H2.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

2.4 Romeinen en Germanen

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- welke kenmerken de Germaanse cultuur had.

- welke contacten Romeinen en Germanen hadden.

- wat gebeurde met Romeins erfgoed.

KA: - de confrontatie tussen de Grieks-Romeinse en de Germaanse cultuur.

2.4 Romeinen en Germanen

De Germaanse cultuur

'Ze hebben woeste blauwe ogen, roodblond haar en een groot postuur' schreef de Romeinse historicus Tacitus over de Germanen.

Germanen waren primitieve barbaren, maar ook sterk. Die kracht was een voorbeeld voor de Romeinen. 

Door veroveringen van Julius Caesar kwamen Romeinen en Germanen met elkaar in contact. 

De volken ten oosten van de Rijn --> Germanen (landbouwsamenleving --> bestuurd door krijgsheren en hun families (elite).)

De volken ten westen van de Rijn --> Kelten (Galliërs)

2.4 Romeinen en Germanen

Romeinen en Germanen

Caesar Augustus wilde de veroveringen van zijn adoptievader voortzetten.

90 km ten oosten van de Rijn begonnen ze met de bouw van een stad.

Totdat in 9 n.C de Romeinen ten noorden van de stad verrast werden door een aanval van de Germanen: Slag bij Teutoburgerwoud:

- 18.000 Romeinse soldaten sneuvelden,  werden levend begraven of geofferd.

- Grote nederlaag voor de Romeinen.

--> gevolg: de Romeinen trokken zich terug. De grens kwam bij de rivier de Rijn te liggen (limes). Deze limes werden verdedigd door o.a. forten te bouwen.

2.4 Romeinen en Germanen

Romeinen en Germanen

Begin gemaakt met de aanleg van de limes, een verdedigingslinie langs de grenzen van het Romeinse Rijk. 

2.4 Romeinen en Germanen

Romeinen en Germanen

Contacten bij de Rijngrens waren vreedzaam.

- Romeinen namen Germanen op in het leger.

- Romeinen en sommige Germaanse stammen maakten afspraken over samenwerking:  Bijv. bondgenootschap met Bataven.

1. volken mochten in het grensgebied wonen om dat te helpen verdedigen. 

2. Romeinen en Germanen dreven handel samen.

--> gevolg: ontstaan Germaans-Romeinse cultuur.

2.4 Romeinen en Germanen

Het Romeins erfgoed

3e eeuw: Romeinse rijk raakte in verval.

- door dodelijke epidemieën daalde het inwonersaantal -> handel en productie nam af.

- Romeins bestuur kon niet meer voor veiligheid zorgen.

- Legeraanvoerders bevochten elkaar om de macht.

--> Keizer Theodisius splitste in 395 het Romeinse rijk in twee delen.

- West-Romeinse rijk --> H Rome

- Oost-Romeinse rijk --> H Constantinopel

2.4 Romeinen en Germanen

Het Romeins erfgoed

Waarom viel het West-Romeinse rijk?

1. Vanaf de 3e eeuw namen plunderingen van de Germanen weer toe.

--> meer militairen nodig voor de verdediging, maar door bevolkingsafname een tekort aan Romeinse soldaten --> meer Germaanse soldaten in dienst en Germaanse volkeren als bondgenoot, maar die waren niet betrouwbaar.

2.  Germaanse Goten in opstand o.l.v. Alarik --> Romeins leger zo verzwakt dat zij hun gang konden gaan. 

3. Germaanse stammen vluchtten voor de Noord-Aziatische stam de Hunnen. Door deze volksverhuizingen kwamen deze Germanen binnen de grenzen van het Romeinse rijk, waar ze koninkrijken stichtten.

2.4 Romeinen en Germanen

--> 476 n.C werd de laatste keizer (Romulus) van het West-Romeinse rijk afgezet.

Het Oost-Romeinse rijk (Ook wel Byzantijnse rijk) bleef tot 1453 bestaan.

In het voormalige West-Romeinse rijk werden nu verschillende Germaanse koninkrijken gesticht. Zij werden een heersende minderheid.

Ze bewonderde de Grieks-Romeinse cultuur:

- Latijn bleef in gebruik bij het vastleggen van wetten.

- Door romanisering waren er Romaanse streektalen ontstaan die waren overgenomen door de Germanen (--> Italiaans, Frans, Spaans, Portugees en Roemeens)

In de Noordelijke gebieden (Noord-België, Zuid-Nederland en Engeland) bleef de Germaanse cultuur dominant --> taal en religie.

2.4 De Romeinen en Germanen

Aan de slag!

- Maak de opdrachten in ClassNotebook.

Leest paragraaf 2.4 door