Hindoeïsme

• Levensbeschouwing
• Basisschool
• Groep 8

Hindoeïsme

Namaste!

Op het plaatje: een sadhoe, iemand die zijn baard en haren altijd laat groeien. Sadhoe betekent 'goed persoon' in het Sanskriet, de heilige taal van het Hindoeïsme. Sommige sadhoes geven hun huis en bezittingen op om een leven van gebed en meditatie te leiden. Ze leven van giften van andere hindoes. Vaak doen ze bijvoorbeeld ook aan yoga. Sadhoes dragen vaak kettingen van heilige kralen en saffraangele lendendoeken. Saffraangeel is een heilige kleur. Sommige sadhoes leiden een zwervend bestaan.

Namaste = een groet en mudra. Het woord heeft zijn oorsprong in het Sanskriet "nam" (buigen) en betekent "ik buig voor jou".

Wat weet je al van het Hindoeïsme?

Na deze les...

• ...kun je omschrijven waar Hindoes in geloven en wat voor hen heilig is.
  

•  ...kun je vertellen wat voor soort mensen je vindt binnen een Hindoeïstische samenleving.
• ...kun je vertellen over de bijzonderheden van het Sanskriet en de Hindoestaanse geschriften.
  

Een korte inleiding

• Hindoeïsme ontstond ca. 4000 jaar geleden in India
• De heilige taal van het Hindoeïsme is het Sanskriet
• Het is een polytheïstische godsdienst
• Geen stichter: Het hindoeïsme heeft geen specifieke stichter. Het is een verzameling van geloofsovertuigingen en rituelen die zich over duizenden jaren hebben ontwikkeld.
  

Andere belangrijke termen

• Reïncarnatie: Hindoes geloven in reïncarnatie, het concept dat de ziel na de dood opnieuw wordt geboren in een ander lichaam1.
  
• Karma: Het concept van karma is cruciaal in het hindoeïsme. Goede daden leiden tot een beter leven in de volgende incarnatie, terwijl slechte daden kunnen leiden tot een minder gunstig leven1.
  
• Moksha: Het uiteindelijke doel van het hindoeïsme is om moksha te bereiken, oftewel bevrijding uit de cyclus van wedergeboorte1.

Polytheïsme

• Volgens hindoes zijn alle goden en godinnen ontstaan uit Brahman
• Brahman is een oppermachtige ziel/geest zonder vaste vorm of gedaante. Brahman is overal en in alles aanwezig.
  
• De goden en godinnen staan voor de verschillende kenmerken van Brahman.
  

De belangrijkste goden

Brahma (scheppende deel). 

Vishnu (verzorgende deel) 

Shiva (vernietigende deel).  

Uitleg

Mandir (Hindoeistische tempel)

Prasada (regels in de tempel)

• Als blijk van respect voor de goden doet een hindoe zijn schoenen uit als hij of zij een tempel betreedt. 
• In de tempel worden offers worden aan een god, of goden, aangeboden. Deze worden bij het beeld gelegd. Dit offeren heet prasada.

De heilige geschriften van het Hindoeïsme

• De oudste geschriften > 3000 jaar oud
  

•  Dit zijn de Veda’s: vier verzamelingen van lofzangen, gebeden en spreuken.
• Veda = Wetenschap of kennis
• Voorbeeld: Ayurveda; wetenschap van het leven.
  
• Daarnaast heb je de Mahabharata en de Ramayana. Ze gaan over goden en helden en hebben een filosofische en psychologische boodschap.
  

De teksten zijn veelal in de vormen van gedichten, lofzangen, gebeden en spreuken geschreven (in Sanskriet).

In de Ayurveda staat ook veel hygiënische en medische informatie. Zo staat er bijvoorbeeld een uitgebreide leer over voedsel in.

De Sadhoe

• Betekent 'goed persoon' in het Sanskriet
• Geeft soms z'n huis en bezittingen op om een leven van gebed en meditatie te leiden.
  
• Leeft van giften van andere hindoes.
  
• Leeft soms een zwervend bestaan.
  
• Draagt vaak kettingen van heilige kralen en saffraangele lendendoeken (= heilige kleur)
  
• Doet vaak aan yoga en meditatie.
  

Is een stereotype, slecht 1% van de Hindoe bevolking leeft zo. 

Meditatie is een vorm van spirituele oefening. Vele religies en geloofsstromingen kennen de meditatie in een of andere vorm. Vanuit het Hindoeïsme en Boeddhisme is meditatie een essentiële methode om bijvoorbeeld innerlijke rust en helderheid te krijgen, maar het kan veel meer doeleinden hebben.

