Les 1 Plantenweefsels

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Plantkunde

Les 1: Plantenweefsels

Planning

Inleiding planten

Weefsels

Stengel

Wortel

Inleiding

Lijkt saai, is het niet!

Ontwikkeling van de planten?

Bouw van de plant

Bladeren en stengels:

- fotosynthese

- transport

- productie hormonen

Wortels:

- Opname en transport

  van water, voedsel, ionen

- Stevigheid

- Hormoonproductie

- Opslag 

Plantenweefsels

- groei                     

-bescherming        

-steun/stevigheid  

-transport              

Ongedifferentieerde weefsels

Primaire meristeem --> deelweefsel in worteltop, stengeltop en bladoksel. 

Functie: Lengtegroei, deel kan differentiëren tot ander weefsel. 

Secundaire meristeem

Deelweefsel van al gedifferentieerd weefsel

Functie: diktegroei en herstel van wonden

Voorbeeld: Cambium 

Kenmerken meristeem

- kleine, kubusvormige cellen

- kleine vacuole

- relatief grote kern

- geen plastiden

- dunne celwand

- geen intercellulaire ruimtes

Geleidend weefsel

Xyleem

- Hout- en bastvaten

  functie: transport van water + 

                 voedingstoffen

Floëem 

- Zeefvaten

functie: transport van producten van 

              de fotosynthese

Steunweefsel

Collenchym 

levend steunweefsel

Sklerenchym

dood steunweefsel

Dekweefsel

Epidermis: bescherming/gaswisseling

Bovenepidermis: 

bescherming (tegen uitdroging)

Onderepidermis: 

bevat huidmondjes

Even oefenen 

Daarna oefenen in het herkennen van de weefsels

https://puzzel.org/nl/memory/play?p=-MT5sYguCdWVkiRSOywo

Bedektzadigden (bloemplanten)

Monocotylen (1-zaadlobbig)      vs.      Dicotylen (2-zaadlobbig)  Mais, ui                                                        Erwt

Grassen                                                       Appel, Peer         

Tulpen, blauwe druifje                              Paardenbloem, Madeliefje                           

Monocotyl of Dicotyl?

1. Monocotyl
2. Dicotyl

Monocotyl of Dicotyl?

1. Monocotyl
2. Dicotyl

Stengel

Stengel

functie: transport, opslag van producten geproduceerd door blad en fotosynthese in stengel

 Monocotyl: Vaatbundels verspreid (kenmerkende vorm van doodshoofdjes/aliens)

Dicotyl: Vaatbundels in cirkel

In de vaatbundels bevindt zich xyleem en floeem.

Floeem transporteert stofwisselingsproducten in beide richtingen. 

Xyleem transporteert water, voedingsstoffen en hormonen van beneden naar boven. 

Stengel dwarsdoorsnede

Monocotyl                               Dicotyl  

B en D zijn de vaatbundels (onder floeëm, boven xyleem)

Overzicht Stengel

Spons parenchym

De groene cellen bestaat uit parenchym. Hierin bevinden zich de bladgroenkorrels voor de fotosynthese. 

Epidermis

Het roze randje is het huidje van de plant. Dit wordt epidermis genoemd. 

Vaatbundels

Alle blauwe bollen  zijn vaatbundels. Hierin vindt transport van water en voedingstoffen plaats. 

Aërenchym

Aërenchym is een stervormig parenchym. Dit zijn de luchtkamers in de stengel. Hier worden de gassen uitgewisseld met de omgeving. Dit zie je veel bij water- en moerasplanten. 

gescheurd weefsel

De lichtblauwe kleur in het sponsparenchym is gescheurd weefsel. Dit zat oorspronkelijk aan elkaar. 

Detail vaatbundel

roze cellen om vaatbundel

Sclerenchym: herkenbaar aan dikke celwand om de cel. 

De 'ogen' van de vaatbundel

Dit zijn houtvaten, gevormd uit secundair xyleem. Dit zorgt voor transport van water. 

Bovenkant van de vaatbundel

Het floëem ofwel de bastvaten. Hier worden stofwisselingsproducten door de plant vervoerd. 

Weefsel tussen en onder de 'ogen'

Xyleem (houtvaten). Tussen en onder de ogen zit primair xyleem, dit weefsel zorgt ervoor dat de houtvaten mee kunnen groeien als de stengel langer wordt. 

Monocotyl of dicotyl?
Van welke zie je de stengel?

1. Dicotyl
2. Monocotyl

Wortel 

3 Zones

- Delingszone

- Strekkingszone

- Differentiële zone

Delingszone

- Nieuwe cellen worden voortdurend gevormd (primair meristeem)

- Beschermd door wortelmutsje (parenchymcellen)

- Kleine cellen

Strekkingszone

- Cellen rekken in de lengterichting uit. (secundair meristeem)

- Aan de bovenkant van deze zone start de schors en de centrale cillinder. 

Differentiëringszone

- Cellen differentiëren tot bepaald weefsel

- Groei van wortelharen uit epidermiscellen.

Wortel 

Wortel

Net voorbij de bovenkant van de strekkingszone ontstaat de centrale cilinder.

2 zones onderscheiden:

- Schors 

           Bescherming en opslag

- Centrale cilinder 

           Transport:

           Houtvaten (Xyleem) --> van wortels naar bladeren

           Bastvaten (Floeëm) --> van bladeren naar wortels 

                                                                                                                          monocotyl                                   dicotyl

Monocotyle wortel

- schors omgeven door epidermis cellen 

 aan de buitenkant en endodermis met 

de bandjes van Caspari aan de 

binnenkant. In het midden 

schorsparenchym.

- centrale cilinder aan de buitenkant 

het  pericykel (hieruit groeien wortelharen)

- vaten van floëem en xyleem

- kern van parenchymcellen

Dicotyle wortel

- Schors met epidermis aan de 

  buitenkant, schorsparenchym in het 

midden en endodermis met bandjes van 

Caspari aan de binnenkant

- centrale cillinder aan de buitenkant

het pericykel (hieruit groeien wortelharen)

- vaten van floëem (licht blauw) en xyleem (wit, stervormig)

- géén kern van parenchymcellen

- cambium tussen xyleem en floëem (voor diktegroei van de wortel)

Bandjes van Caspari

Barrière grotendeels ondoorlaatbaar voor water. 

Monocotyl of dicotyl?
Van welke
zie je de wortel?

1. Dicotyl
2. Monocotyl

Monocotyl of dicotyl?
Van welke zie je de wortel?

1. Dicotyl
2. Monocotyl

Monocotyl of dicotyl?
Van welke zie je de kern
van de centrale cillinder?

1. Dicotyl
2. Monocotyl

Opdracht

Vraag 4, 5, 8, 11, 14 en 15