Lesbrief Koude Oorlog PO

• Leren-leren
• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3,4

Start

Aan het eind van deze les: 

1. Kan je uitleggen wat de Koude Oorlog was.

2. Kan je de rol van Nederland in de Koude Oorlog toelichten.  

3. Weet je hoe de Koude oorlog het dagelijks leven beÏnvloedde.  

4. Kan je een geheim bericht decoderen zoals in de Koude Oorlog. 

5. Kan je samen de filmpjes en opdrachten in de les bespreken met je klasgenoten.

Aan het einde van de les kan je samenwerken om vragen en opdrachten in de presentatie te beantwoorden.

De Aanloop

Koude Oorlog 

duurt voort

Het Einde

In de Koude Oorlog werd niet gevochten, maar spannend was het wél. Hier ontdek je meer over de gevolgen van de Koude Oorlog voor de wereld én voor jou. 

De Aanloop

Kijk nu dit filmpje

Reguliere manier van filmpje tonen.

Na de Tweede Wereldoorlog lag Europa in puin. 

De VS hielpen met geld, goederen en grondstoffen. Hoe heette deze hulp?

West Europa herstelde snel met het Marshallplan. Het militair doel: Europa moest zich kunnen verdedigen tegen de Sovjet-Unie

1. De Trumanshow
2. Het Marshallplan
3. Dwight D. Eisenhowerfonds
4. Het Europafonds

De quizvraag
Standaard staan de antwoordopties bij de quizvragen op tekst ingesteld, maar er zijn meer antwoordopties mogelijk! 

• Tekst
• Formules 
• Audio
• Afbeeldingen 

Welke belangrijke taak kreeg de Nederlandse marine bij de NAVO aan het begin van de Koude Oorlog?

Met 68 mijnenbestrijdingsschepen ruimde we 10.000 mijnen op. Zo werden vaarroutes veilig voor handel. 

1. Vliegdekschepen leveren
2. Cuba afluisteren met onderzeeboten
3. Mijnen opruimen
4. Patrouilleren op de Grote Oceaan

De quizvraag
Standaard staan de antwoordopties bij de quizvragen op tekst ingesteld, maar er zijn meer antwoordopties mogelijk! 

• Tekst
• Formules 
• Audio
• Afbeeldingen 

In de Koude Oorlog lag dreiging van de Sovjet- Unie altijd op de loer.  Amerikaanse straaljagers stonden daarom altijd paraat op het militaire vliegveld Soesterberg. De piloten, de Wolfhounds hielpen Nederland bij de verdediging van het luchtruim.  

Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? 

Waar

Niet waar

De Navo werd in 1949 opgericht door de Verenigde Staten, Canada, Nederland en nog 9 andere Europese landen. 

De Amerikanen hadden bij Soesterberg hun eigen supermarkt, school en ziekenhuis. Aan hun hebben we de eerste McDrive in Nederland te danken.

De Verenigde Staten werkten samen met bondgenoten in de NAVO. De Sovjet-Unie stond er helemaal alleen voor. 

A. Dit is waar. De NAVO werd op 4 april opgericht door de Verenigde Staten, Canada, Nederland, België, Frankrijk, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, IJsland, Italië, Noorwegen en Portugal.

B. Dit is waar. Zelfs de McDonalds in Den Dolder werd speciaal voor de Amerikanen aangepast. Het restaurant kreeg de allereerste McDrive van Nederland.

C. Dat is niet waar. In 1955 richtte de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov een tegenhanger van de NAVO op: het Warschaupact. Hierin werkte de Sovjet-Unie samen met andere communistische landen: Albanië, Bulgarije, Roemenië, Oost-Duitsland, Hongarije, Polen en Tsjechoslowakije.

Koude Oorlog 

duurt voort

Kijk nu dit filmpje

Reguliere manier van filmpje tonen.

Ontsleutel zelf een bericht

Stap 1: Schrijf op een kladblaadje de zin op die je wilt ontcijferen: STCRXITIL

Stap 2: Schrijf onder de letters deze sleutel: 379133791

Stap 3: Elk cijfer geeft aan hoeveel letters in het alfabet je naar rechts moet ‘opschuiven’. Na de letter ‘z’ ga je verder met de letter ‘a’.

Stap 4:Vul de ontcijferde letters hieronder in en je hebt het bericht gedecodeerd!

De Adonis (de)codeerde berichten die alleen voor de ogen en oren van de zender en ontvanger bestemd waren. De machine had 8 rotors met ieder 36 contactpunten. Elke dag werden ze in een andere stand gezet. De daginstelling stond genoteerd in een apart codeboek, dat werd bewaard in de kluis. Het coderen gebeurde ‘offline’.

S T C R    X I T I L

Dit mysterieuze apparaat – ‘Adonis’ – werd gebruikt aan boord van de grote Nederlandse marineschepen. De machine kon berichten coderen en decoderen. Zo begreep de vijand helemaal niets van onderschepte berichten.

Coderen = tekst ‘vercijferen’ met behulp van een geheime code. 

Decoderen = een versleutelde tekst met de geheime code ‘ontcijferen.

De Koude Oorlog duurt voort

Ben jij bang dat er oorlog in Nederland komt of dat er een kernbom in ons land kan vallen? In de Koude Oorlog hadden mensen die angst iedere dag. 