Met 'spiritueel' wordt bedoeld: verbonden met of gericht op innerlijke, persoonlijke ervaring. Het woord komt van het Latijnse woord 'spiritus' was 'geest' betekent.

Het Sanskriet

• Een taal waarin het gevoel van de uitspraak zou overeenstemmen met de betekenis.
• Sommige hindoes geloven dat je daarmee met de goden kunt communiceren.
• Het schijnt de meest logische taal te zijn.
  

• Het schijnt de makkelijkste en handigste taal voor programmeren te zijn.

• Het wordt nu bijna niet meer gesproken. Nu spreekt men Hindi in India, dat is voortgekomen uit het Sanskriet.
  

Het symbool Om

• Het Hindoeïsme kent vele symbolen

•  Het bekendste symbool = Om
• Om is het oersymbool en stelt ook een klank of trilling voor. De trilling van de oorsprong.
  
• Om staat voor de essentie van ultieme realiteit of bewustzijn. Ook wel de 'Atman' genoemd; de goddelijke oorsprong in jezelf.
• Om is een lettergeep die ook 'gezongen' wordt voor het lezen van een heilig geschrift of yoga-activiteit.
  

Boeddhisten en Jaïnisten gebruiken het symbool ook.

Reïncarnatie

• Opvatting dat je ziel of geest na de dood in een ander levend wezen wordt geboren.
• Als je goed geleefd hebt, kun je in een hogere kaste geboren worden (er is een kastenstelsel met 4 hoofdkasten).
• Karma = Het gevolg van slechte daden.
• Dharma = De orde van alle natuurlijke dingen en orde in de kosmos. Iedereen moet dit volgen om een goed mens te zijn.
• Samsara = de cyclus van dood en wedergeboorte zonder begin en schijnbaar zonder eind.

Verlichting = Nirwana.

Feesten 

De belangrijkste feestdagen in het hindoeïsme zijn 

Holi, 

Dussehra, 

Divali 

Wat houden deze in het kort in?

• Holi vindt plaats in het voorjaar, komst van de lente wordt gevierd. 
• Bij Dussehra wordt de zege van de godin Durga op de boze stierendemon Mahishasura gevierd.
• Divali is het lichtjesfeest in het najaar. Belangrijkste feestdag van de Hindoes. Hierin wordt de overwinning van licht op het duister gevierd. 

Holy cow!

• Heilig omdat de koe vergeleken wordt met de  'oermoeder'
  

• De koe geeft mensen veel.
• Hindoes eten geen rundvlees. 

•  Er zijn tempels voor de koe.

Koeien zijn ook belangrijk vanwege hun melk en mest. Koeienpoep wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als brandstof om huizen mee te verwarmen. Sommige hindoes drinken zelfs hun urine omdat ze geloven dat het werkt als een medicijn.

De Ganges

• De grote heilige rivier.
• Staat voor de godin Ganga.
• Hindoes gaan naar de Ganges om hun ziel te reinigen in het water.
• Een gelukkige Hindoe mag gecremeerd worden op de Ganges.

Om de 12 jaar wordt er voor de godin Ganga een festival van 55 dagen georganiseerd.

De as van een gecremeerde Hindoe wordt (als het kan) ook in de Ganges verstrooid.

Suriname en Trinidad

Zuid-Afrika

Nederland

Het feest Holi Phagwa komt van oorsprong uit India. De meeste hindoes wonen in India. Maar ook in Pakistan, Sri Lanka, Bangladesh en Birma zijn grote hindoe gemeenschappen. Het hindoeïsme is zo’n 2.000 jaar geleden door kooplieden vanuit India over Zuidoost-Azië verspreid. De afgelopen eeuw zijn er veel hindoes als arbeiders naar Amerika, Canada, Engeland en Suriname vertrokken. Vanuit Suriname zijn er ook veel hindoes in Nederland terechtgekomen. Daarom wordt het feest dus ook in Nederland gevierd.  

Hindoeïsme als wereldreligie

Het hindoeïsme is ontstaan in India en verspreid over India, Nepal en delen van Sri Lanka en Indonesië.

Later, door kolonialisme is er ook een grote groep Hindoes in Zuid-Amerika terecht gekomen (in het bijzonder veel in Suriname). 

Laat de leerlingen op een kaart van de wereld het verspreidingsgebied van het hindoeïsme aangeven.

Wat heb je geleerd deze les?

Heb je nog vragen?

Aan de slag 

Ga met je groepje bezig met het voorbereiden van je presentatie over een religieuze feestdag.