Voorwaarden voor een rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

• Stop je telefoon in de telefoontas
• Ga zitten 
• Pak je spullen (=boeken + schrift + pen)

Vandaag

• Terugblik
• Uitleg voorwaarden rechtsstaat (paragraaf 2.2)
• Aan de slag!

Lesdoel: na deze les kan je uitleggen wat de 3 voorwaarden voor een rechtsstaat zijn

Terugblik vorige les

Vorige les is het begrip rechtsstaat geïntroduceerd

Schrijf in je je schrift de volgende zaken op: 

1. De definitie van rechtsstaat
2. Omschrijving van rechtsstaat in je eigen woorden
3. Wat het tegenovergestelde van een rechtsstaat is
4. Een voorbeeld waaruit blijkt dat Nederland een rechtsstaat is

 Voorwaarden voor een rechtsstaat

1. Grondrechten in de grondwet
2. De macht is verdeeld
3. Er is een legaliteitsbeginsel 

Grondrechten

Basisrechten of mensenrechten

Staan in de grondwet

Kunnen niet zomaar aangepast worden

2 soorten:

• Klassieke grondrechten: moet de overheid garanderen, voorbeelden vrijheid van godsdienst, recht op gelijke behandeling
• Sociale grondrechten: moet de overheid zijn best voor doen, voorbeeld recht op onderwijs

Ook in een democratie...

...mag niemand teveel macht hebben!

Daarom....

Machtenscheiding

Trias politica

1. Wetgevende macht: maakt wetten

2. Uitvoerende macht: zorgt dat wetten worden uitgevoerd

3. Rechterlijke macht: controleert of men (burgers en overheid!) zich aan de wet houdt

Machten controleren elkaar --> om machtsmisbruik te voorkomen

Trias politica in de samenleving

Wet: NIX18 

• Wie heeft deze regel bedacht? 
• Wie zorgt ervoor dat er naar deze wet geluisterd wordt?
• Wie grijpt er in als iemand van 18 toch rookt of drinkt?

De NIX18-campagne is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met een groot aantal partners.

Waar het draait om het maken van de NIX18-afspraak, zodat WIJ (ouders, sportclubs, horeca, scholen en iedereen die mee wil doen) samen voorkomen dat jongeren onder de 18 roken en drinken.

Legaliteitsbeginsel

Overheid mag alleen de vrijheid van burgers beperken als dit in de wet is vastgelegd. 

Dit zorgt voor rechtszekerheid 

Aan de slag!

Bestudeer paragraaf 2.2

Maken opdracht 9 en 10

Deze gaan we zometeen bespreken

Klaar? Dan ga je verder met opdracht 15

Afsluiting

Huiswerk: maak opdracht 15 (blz 36 werkboek)