4.3 - Atomen en moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Doel van de les

Je begrijpt dat moleculen samenstellingen zijn van 

niet-metaal atomen

Je weet wat moleculen zijn en je kunt een 

molecuulformule lezen

Plan van de les

• Herhaling: Moleculen
• Herhaling: Index getal en Coefficient
• Nieuwe uitleg: De 7 bijzondere elementen
• Oefenen met molecuulformules
• Maken: 4.3 - vraag 1 tm 7

Practicum 'Verhitten'

Deel 1: verhitten van hout 'zonder' zuurstof

Waarnemingen:

Soort Reactie:

Reactieschema:

Practicum 'Verhitten'

Deel 2: verhitten van hout met zuurstof

Waarnemingen:

Soort Reactie:

Reactieschema:

Molecuul of niet?

Aantekening:

• Een molecuul bestaat uit 2 of meerdere niet-metaal atomen
• In BINAS tabel 34 kun je zien of een atoom een metaal is of een niet-metaal

Molecuul of niet?

Oefening

Bepaal voor de volgende stoffen of het gaat om een molecuul of niet en schrijf het op in je schrift onder de aantekening.

HBr   --   O2  --  CaBr  --  HgO

Wat zijn moleculen?

• Kleine opdracht met de jongens tegen de meisjes:

• Ik laat een formule zien en jullie moeten unaniem kiezen of het een molecuul is of niet door aan de goede kant te gaan staan.

• Verkeerd antwoord is een punt voor de tegenstanders
  

• De groep met de meeste punten binnen een minuut heeft gewonnen.

Is het een molecuul?

Molecuul

Geen molecuul

60 seconds 

Index getal

Staat achter een atoom in een molecuulformule

Geeft aan hoeveel atomen er aanwezig zijn van het atoom

CO₂

De 2 staat achter de O, dus er zijn 2 zuurstofatomen aanwezig in CO₂

O

C

O

Hoeveel zuurstof atomen zijn er in

H3PO4

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel fosfor atomen zijn er in

H3PO4

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel waterstof atomen zijn er in

H3PO4

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Oefenen met coëfficiënten

Noteer van de volgende stoffen hoeveel atomen er aanwezig zijn:

Doel van de les

Je kunt een reactievergelijking opstellen

Plan van de les

Uitleg over - Reactievergelijking opstellen

Samen oefenen - Reactievergelijking 

Zelfstandig oefenen

Chemische reactie

Kenmerken:

Er ontstaan nieuwe stoffen

Atomen verdwijnen niet 

Er komen geen atomen bij

De atomen gaan op een andere plek zitten

Index getal

Een indexgetal zit in een molecuulformule 

Het geeft aan hoeveel atomen van een soort aanwezig zijn

VB: H₂O - Indexgetal 2 hoort bij waterstof. In water zitten 2 waterstofatomen

Achter O staat geen getal, O is 1 keer aanwezig

Coëfficiënt

Staat vóór een molecuulformule

Zegt iets over hoeveel moleculen er aanwezig zijn

2 CH₄

Er zijn 2 methaan moleculen aanwezig

Hoe noteer je een 

chemische reactie?

Er zijn 2 manieren om een chemische reactie te noteren

Reactieschema

Reactievergelijking

Reactieschema

Je noteert de reactie in woorden en -> en +

Ontleding van water:

Water -> Waterstof + Zuurstof

Reactieschema

Een reactieschema is in woorden. 

Reactievergelijking

Een reactievergelijking is in formules. 

Reactievergelijkingen

Behalve reactieschema's, kunnen er ook reactievergelijkingen worden opgesteld.

Een reactievergelijking heeft twee belangrijke verschillen ten opzichte van een reactie schema.

1: De chemische stoffen worden genoteerd met hun molecuulformule.

2: De massaverhoudingen moeten kloppend gemaakt worden.

Reactievergelijking

4.2 Reactievergelijking

Samen oefenen!
Koolstof reageert met zuurstof, er ontstaat koolstofdioxide.

1) Geef het reactieschema van deze reactie.
koolstof + zuurstof --> koolstofdioxide
zuurstof + koolstof --> koolstofdioxide

2) Geef de kloppende reactievergelijking van deze reactie.
C + O₂ --> CO₂

4.2 Reactievergelijking

Water ontleedt in waterstof en zuurstof.

1) Geef het reactieschema van deze reactie.

water --> waterstof + zuurstof 

2) Reactievergelijking

phet.colorado.edu