H1 Elektriciteit

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H1 Elektriciteit

1.1 Leerdoelen

1.1.1 Je kunt met een model uitleggen hoe een elektrische stroom rond stroomt in een stroomkring.

1.1.2 Je kunt aangeven hoe je een stroommeter moet schakelen om een bepaalde stroom te meten.

1.1.3 Je kunt uitleggen dat de stroomsterkte in een serieschakeling op alle plaatsen even groot is.

1.1.4 Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met de totale stroomsterkte in een parallelschakeling.

1.1.5 Je kunt berekeningen uitvoeren met de verschillende stroomsterktes in een parallelschakeling.

Gesloten stroomkring

De stroom loopt rond: van het stopcontact naar het apparaat, door het apparaat heen en daarna weer terug naar het stopcontact.

CV installatie als model voor de stroomkring

-Spanningsbron; de pomp (geeft energie mee)

-Stroom; het water (transporteert energie)

-Schakelaar; radiator knop 

(onderbreekt de kring).

-Lampje; de radiator 

(hier wordt de energie afgegeven)

Plus voeding op plus (anders wijzer verkeerde kant op)

Grootste bereik eerst (anders slaat de wijzer mogelijk te ver uit. 

Stroomsterkte

Grootheid Symbool; I

Eenheid; ampère (A)

Spanning

Grootheid Symbool; U

Eenheid; Volt (V)

1 A = 1000 mA

1 mA = 0,001 A

De stroomsterkte in een serieschakeling

.

Er wordt geen stroom verbruikt door de lampjes.
De stroomsterkte is overal gelijk

De stroomsterkte in een parallelschakeling

It = I1 + I2 + I3

Om de totale stroom te krijgen mag je

alle stromen optellen.

Toepassingen serie schakelingen; kerstlampjes,

batterijen bij speelgoed, ampèremeter.

Toepassingen parallelschakelingen: lampen in het lokaal, stopcontacten, groepen in de meterkast.

a De stroomsterkte in een elektrische stroomkring meet je met een.........

b De stroomsterkte geef je aan met de letter ......

c Wat betekent I = 0,5 A ?

d De totale stroomsterkte (I t) in een parallelschakeling kun je berekenen met de formule:

Teken het bijbehorende schakelschema.

Vul in:

a)0,005 A =
  mA      d) 25 mA = A

b)0,035 A =    mA      e) 0,5 A =
mA 

c) 10 mA = 
A               f) 1,2 A = mA

Noteer het meetbereik en de waarde.

a Waar kun je de totale stroomsterkte meten ?

b Waar de stroomsterkte door lamp B ?

c Waar door C ?

In de figuur zie je een gemengde schakeling van drie lampjes en een batterij.
Teken het schakelschema.

elektriciteit in huis

2

1.2 Leerdoelen

1.2.1 Je kunt de onderdelen van een huisinstallatie benoemen vanaf de hoofdleiding in de meterkast.

1.2.2 Je kunt beschrijven waar de verschillend gekleurde draden in een huisinstallatie voor dienen.

1.2.3 Je kunt de oorzaak en de gevolgen beschrijven van kortsluiting en van overbelasting.

1.2.4 Je kunt het verschil uitleggen tussen gelijkspanning (DC) en wisselspanning (AC).(extra stof)

Huisinstallatie / Meterkast

Groepenkast + Zekeringen

Aardlekschakelaar

Hoofdschakelaar

Kilowattuur-meter

Hoofdzekering

Huisinstallatie

1

2

Huisinstallatie

Kortsluiting

Overbelasting

Wisselspanning en gelijkspanning

Gelijkspanning: Een batterij heeft een 

+ en - symbool en levert gelijkspanning

Wisselspanning: Stopcontact wisselt 

       + en - razend snel

Apparaat voor wisselspanning werkt niet op gelijkspanning.

Fiets dynamo levert wisselspanning.

1.3 Leerdoelen

1.3.1 Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met het vermogen van een apparaat.

1.3.2 Je kunt berekeningen uitvoeren met spanning, stroomsterkte en vermogen.

1.3.3 Je kunt uitleggen hoe het verbruik van elektrische energie in huis wordt gemeten.

1.3.4 Je kunt het energieverbruik van elektrische apparaten berekenen in kWh.

1.3.5 Je kunt berekenen hoeveel je voor de verbruikte elektrische energie moet betalen.

1.3.6 Je kunt uitleggen waarom je een energiemeter nodig hebt om het werkelijke energieverbruik van een apparaat te bepalen. (extra stof)

 Vermogen

• Wat is vemogen?
• Vermogen in huis!
•  Vermogen van verschillende apparaten!
• Vermogen berekenen

Vermogen

Het vermogen (P) hangt af van: De spanning (U).

Hoe meer Volt (V), des te groter is het vermogen.

Het vermogen (P) hangt óók af van: De stroomsterkte (I).

Hoe meer Ampère, des te groter het vermogen.

                          De formule voor het vermogen is dus:

                                               P = U x I

Filmpje elektrisch vermogen

Filmpje

Elektrisch vermogen

Vermogen

Vermogen is het energieverbruik per seconde verbruikt 

De afkorting voor vermogen is de hoofdletter P van het Engelse woord voor vermogen, power.

 

De eenheid van vermogen is  watt (W).

1 kilowatt (kW) = 1000 W 

Energieverbruik

E = P x t

1.4 Elektriciteit en Veiligheid

Leerdoelen 1.4

• 1.4.1 Je kunt beschrijven welke twee gevaren het gebruik van elektriciteit met zich meebrengt.
  
• 1.4.2 Je kunt uitleggen waarom je in vochtige ruimtes extra voorzichtig moet zijn met elektriciteit.
  
• 1.4.3 Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met enkele isolatie en met dubbele isolatie.
  
• 1.4.4 Je kunt zekeringen, aardlekschakelaars en randaarde in afbeeldingen herkennen.
  
• 1.4.5 Je kunt de functie van zekeringen, aardlekschakelaars en randaarde beschrijven.

Voorkennis

 Heb jij al eens een schok gehad door elektriciteit ?

Gevaren elektriciteit

1) Brand bij kortsluiting of 

overbelasting.

2) Schok.

enkele/dubbele isolatie

Bij een apparaat met dubbele isolatie is er een extra isolatielaag en meestal een plastic buitenkant.

Zekeringen

Groepszekering: deze springt boven 

de 16 A om brand door oververhitting 

te voorkomen.

Installatieautomaat: een 

elektronische zekering.

Aardlekschakelaar

Deze vergelijkt de stroom tussen de fase en nul. Is deze groter dan 30 mA, dan springt de aardlekschakelaar.

Randaarde

Een geel/groene draad die via de metalen buitenkant van een apparaat via het snoer naar de rand van het stopcontact gaat.

De randaarde voorkomt stromen door je lichaam.