H6 Grondstoffen uit de aarde 6.4 t/m 6.6

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Fossiele brandstof:

aardolie

aardgas

steenkool

Steenkool

Aardolie

Aardgas

olieraffinaderij

• destillatie van aardolie 
• de afgetapte vloeistoffen noem je fracties (ook weer mengsels)
• fracties met het laagste kookpunt vind je bovenin (zie binas)
• voor sommige eindproducten (b.v. kunststof) moet je eerst "kraken"(= ontleding, thermolyse)

Nafta

Kunststof maak je van nafta. 

Nafta moet eerst wel gekraakt worden. Dat betekent dat er van de lange koolwaterstofketens kleinere ketens worden gemaakt. 

Samenstelling van een fossiele brandstof

De samenstelling van een fossiele brandstof is qua elementen vaak gelijk:

Aardgas -> bijvoorbeeld Methaan CH₄

Steenkool -> C (Koolstof)

Aardolie -> bijvoorbeeld Benzine (octaan) C₈H₁₈

_{Je ziet nu dat er eigenlijk altijd wel een C of een H in zit.} 

Koolwaterstoffen

Aardgas en aardolie hebben altijd een C of een H er in zitten, daarom noemen we deze stoffen “koolwaterstoffen”. 

C= koolstof

H= waterstof

Kennen tot en met Hexaan

Alkanen

Alkanen hebben een algemene formule: Alkanen = CnH2n+2

Dat betekent dat elk alkaan is opgebouwd uit:

Een aantal Koolstofatomen = n

Een aantal waterstofatomen = 2xn en dan 2 erbij. 

Voorbeeld: 6 C atomen, dan heeft hij altijd 2x6+2 H atomen. Dus 6x2+2=14. 

Dus: C6H14. 

Kraken

Bij het kraken worden grote moleculen in kleinere omgezet. Hierbij ontstaat een mengsel van alkanen en alkenen. 

kraken

= het in kleinere stukken "breken" van lange koolwaterstof moleculen.

thermisch kraken = onder hoge temp

katalytisch kraken = met een katalysator

Bij kraken wordt een alkaan gesplitst in  verschillende brokstukken

Polymeriseren

Uit kleine moleculen worden superlange moleculen gemaakt

Polymeriseren

Een reactie waarbij een groot aantal kleine moleculen aan elkaar koppelen tot één groot molecuul heet polymeriseren.

Voordelen kunststof

1. Licht (gewicht)
2. Roest niet
3. Laat slecht warmte door (isolatie)
4. Geleidt elektriciteit slecht (isolator)
5. Kan sterk gemaakt worden ( breekt moeilijk)
6. Goedkoop
7. Gaat erg lang mee

Nadelen kunststoffen

- Gaan zo lang mee dat ze niet vergaan als je ze weggooit. 

- Moeilijk te recyclen als je kunststoffen hebt gemengt. 

Veel gebruikte kunststoffen

- Polyetheen (PE) 

- Polypropeen (PP)

- Polystyreen (PS)

- Polyvinylchloride (PVC)

PE (polyetheen)

PE kun je indelen in: 

- HDPE (high density PE): 

sterk PE denk aan bv speelgoed. 

- LDPE (low density PE): 

minder sterk PE, denk aan bv broodzakjes

PP (Polypropeen)

Zeer sterk kunstof. 

Vaak gebruikt voor kratten, tuinstoelen, tubes en ook bloembakken. 

PS (polystyreen)

Kunststof gebruikt voor bijvoorbeeld koffiebekers, tandenborstels, kammen en cd's.

PVC (polyvinylchloride)

Let op! Eigenlijk geen koolwaterstof, want er zit ook chloor in dit kunststof. 

Wordt gebruikt voor vloerbedekking, dakgoten, leidingen voor water en elektriciteit. 

Composieten

Eigenlijk net als een legering, maar dan met kunststoffen en natuurlijke materialen. 

- Kogelwerend glas

- Carbon 

- Kevlar

- Glasvezel

- Glare

Legering of composiet?

Een legering is een mengsel van metalen, een composiet een mengsel van kunststoffen. 

Bij beide verbeter je de eigenschappen zodat het eindproduct beter past bij je doel. 

Thermoharder/thermoplast

Thermoharder: wordt niet zacht bij verwarmen (stopcontact).

Thermoplast: wordt wel zacht bij verwarmen (plastic flessen).

Thermoplasten kan je recyclen.