Herhaling Chemie

• Chemie
• MBO
• Studiejaar 1

Herhaling periode 3 Chemie

Lesplanning

• Peiling online lessen
• Herhaling Chemie II en organische chemie
• Oefentoets maken 

Maak aantekeningen en stel vragen tussendoor! 

Chemie II

Atoom, element, molecuul, verbinding of ion?

Atoom = kleinste deeltje van een element, welke niet chemisch gesplitst kan worden. Elk atoomsoort heeft een eigen symbool. Bijv. Ba

Elementen = zuivere stoffen die chemisch niet ontleed kunnen worden. Bijv. O2, Fe2+ en Ba

Moleculen= bestaan uit twee of meer atomen die met elkaar verbonden zijn. Bijv. O₂ deze bestaat uit twee zuurstofatomen. Of C2H6

Verbinding = Verschillende atomen die zich tot een molecuul verenigen, er ontstaat een nieuwe stof met nieuwe eigenschappen. Bijv. H₂O of C2H6  --> de stof kun je ontleden! 

Ion = een atoom of molecuul waarin het totale aantal elektronen niet gelijk is aan het aantal protonen. Daardoor krijgt het een elektrische lading. Bijv. Fe2+

Zuivere stoffen

Is een stof die bestaat uit één soort deeltjes. 

Een zuivere stof kan niet door een fysische scheiding worden ontleed maar wél door een chemische ontleding! 

• Thermolyse: Ontleding door warmte
  
• Pyrolyse: Ontleding door warmte met vuurverschijnselen
  
• Elektrolyse: Ontleding door elektriciteit
  
• Fotolyse: Ontleding door licht

Reactievergelijkingen

• Er gaat geen massa verloren of ontstaat geen massa;
• Alleen verandering is zichtbaar;
• Links: uitgangsproducten, rechts: producten;
  
  Uitgangsstoffen               eindproducten;
  Beginproducten               reactieproducten.

Hoe ga je te werk?

1. Noteer de formules van de uitgangsstoffen/beginproducten en eindproductie/reactieproducten
2. Maak eerst een atoomsoort die weinig in de vergelijking voorkomt, kloppend
3. Maak de andere atomen kloppend
4. Controleer links en rechts elk element

Nog een keer oefenen

Maak de volgende reactievergelijkingen kloppend: 

CO₂     +     H₂O                       C₆H₁₂O₆    +    O₂

_{Mg    +    HCl                 MgCl2     +     H2}

_{Fe   +   O2                   Fe2O3}

Nog meer oefenen?

Je kunt thuis nog oefenen met oefenopgaven via de onderstaande links:

Link 1

Link 2

Organische chemie

Bestaat uit: 

• Koolstof 
• Waterstof

De hoofdketen is bijna uitsluitend gevormd door koolstofatomen = koolstofskelet. 

Verschillende koolwaterstoffen

• Onvertakt/vertakt
• Cyclisch/acyclisch

Homologe reeksen

• Alkanen
• Alkenen
• Alkadiënen
• Cycloalkanen
• Cycloalkenen

Kennen tot en met Hexaan

Uit je hoofd kennen!

Covalentie

• Het aantal bindingen dat een atoom kan aangaan

Halogenen (F, Cl, Br, I) = 1

Waterstof = 1

Zuurstof = 2

Stikstof = 3

Koolstof = 4

Isomerie

Isomeren zijn moleculen met dezelfde molecuulformule, maar met verschillende structuurformules.

Isomeren zijn dus moleculen van verschillende stoffen.

Namen van vertakte alkanen

• Een of meer vertakkingen aan de hoofdketen
  
• Methyl en ethyl
  
• Vertakking kan meerdere keren voorkomen --> gebruik gemaakt van een telwoord (voorvoegsel)
  
  

Mono, di, tri, tetra, penta, hexa

N.B. Mono wordt vaak weggelaten 

Alkenen

1. C: -
2. C: Etheen
3. C: Propeen
4. C: Buteen
5. C: Penteen
6. C: Hexeen
7. C: Hepteen
8. C: Octeen
9. C: Noneen
10. C: Deceen

Alkadiënen

1. C: -
2. C: -
3. C: Propadieen
4. C: Butadieen
5. C: Pentadieen
6. C: Hexadieen
7. C: Heptadieen
8. C: Octadieen
9. C: Nonadieen
10. C: Decadieen

Even oefenen

Teken:

1. 3-octeen
2. 2-methyl-1,3-pentadieen
3. 2-ethyl-1-hexeen
4. 1,3-butadieen

Namen van onvertakte cycloalkanen

1. Tel het aantal C-atomen
2. Schrijf de stam van de naam op
3. De naam wordt voorafgegaan aan cyclo

Bijzondere ringverbinding

• Benzeen (C6H6)
• Aan elk C-atoom (hoekpunt) is één H-atoom gebonden

Karakteristieke groepen

Een groep met andere atomen naast koolstof- en waterstofatomen.

Kan al uit één atoom bestaan.

Karakteristieke groepen in Org.Chemie

Als van een koolwaterstof 1 of meerdere H-tjes vervangen worden door andere atoomsoorten of groepen spreken we van karakteristieke groepen

          karakteristieke groepen hebben voorrang in de naamgeving

een karakteristieke groep is een groep met ook andere atomen dan koolstof- en waterstof atomen.

Formuleblad erbij pakken en uitleggen.

Hulpblad 

• Zorg ervoor dat je deze goed kent! 
• Dit is de leidraad voor de naamgeving en het tekenen van structuurformules. 

Geef de structuurformules van moleculen van de volgende stoffen:

• 1,2-ethaandiol
• 1,6-hexaandiamine
• 2-amino-3-hydroxybutaanzuur
• 2-amino-4-methylpentaanzuur
• 2-aminopentaandizuur

Geef de structuurformules en namen van alle isomeren chloor-alkanen die in elk van de onderstaande gevallen kunnen ontstaan, wanneer je één H-atoom vervangt door één Cl-atoom.

a. Hexaan

b. Cyclohexaan

c. Methylpropaan

d. Dimethylpropaan