van de hypothalamus. De hypofyse achterkwab maakt dus eigenlijk zelf geen hormonen. In de hypofyse achterkwab worden deze neurohormonen van de hypothalamus afgegeven aan het bloed en zetten de nieren en de borstklieren aan tot actie.

HVK:

De hypofyse voorkwab produceert in tegenstelling tot de hypofyse achterkwab wel zelf hormonen:

• GH, 
• prolactine, 
• TSH, 
• ACTH*
• LH** 
• FSH

In de hypofyse voorkwab worden deze hormonen afgegeven aan het bloed.

* ACTH

Corticotropine of adrenocorticotroop hormoon

werkt in op de bijnierschors en stimuleert de aanmaak van corticosteroïden die diverse lichamelijke reacties bij ontstekingen en infecties onderdrukken. Een voorbeeld van zo'n corticosteroïde is cortisol. Maar ook androgenen (sekssteroïden) worden hierdoor aangemaakt. Cortisol remt op zijn beurt weer de afgifte van ACTH (negatieve feedback), door een direct effect op de adenohypofyse en een indirect effect op de hypothalamus, waar het de afgifte van CRH remt. ACTH speelt ook een rol bij de biologische klok.

LH:

Luteïniserend hormoon (LH) is een hormoon dat wordt geproduceerd door gonadotrofe cellen in de hypofysevoorkwab. In vrouwen zorgt een stijging van LH (LH-piek) voor stimulatie van de eisprong (ovulatie). 

Waar wordt cortisol aangemaakt?

1. Bijnierschors
2. Bijniermerg
3. Lever
4. Hypofyse

Hypofyse

• Antidiuretisch hormoon: verminderen wateruitscheiding door de nier
  
• Groeihormoon: stimuleert de celdeling en de celgroei
  
• Diverse hormonen: weeën, melkproductie, zaadcelproductie, eicelrijping
  
• Diverse hormonen: stimuleren andere organen om hormonen te maken, bv schildklier

Schildklier / Bijschildklier

Schildklier

• Tri-joodthyronine en thyroxine: stimuleren de celstofwisseling, stimuleert de eiwitaanmaak en celgroei
  
• Calcitonine: regelt calciumgehalte in het bloed
  

Bijschildklier

• Parathormoon: regelt calciumgehalte in het bloed

Wat is het controlecentrum in het feedbackmechanisme van de glucosespiegel?

1. Hypothalamus
2. Hypofyse
3. Hersenstam
4. Pancreas

Hyperthyreoïdie

Te veel schildklierhormoon door een te actieve schildklier. 
De “thermostaat” van de kachel staat te hoog. 

Oorzaak: 

• Ziekte van Graves (auto-immuunziekte)
  
• Goedaardige tumor in schildklier
  
• Thyreoïditis (ontsteking schildklier)

Hyperthyreoïdie, symptomen

• Vermoeidheid
  
• Hartkloppingen
  
• Kortademigheid
  
• Warmte-intolerantie
  
• Overmatig transpireren
  
• Toegenomen eetlust
  
• Gewrichtsverlies
  

• Warme, vochtige handen
  
• Verminderde menstruatie
  
• Gejaagd gevoel
  
• Verdikte of vergrote schildklier (struma)
  
• Toename van de beweeglijkheid
  
• Trillen van de vingers
  
• Snelle polsslag
  

Hyperthyreoïdie

Behandeling:

• Schildklierremmende medicijnen
  
• Radioactief jodium
  
• Operatie (zelden)
  

Prognose:

Goed behandelbaar

Hyperthyreoïdie

Ziekte van Cushing

• Overproductie van het hormoon cortisol
  
• Cortisol wordt gemaakt in bijnierschors
  
• Cortisol belangrijk voor stofwisseling met name bij stress (lichamelijk bv stress, emotionele stress)
  

Als er lange tijd een tekort aan jodium is, zal het hormoonstelsel proberen dit tekort te compenseren.
Op welke wijze reageert het hormoonstelsel op dit tekort?

1. De hypofyse gaat remmende hormonen afgeven waardoor de bijnieren sterk in omvang gaan afnemen.
2. De hypofyse gaat remmende hormonen afgeven waardoor de schildklier sterk in omvang gaat afnemen.
3. De hypofyse gaat stimulerende hormonen afgeven waardoor de bijnieren sterk in omvang gaan toenemen.
4. De hypofyse gaat stimulerende hormonen afgeven waardoor de schildklier sterk in omvang gaat toenemen.

De oorzaak van de ziekte van Cushing ligt in

1. bijnierschors
2. bijniermerg
3. bijschildklier
4. schildklier

Wat is de ziekte van Cushing?

1. Te langzaam werkende schildklier
2. Bijnierinsufficiëntie
3. Ziekte van de Alvleesklier
4. Hypofyse tumor

Ziekte van Cushing

Oorzaken:

• Toedienen van te hoge dosis cortisol (reuma, COPD, transplantatie)
  
• Tumor hypofyse of vlakbij hypofyse
  
• Tumor in bijnier
  

Ziekte van Cushing, symptomen

• Vermoeidheid
  
• Geen menstruatie
  
• Gewichtstoename
  
• Spier- en gewrichtspijn
  
• Labiliteit, depressie
  
• Dunne huid
  

• Snel blauwe plekken
  
• Verhoogde bloeddruk
  
• Abnormale verdeling van vet: vollemaansgezicht, striae bovenbenen en buik
  

Ziekte van Cushing

Behandeling:

• Verwijderen van tumor hypofyse
  
• Verwijderen van bijnieren
  

www.hypofyse.nl

Geef een korte samenvatting van deze les

Vragen?

Ben je klaar voor de toets?

😒🙁😐🙂😃