WO - Klimaatopwarming, broeikaseffect en ecologische voetafdruk

Klimaatopwarming, broeikaseffect & ecologische voetafdruk
1 / 44
suivant
Slide 1: Diapositive
WereldoriëntatieLager onderwijs

Cette leçon contient 44 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 7 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 120 min

Éléments de cette leçon

Klimaatopwarming, broeikaseffect & ecologische voetafdruk

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke woorden passen bij ons thema 'Mister Greeny' ?

Slide 2 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 3 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat zag je in het filmpje gebeuren met de aarde?

Slide 4 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 5 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

De klimaatopwarming

Klimatologen kunnen de temperatuur van de aarde van eeuwen en duizenden jaren geleden bepalen aan de hand van boomjaarringen, ijsboringen en andere methodes. 

Sinds 1880 wordt de temperatuur van de lucht aan het aardoppervlak elke dag en wereldwijd ook nauwkeurig gemeten.


Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De klimaatopwarming
Zo stellen wetenschappers vast dat de temperatuur aan het aardoppervlak sinds het jaar 1000 een klein beetje schommelt. Soms was er meer zonnewarmte, soms minder.

 Soms waren er periodes met meer vulkaanuitbarstingen en kwam er meer stof in de dampkring zodat de aardwarmte meer bijgehouden wordt.

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De klimaatopwarming

Vanaf 1900 en vooral na 1975 is de temperatuur overal op aarde duidelijk blijven stijgen. 

Daarom spreken we van een wereldwijde klimaatopwarming.

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Oorzaken van klimaatopwarming 
veeteelt
transport
wegwerpgoederen
energievoorziening

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 10 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke uitspraak klopt NIET?
A
Sinds 1975 is de temperatuur aan het aardoppervlak dezelfde gebleven.
B
De temperatuur is sinds 1900 overal op aarde gestegen.
C
De aarde warmt vooral op sinds 1975.
D
Vooral op het noordelijk halfrond zien we de klimaatopwarming.

Slide 11 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke zaken zijn het gevolg van de opwarming van de aarde?
A
Heel wat fruit en groenten die we eten, komt uit Zuid - Amerika of Afrika.
B
In Europa wordt zwaardere neerslag voorspeld.
C
Dieren kunnen zich niet snel genoeg aanpassen en kunnen uitsterven.
D
Heel wat bedrijven betalen een fietsvergoeding aan hun werknemers.

Slide 12 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

PROEF: stijging zeespiegel
We bekijken a.d.h.v. een proefje een gevolg van de klimaatopwarming.

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 14 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Bij welke opstelling stijgt het waterniveau het meest als de ijsblokjes smelten? Hoe komt dat?

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zee-ijs ligt in het water. Als het smelt, stijgt het zeewater bijna niet. Als het landijs smelt, komt het in de zee terecht. Daardoor stijgt het zeeniveau meer.

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 17 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Het broeikaseffect, 
natuurlijk en versterkt
Hoe komt het toch dat de aarde meer en meer opwarmt?

Natuurlijk broeikaseffect

Onze zon zendt lichtstralen uit die de atmosfeer rond onze aarde bereiken. Een deel van de stralen gaat terug de ruimte in en een ander deel bereikt het aardoppervlak. De aarde zet die lichtenergie om in warmte.   

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het broeikaseffect, 
natuurlijk en versterkt
Hoe komt het toch dat de aarde meer en meer opwarmt?

Natuurlijk broeikaseffect

Een deel ervan verlaat de dampkring en gaat de ruimte in, een ander deel wordt vastgehouden door broeikasgassen, zoals koolstofdioxide (CO2) en methaan, die in de atmosfeer zitten. Die bijgehouden warmte zorgt ervoor dat de aarde wordt opgewarmd en dat er een gemiddelde temperatuur heerst van 15°C. Als die broeikasgassen er niet zouden zijn, zou het op aarde ongeveer 33°C kouder zijn en zou leven op aarde heel moeilijk worden. 

Dit proces is het natuurlijk broeikaseffect.

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 20 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Het broeikaseffect, 
natuurlijk en versterkt
Hoe komt het toch dat de aarde meer en meer opwarmt?

Versterkt broeikaseffect

De mens verstoort dit natuurlijk broeikaseffect. We bouwen fabrieken, we zorgen voor steeds meer verkeer, we verwarmen onze huizen, we gebruiken veel elektrische apparaten.

