Onbegrepen gedrag

• Verpleging en verzorging
• Beroepsopleiding

Onbegrepen gedrag bij dementie

Wat versta jij onder probleem gedrag of onbegrepen gedrag?

Onbegrepen gedrag

Wat is onbegrepen gedrag?

Onbegrepen gedrag is gedrag waarbij de oorzaak niet direct duidelijk is.

 Dit gedrag kan als storend worden ervaren voor de omgeving of door de veroorzaker zelf. 

Voor zorgverleners is het vaak moeilijk om hiermee om te gaan. 

Definitie van onbegrepen gedrag

• Wanneer gedrag zodanig verandert dat je het gedrag minder goed begrijpt dan spreek je van onbegrepen gedrag.

• Er wordt ook wel gesproken over moeilijk verstaanbaar gedrag of...

• Gedrag van een cliënt dat door deze cliënt en of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren (probleem gedrag)

Concreet hebben we het over: 

Fysieke- en verbale agressie, zelfverwonding, weglopen, dwalen, roepen, teruggetrokken gedrag vertonen, angst, onrust, slaapproblemen maar ook weigeren van zorg. 

Onbegrepen gedrag 

Ontstaan van gedragsveranderingen

• Veranderingen in cognitieve, emotionele en gedrag door achteruitgang van de hersenen
• Afnemende capaciteit in het aanpassingsvermogen door het ziekteproces
• Omgaan met veranderingen bv. omgeving 
• Levensgeschiedenis 
• Fysieke klachten
• Medicatie gebruik

In het proces van aanpassing aan dementie, kunnen mensen problemen ondervinden bij: het omgaan met de eigen beperkingen, het handhaven van een emotioneel evenwicht, het behoud van een positief zelfbeeld, het omgaan met de onzekere toekomst, het ontwikkelen en onderhouden van sociale relaties, het ontwikkelen van een adequate zorgrelatie met zorgverleners en, bij opname in een intramurale setting, het omgaan met de nieuwe (institutionele) woonomgeving (Dröes, 2007).

Factoren die een rol kunnen spelen

• Cognitieve problemen
• Gecompliceerde rouw 
• Onvervulde behoefte
• Acute of chronische ziekte
• Ontbreken dag-structuur en dag-invulling
• Sociale omgeving

Waar komt moeilijk onbegrepen gedrag vandaan?

Analyseren van onbegrepen gedrag

Leren omgaan met onbegrepen gedrag begint met het achterhalen van mogelijke oorzaken. Hierbij let je op:

• Wanneer het gedrag optreedt
• Waar het gedrag optreedt
• Wat deed de cliënt voor het gedrag optrad
• Hoe werd er op het onbegrepen gedrag gereageerd

Gevolgen onbegrepen gedrag

• Kwaliteit van leven van de cliënt vermindert
• Zorgt voor overbelasting naasten/mantelzorgers
• Als gevolg van onbegrepen gedrag wordt er vaak onnodig medicatie voorgeschreven
• Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van vrijheidsbeperkende  maatregelen

Omgaan met onbegrepen gedrag

• Oorzaken wegnemen
  - overleg met huisarts of casemanager
  - lichamelijke oorzaken behandelen
  - evt. omgeving aanpassen
  - activiteiten aanpassen
• Communicatie, bijv.
  - oogcontact maken
  - tijd nemen
  - korte zinnen

4 typen van onbegrepen gedrag

• Fysiek agressief gedrag → slaan, krabben, dingen kapot maken, schoppen, bijten

• Fysiek niet agressief gedrag → heen en weer lopen, ongepast gedrag, dwalen, dingen wegstoppen, hamsteren

• Verbaal agressief gedrag → schreeuwen, vloeken, rare geluiden maken

• Verbaal niet agressief gedrag → aandacht vragen, klagen, alles weigeren

Signaleerfunctie

• Door middel van gedrag communiceert een cliënt  met zijn omgeving dat er problemen zijn

Begeleiding

• Realiseer je dat onbegrepen gedrag een oorzaak heeft
• Geef de cliënt voldoende ruimte om gevoelens te uiten
• Tref maatregelen om beschadiging te voorkomen
• Zoek naar de oorzaak
• Evalueer regelmatig je eigen gedrag
• Verdiep je in de levensgeschiedenis van de cliënt, hun persoonlijkheid en de sociale omgeving
• Kies interventies die aansluiten bij de oorzaken van het onbegrepen gedrag

Waar komt het gedrag vandaan?

Einde van de les...

Vragen???