5.1 De Koude Oorlog begint

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

5.1 De Koude Oorlog begint

De Koude Oorlog

...verschillen noemen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten,
op politiek-bestuurlijk en economisch gebied

...uitleggen hoe de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
bondgenoten werden tijdens de Tweede Wereldoorlog
en welke afspraken zij in 1945 maakten

...beschrijven hoe Europa verdeeld raakte
in twee machtsblokken

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

§5.1

De Koude Oorlog

BASIS

A

Europa raakt verdeeld

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstonden.

Begrippen:

invloedssfeer

communisme

Oostblok

B

Nieuwe wetten

Leerdoel:

Je kunt door welke nieuwe wetten de situatie van de arbeiders eind 19e eeuw sterk verbeterde.

C

Een modern land

Leerdoel:

Je kunt een aantal kenmerken noemen van het moderne Nederland rond 1920

 

satellietstaat

kapitalisme

Westblok

IJzeren Gordijn

Koude Oorlog

§5.1

De Koude Oorlog

A

Europa raakt verdeelt

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstonden.

Begrippen:

invloedssferen

communisme

Oostblok

satellietstaten

B

Ruzie over Duitsland

Leerdoel:

Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van de Blokkade van Berlijn.

Begrippen:

Blokkade van Berlijn

Warschaupact

C

Verschillen tussen Oost en West

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom bij mensen in het Oostblok meer onvrede was dan bij mensen in het Westblok, en welke gevolgen dit had.

Begrippen:

Marshallplan

containmentpolitiek

Berlijnse muur

kapitalisme

Westblok

IJzeren Gordijn

Koude Oorlog

Klassikale uitleg

Maken opdrachten

DOEN

VOORSPELLEN

VOORSPELLEN

IETS NIEUWS LEREN

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Verenigde Staten:

• democratie
• grondrechten
• kapitalisme
• rijk worden was een doel

Leerdoel:

• Ik kan verschillen noemen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten, op politiek-bestuurlijk en econmomisch gebied

Begrippen:

• kapitalisme
• communisme

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Sovjet-Unie:

• dicatatuur
• weinig rechten
• communisme
• Communistische Partij bepaalde alles in de economie

Leerdoel:

• Ik kan verschillen noemen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten, op politiek-bestuurlijk en econmomisch gebied

Begrippen:

• kapitalisme
• communisme

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Sovjet-Unie:

• dicatatuur
• weinig rechten
• communisme
• Communistische Partij bepaalde alles in de economie

Verenigde Staten:

• democratie
• grondrechten
• kapitalisme
• rijk worden was een doel

De staat bepaald wat er geproduceerd wordt

De staat moet zorgen voor gelijkheid

Er moet veel economische vrijheid zijn

Iedereen moet evenveel geld hebben

Ondernemers bepalen wat ze produceren

Rijk worden is een belangrijk doel

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

B

Samen tegen Hitler

Tijdlijn Tweede Wereldoorlog

VS

SU

VS wil niet mee doen aan de oorlog, levert wel materiaal, oa aan SU

Door aanval op Pearl Harbor wordt VS de Tweede Wereldoorlog ingesleept 

VS begint grootschalige aanval op DU vanuit FR

SU en DU sluiten een verdrag: elkaar niet aanvallen
 



Duitsland valt SU aan 


SU herovert terrein op DU

SU rukt verder op naar Berlijn

1939

1940 

1941 

1943

1944

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

A

Twee systemen

Februari 1945: conferentie van Jalta:

• In alle bevrijde Europese landen democratische verkiezingen
• Duitsland en Berlijn opdelen in vier zones:
  - VS
  - SU
  - GB
  - FR
• Organisatie oprichten die zorgt voor vrede en veiligheid:
  Verenigde Naties (VN) 

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Conferentie van Jalta (afspraken) (1)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische regeringen in Europa

• Stalin wordt bondgenoot in de oorlog tegen Japan

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken) (2)

• Denazificatie en democratiseren

• Invloedssferen

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Afspraak Jalta: overal democratische regeringen

SU

• Plaatst communistische regeringen in Oost-Europa

Gevolg: Het Oostblok. Landen onder invloed SU

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Reactie VS:

• uitbreiding communisme is een bedreiging
• voorkomen dat meer landen communistisch worden
• containmentpolitiek
  
  

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Reactie VS:

• uitbreiding communisme is een bedreiging
• voorkomen dat meer landen communistisch worden
• containmentpolitiek
  
  
•  militaire steun
  Deel leger VS in west-Europa
•  economische steun  
  vanaf 1947 Marshallplan

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Een nieuwe Duitse regering

• De bezettende landen werden het niet eens
• Landen gingen in bezettingszones eigen gang

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Een nieuwe Duitse regering

• De bezettende landen werden het niet eens
• Landen gingen in bezettingszones eigen gang

West-Duitsland

Oost-Duitsland

• Marshallhulp
• Economie herstelde snel

• SU haalt goederen en machines uit Oost-Duitsland ➤ betaling oorlogsschade

§5.1

De Koude Oorlog begint

BASIS

C

Oost tegenover West

Een nieuwe Duitse regering

• De bezettende landen werden het niet eens
• Landen gingen in bezettingszones eigen gang

West-Duitsland

Oost-Duitsland

• Marshallhulp
• Economie herstelde snel

• SU haalt goederen en machines uit Oost-Duitsland ➤ betaling oorlogsschade

AAN DE SLAG!

Wat?

Maken §5.1
opdracht 1 t/m 13

Hoe?

Boek of digitaal

Waarom?

Omdat je uit moet kunnen leggen hoe oost tegenover west kon komen te staan 

Tijd?

Tot 10 minuten voor einde les

Hulp?

Je werkt in stilte

Vinger in de lucht bij vragen

Klaar?

Maak een samenvatting van de leertekst

Denken - Delen - Uitwisselen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog leverden de VS wapens aan de SU. Volgens sommige Amerikanen was dat een slechte zaak. Zij twijfelden over de wapenlevering. 

➤ Geef 1 argument voor de VS om de wapens te leveren
➤ Geef 1 argument waarom de VS ook twijfelde over de wapenlevering 

Kapitalisme

1. Westen
2. Oosten

Vrijemarkteconomie

1. Westen
2. Oosten

Stalin

1. Westen
2. Oosten

Geen verschil tussen
arm en rijk

1. Westen
2. Oosten

Socialisme

1. Westen
2. Oosten

Concurrentie

1. Westen
2. Oosten

Dictatuur

1. Westen
2. Oosten

Vrije verkiezingen

1. Westen
2. Oosten

Vraag en aanbod

1. Westen
2. Oosten

Planeconomie

1. Westen
2. Oosten

§5.1

De Koude Oorlog

A

Europa raakt verdeelt

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstonden.

Begrippen:

invloedssferen

communisme

Oostblok

satellietstaten

B

Ruzie over Duitsland

Leerdoel:

Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van de Blokkade van Berlijn.

Begrippen:

Blokkade van Berlijn

Warschaupact

C

Verschillen tussen Oost en West

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom bij mensen in het Oostblok meer onvrede was dan bij mensen in het Westblok, en welke gevolgen dit had.

Begrippen:

Marshallplan

containmentpolitiek

Berlijnse muur

kapitalisme

Westblok

IJzeren Gordijn

Koude Oorlog