De overheid deed bij iedereen een folder in de brievenbus. Hierin stond wat mensen moesten doen als 'de bom' zou vallen. 

Welke 3 adviezen stonden in de brochure?

1. Zoek een goede schuilplaats

2. Koop een wapen om uzelf te beschermen

3. Zorg voor voedsel en drinken voor een week

4. Bel al uw dierbaren op en waarschuw ze

5. Zorg voor iets te lezen en spelletjes

6. Trek zoveel mogelijk kleding aan om u tegen straling te beschermen

 Goede antwoorden: 1, 3, 5

Vrede 

Tijdlijn

Sleep de gebeurtenissen op de juiste plek in de tijdlijn. 

Detente

Ontspanningsfase

US plan voor raketschild (SDI)

West-Duitsland bij de NAVO

NL Marine vecht in Korea-Oorlog

Cuba Crisis

Gorbatchov: 

Glasnost en Perestrojka

1945 

Val Berlijnse Muur

1953

1955

1962

1975

1983

1985

1989

Het Einde

Kijk nu dit filmpje

Reguliere manier van filmpje tonen.

Tijdens de Koude Oorlog maakten de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie steeds meer kernwapens: de ‘wapenwedloop’. Eén ding was zeker: als het oorlog werd, ging iedereen in die landen eraan. Veel mensen kwamen in opstand tegen de wapenwedloop.

Zijn de volgende stellingen waar of niet waar? 

Waar

Niet waar

De Verenigde Staten stuurden als eerste een mens met een raket

naar de ruimte.

Nederland kwam massaal in opstand tegen het plaatsen van kernwapens in Woensdrecht. 

Aan het eind van de Koude Oorlog besloten de Verenigde Staten en

de Sovjet-Unie het aantal kernwapens te verminderen. Dit legden ze vast in een verdrag met de naam STOP.

A. Dit is niet waar. De eerste mens in de ruimte was Joeri Gagarin, een Rus. De Sovjet-Unie lanceerde ook de eerste satelliet

(Spoetnik, 1957). De Verenigde Staten zetten de

eerste mens op de maan (Neil Armstrong, 1969).

B. Dit is waar. Het was de grootste demonstratie ooit in Nederland. En met resultaat. De kruisraketten die de Verenigde Staten wilde neerzetten, kwamen er niet.

C. Dit is niet waar. Het aantal kernwapens werd wél verminderd. Maar het verdrag heette START: Strategic Arms Reduction Treaty. Het werd getekend in 1991 door president George H.W. Bush (Verenigde Staten) en Michail Gorbatsjov (Sovjet-Unie).

Dit is de onderzeeboot Hr.MS. Tonijn. Hij werd ingezet tijdens de Koude Oorlog om schepen te beveiligen en de vijand te bespioneren. Dat leverde informatie op die niemand anders had. En dat maakte Nederland een belangrijke bondgenoot!

Schuif de onderdelen op de juiste plaats!

Hier staan de doelen van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? 

Sleep ze naar het juiste vak.

Ja, dit doel heb ik behaald.

Nee, aan dit doel moet ik nog werken.

Doel 1: Je kan uitleggen wat de Koude oorlog was

Doel 2: Je kan de rol van Nederland in de Koude Oorlog uitleggen

Doel 3: Weet hoe de Koude Oorlog het dagelijkse leven beÏnvloedde.

Doel 4: Je kan een geheim bericht decoderen.

Doel 5: Je kan de filmpjes en vragen bespreken met je klasgenoten. 

Sleepvraag (als reflectie)

De sleepvraag kan ook gebruikt worden als (zelf-)reflectie voor de student en zo ook als feedback voor de docent. 

Met sleepvragen kunnen de leerlingen, zelfstandig of klassikaal, onderdelen verslepen naar de juiste plek in een LessonUp-les. Hierdoor ontstaat een veelvoud van werkvormen zoals: het maken van combinaties, oefenen en overhoren van topografische kennis of het werken met tijdbalken.  

Wat vond je van deze les?

0100

De poll (schaal)

Door middel van de schaal kun je leerlingen vragen een getal in te voeren. Geef zelf de minimum- en maximumgetallen in en laat de leerlingen de rest doen. Leerlingen beantwoorden deze vraag middels een zogenaamde slider, die ze zelf kunnen verplaatsen. 

Met de poll kun je leerlingen bevragen met stellingen tijdens de (klassikale of gedeelde) les. Deze stellingen hebben geen goede of foute antwoorden, maar kunnen juist gebruikt worden om discussies te starten en meningen uit te vragen.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De poll (schaal)

Door middel van de schaal kun je leerlingen vragen een getal in te voeren. Geef zelf de minimum- en maximumgetallen in en laat de leerlingen de rest doen. Leerlingen beantwoorden deze vraag middels een zogenaamde slider, die ze zelf kunnen verplaatsen. 

Met de poll kun je leerlingen bevragen met stellingen tijdens de (klassikale of gedeelde) les. Deze stellingen hebben geen goede of foute antwoorden, maar kunnen juist gebruikt worden om discussies te starten en meningen uit te vragen.

  Bedankt!