Uitscheiding, urine

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Urine

Programma

Wat hebben we vorige week besproken

Leerdoelen deze les

Werking van de nieren

Zelf aan de slag

Observatiepunten verpleegkundigen.

Urineweginfectie + verpleegkundige zorg.

Hulpmiddelen (bij incontinentie)

Wat hebben we vorige week besproken?

• Je kan aan het eind van de les benoemen wat (ab)normale defecatie inhoud op het gebied van frequentie/kleur/geur en consistentie.
• Je kan aan het eind van de les benoemen welke problemen er kunnen ontstaan bij defecatie en wat we hier aan kunnen doen.
• Je kan aan het eind van de les vertellen wat voor hulpmiddelen we gebruiken om de patiënt te ondersteunen bij ontlasting en hoe we deze gebruiken.
• Je kan in de casussen beargumenteren waarom je bepaalde adviezen geeft aan de patiënt.

Wat weten we nog van de vorige les?

Wat feces is

Waar je op moet letten bij feces

Welke defecatieproblemen er zijn

Welke hulp je kan geven bij defecatie 

Leerdoelen deze les

• Je weet hoe de urineproductie/uitscheiding werkt
  
  
• Je weet wat de normale uitscheiding is
  
  
• Je kunt benoemen wat de afwijkingen zijn in urine.
  
  
• Je weet welke hulpmiddelen we gebruiken en hoe we patiënten ondersteunen.
  
  
• Je kan in de casus beredeneren waarom je welk hulpmiddel aanraad.

De urinewegen

• Nieren (ren of renes)
• Urineleider (ureters) = urine van nier naar blaas
• Blaas (vesica urinaria) = opslag van urine, uitscheiden van urine
• Urinebuis (urethra) = uitscheiden van urine
• Mannelijk orgaan 
• Vrouwelijk orgaan. 

Blaas

Urinelozing

Ander woord voor urinelozing is mictie.

Mictie gebeurt ongeveer 4 tot 5 keer per etmaal.

Als de blaas ongeveer 250 ml urine bevat rekt blaas uit --> zenuw sein ruggemerg --> hersenen-->  reflex aandrang plassen

* aanspannen uitwendige sluitspier  --> plassen 

Bij een blaasvulling van 500 ml moet je plassen! --> anders te vol 

Filteren

Nieren filteren per dag 200 liter vocht

99% komt weer terug in de bloedsomloop

Bij vocht te kort heb je donkere urine

Bij veel drinken is je urine licht van kleur

Urine

Bestaat uit: 

- Afvalstoffen (Ureum, creatinine, urinezuur)

- Water (95%)

- Zouten

- Schadelijke stoffen

Opdracht

Ga het Artikel lezen en het filmpje kijken van de Padled, ga hierna met de vragen aan de slag. Lever de antwoorden in op teams.

 

+/- 40 min

Wat doen wij als verpleegkundige?

Observeren urine:

• Geur
• Kleur
• Hoeveelheid
• Frequentie
• Helderheid
• Manier van urineren

Kleur:

• Licht geel (helder) -  
• Donkere urine -  
• Rode urine -  
• Bruine urine -  
• Troebel - 

Veel gedronken

Weinig gedronken

Bloed in de urine

Oud bloed/ leveraandoening

bacteriën, eiwitten of pus

Urineproductie

Oligurie: urineproductie minder dan 500 ml/24 uur

Anurie: urineproductie minder dan 50 ml per/24 uur

Polyurie: is de urineproductie > dan 2 liter per 24 uur

Nycturie: de urineproductie in de nacht groter.

Frequentie urineren

Hoe vaak naar het toilet voor urine productie?

Dat verschilt per persoon

Ouderen gaan wel vaker naar het toilet

probleem: vaak kleine hoeveelheden kan een blaasontsteking of urineweginfectie zijn

Verandering in mictiepatroon

veranderingen in de bloeddruk

blokkades in de urinestroom

incontinentie

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

Oorzaken incontinentie

operatie

verzwakte bekkenbodemspieren

niet (meer) voelen van de prikkel

niet (meer) begrijpen 

Urine incontinentie

* stress incontinentie

*urge incontinentie

* overloopincontinentie

*druppelincontinentie

*functionele incontinentie

Reflexincontinentie 

Urine-incontinentie = onwillekeurig verlies van urine

Reflex, bij een normale vulling wordt de blaasinhoud uitgeplast terwijl de zorgvrager hier geen controle over heeft. (M.n. bij beschadigingen van het ruggenmerg b.v. dwarslaesie, MS.)

