KL4P1 PERSONAGES: intenties en drijfveren

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 1

KL4P1 verhaalanalyse

Personages 

 intenties en drijfveren

uiterlijk

innerlijk

lichaamsbouw, kleding, haarkleur, leeftijd

relatie tot andere personages (broer/zus; vader/zoon; werkgever/werknemer)

gedachten

gevoelens

gedrag: betrouwbaar, chaotisch, introvert

innerlijk & uiterlijk

Onder uiterlijk verstaan we alles wat je aan de buitenkant 

kunt zien. Daar hoort ook gedrag bij!

Met innerlijk bedoelen we de gedachten en gevoelens van een personage: dingen die je niet aan de buitenkant kunt zien.

Waarom doet iemand iets?

Als je een personage beschrijft, door het uiterlijk én innerlijk aan te geven, leer je zijn drijfveren en afwegingen kennen.  

Daardoor begrijp je het gedrag steeds beter. 

Laten we dat eens nader bekijken!

Situatie 1:

Je bent op vakantie en jullie zijn uiteten.

Het eten en de drankjes zijn besteld en je pakt je telefoon uit je broekzak. 

Je moeder vraagt: 

"Wat doe je?"

Situatie 1:

Je bent op vakantie en jullie zijn uiteten.

Het eten en de drankjes zijn besteld en je pakt je telefoon uit je broekzak. 

Je moeder vraagt: 

"Wat doe je?"

Waarom vraagt je moeder dat?

Waarom vraagt je moeder dat?

Hoe weet jij wat
je moeder bedoelt?

Als je zeker wilt weten waarom je moeder iets zegt, dan:

1. kijk ik naar hoe ze het zegt
2. mijn moeder zit gewoon te zeuren
3. luister ik naar hoe ze het zegt
4. vraag ik wat ze bedoelt

Wat je moeder zegt 

heeft EFFECT heeft op jou. 

Het effect is afhankelijk 

van wat jij DENKT dat ze bedoelt. 

Wat doe je als je moeder vraagt wat je aan het doen bent?

1. ik leg mijn telefoon weg
2. ik negeer wat ze zegt
3. ik vraagt wat ze bedoelt
4. ik laat haar zien wat ik aan het doen ben

We onderscheiden 

wat iemand doet en 

wat het effect daarvan is.

kwadrant van intenties

	ik weet	ik zie
wel	wat ik bedoel, wat mijn intentie is	hoe de ander op mij overkomt (zijn gedrag en het effect ervan)
niet	wat de ander bedoelt, wat zijn intentie is	hoe ik overkom (mijn gedrag en het effect daarvan)

We gaan een stapje verder...

Situatie 2:

Je was gisteren jarig en hebt daarom je huiswerk niet gemaakt.

 Je komt de klas binnen en zegt dat tegen mevrouw Spaans. 

Ze zegt: "Het is ook altijd hetzelfde met jou!"

Situatie 2:

Je was gisteren jarig en hebt daarom je huiswerk niet gemaakt. 

Je komt de klas binnen en zegt dat tegen mevrouw Spaans. 

Ze zegt: "Het is ook altijd hetzelfde met jou!"

Wat bedoelt ze daarmee? 

Wie wil het met mij uitspelen? 

We leren iemand kennen door: 

- te kijken naar het uiterlijk: leeftijd, kleding, enz., gedrag (wat hij zegt en doet), relatie 

- en het innerlijk: door te interpreteren wat dat gedrag betekent.

Om misverstanden te voorkomen is het dus belangrijk dat je navraagt of je de intentie goed begrepen hebt. En of jouw intentie goed is overgekomen.

Voor personages in boeken geldt: 

Je wilt hun uiterlijk én hun innerlijk beschrijven, maar je kunt niet aan een personage vragen wat zijn intenties zijn. 

Daarom zul je aandachtig moeten lezen om te achterhalen of je 'bewijs' kunt vinden voor jouw interpretatie, zoals voorbeelden van gedrag en gedachten en gevoelens.

Dan leer je een personage goed kennen. 

Het leuke is: het is jouw interpratie, en dat is ook maar een mening ;-)

Ik lees een fragment uit Confrontaties

1. Spreekt dit fragment je aan? Waardoor komt dat?

2. Wat kom je te weten over de hoofdpersoon? Noteer alles, zowel innerlijke als uiterlijke kenmerken. Kijk ook naar hoe anderen naar het personage kijken en op haar reageren.

3. Leer je de personages vooral kennen door wat ze doen en denken of door hun verhouding tot andere personages? 

a. Wat valt je op aan het taalgebruik van Salomé.

b. Wat zegt dit taalgebruik over het personage?

4. Salomé zit klem in de situatie.

a. Hoe komt dat?

b. Je weet niet hoe Salomé aan het eind uit de lastige situatie gaat komen. Wat zou jij doen als jij Salomé was? 

5. De vorige lessen hebben we het over spanning, ruimte en tijd gehad. Zie je deze concepten ook terug in dit fragment? En op welke manier?