Behandeling incontinentie

Soms operatie (prostatectomie, verhelpen van een verzakking van blaas of baarmoeder)

Bekkenbodemspieroefeningen en blaastraining. (m.b.v. fysiotherapie)

Voedingsadvies: minder gebruik van koffie, thee, koolzuurhoudende dranken bij urge-incontinentie.

Opdracht

Ga jezelf verdiepen in de verschillende soorten incontinentie materiaal/hulpmiddelen bij toiletgang die worden gebruikt in het ziekenhuis/verpleegtehuis/thuiszorg/etc. 

Zoek in het protocol hoe je ze toepast. 

Wat zou je in de casus(zie padled) aanraden?

+/- 30 min

Casus 1

 De heer Postman

De heer Postman (73) woont al enkele jaren in het woonzorgcentrum. Hij heeft ernstige artrose waardoor hij heel moeilijk loopt. Hij is al eens geopereerd aan een gebroken heup. Bovendien heeft hij moeite met zijn knopen en ritssluiting. Hij moet vaak naar het toilet, maar kan dat niet zonder hulp. Het is de laatste weken heel

druk op de afdeling; veel zieken en veel ‘zware’ cliënten. Toch wil je voorkomen dat meneer incontinent wordt. Hoe pak je dit aan als team?

Casus 2

Mevrouw Kwaadvlieg (76) is pas opgenomen op de afdeling psychogeriatrie. Ze is dement, met heldere momenten. Ze is continent, maar heeft een grote stuitwond.

Omdat ze heel slecht ter been is, brengt de verzorging haar met de tillift naar het toilet. Bij elke toiletgang gaat de wond bloeden. De arts heeft besloten dat de wond eerst moet genezen voor mevrouw weer met de tillift naar het toilet mag. Ze moet zolang maar incontinentiemateriaal gebruiken. De familie protesteert, ze zijn bang dat ze te lang in een nat incontinentiebroekje blijft liggen. Het probleem wordt in het teamoverleg besproken. Wat doe je? 

Casus 3

De heer Tanaka is 66 jaar. Hij heeft Parkinson en heeft veel problemen met opstaan en lopen. Hij is tijdelijk in het verpleeghuis opgenomen omdat zijn vrouw, die

hem thuis verzorgt, twee weken met een vriendin op vakantie is. Hij is helemaal gewend aan haar hulp. In het verpleeghuis gaat het duidelijk anders. Meneer heeft een paar keer geprobeerd om zelf naar het toilet te gaan, maar het lopen ging moeizaam en hij was al bijna een keer gevallen. Je bespreekt dit in het team, wat zou je aanraden?

po en urinaal

postoel

douche stoel

po en urinaal spoeler

bed pan

urinaal

blaas katheter

externe katheter

latex 

verblijfskatheter

silicone verblijfskatheter

1-malige katheter vrouw en man

zelfklevende condoomkatheter

latex condoomkatheter

katheterzakken en houders

been zak

nacht zak

plaszak en plastuit

plaszak

plastuit

incontinentiemateriaal

Demonstratie/filmpjes

• legen katheterzak
  
• doorkoppelen katheterzak
• op en van de steek helpen
• Condoomkatheter aanbrengen
• verwisselen incontinentie materiaal

+/- 20 min

web.microsoftstream.com

Opdracht

Ga per groepje 5 meerkeuzevragen opstellen over afgelopen lessen over uitscheiding. 

Huiswerkopdracht

Maak je spiekbriefje af(zie de padled). 

Neem deze volgende keer naar de praktijkles mee.

Jouw mening

gebruik de QR code of ga naar: 
www.menti.com
En gebruik de onderstaande code:

Code 9371 7155