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Het broeikaseffect, natuurlijk en versterkt
Hoe komt het toch dat de aarde meer en meer opwarmt?

Versterkt broeikaseffect

Hierdoor verbranden we massaal fossiele brandstoffen (olie en aardgas) waardoor er steeds meer CO2 en andere broeikasgassen in de lucht komen. Ook de intensieve landbouw en veeteelt veroorzaken een toename van de broeikasgassen. Dat betekent dat er meer en meer warmtestralen worden vastgehouden binnen de atmosfeer waardoor de aarde opwarmt. 

Dit noemt men het versterkt broeikaseffect.

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 23 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is het 'versterkt broeikaseffect'?

Slide 24 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 25 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Besluit
De lichtstralen van de zon bereiken de aarde door de atmosfeer (of dampkring). 
Deze lichtstralen worden omgezet in warmtestralen.
Deze worden deels terug uitgestraald en bijgehouden door de atmosfeer.
Dit noemt men het natuurlijk broeikaseffect.
 
Het versterkt broeikaseffect is een verstoring van het natuurlijk broeikaseffect.

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De ecologische voetafdruk

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De ecologische voetafdruk

In 1992 - 1993 onderzochten Canadese wetenschappers of het mogelijk was een formule op te stellen om uit te rekenen hoeveel oppervlakte van de vruchtbare grond nodig is om de mensen in een land te laten leven.

Zo ontwikkelden zij een meetinstrument: de ecologische voetafdruk.

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 29 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 30 - Lien

Bereken je ecologische voetafdruk.
Hebben alle landen een even grote ecologische voetafdruk?
- Waar in de atlas kunnen we deze kaart terugvinden?

- Welk land heeft een heel grote ecologische voetafdruk?

- In welk werelddeel komen veel landen voor met een kleine ecologische voetafdruk?

- Met welke atlaskaart op p. 42 komt de kaart van de ecologische voetafdruk overeen?

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hebben alle landen een even grote ecologische voetafdruk?
- Waar in de atlas kunnen we deze kaart terugvinden? p. 45

- Welk land heeft een heel grote ecologische voetafdruk? VS (Verenigde Staten)

- In welk werelddeel komen veel landen voor met een kleine ecologische voetafdruk?
(Afrika)

- Met welke atlaskaart op p. 42 komt de kaart van de ecologische voetafdruk overeen?
(Met de kaart van de armoede.)

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke factoren bepalen onze ecologische voetafdruk?

- Bebouwd land
- Energieland
- Akker en weiland
- Bosland
- Visgronden

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bebouwd land

Dit is het land waar de bodem volgebouwd is zodat er geen water meer in de bodem kan binnendringen. 

Denken we maar aan huizen, appartementen, scholen, fabrieken, wegen, parkeerterreinen.
Regenwater heeft het dan wel eens moeilijk om zijn weg te vinden met overstromingen tot gevolg.

Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Energieland
Dit is land nodig voor onze energievoorziening
Hierin zitten niet enkel fossiele brandstoffen zoals aardolie, aardgas, steenkoolmijnen, kerncentrales maar ook alle fabrieken en huishoudapparaten die energie nodig hebben om te werken en hun producten te maken.

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Akker en weiland
Dit land bevat gronden die nodig zijn om ons voedsel en kleding te geven.
Denk maar aan graanvelden, katoenplantages, fruitbomen, groentetuinen,...
Ook is er land nodig om vee op te laten grazen, om vlees en zuivelproducten te leveren maar ook wol.
De bossen die gekapt worden om papier, meubelen en andere producten van te maken horen hier ook bij.

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bosland
Op onze aarde leven naast de mensen nog miljarden planten en dieren.
Ook die hebben plaats nodig. Zij zijn nodig omdat ze dikwijls belangrijke schakels zijn in de voedselketens en voedselwebben.
Denk maar eens aan de planten die door fotosynthese zuurstof produceren.
Ook de opruimers van de natuur zoals aardwormen en andere bodemdieren mogen we niet vergeten.

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Visgronden
Hierin zit voornamelijk de kuststrook van ongeveer 300 km.
Het grootste deel van de vis wordt daar gevangen.
90 % van de voorraad vis zou nu al gevangen zijn.
Er worden dus veel meer vissen gevangen dan dat er bij komen.

Dit noemt men overbevissing.

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoe kan jij je ecologische voetafdruk verminderen én het klimaat helpen?

Slide 39 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat heb je onthouden na deze lessen?

Slide 40 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 41 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Correctiesleutel

Slide 42 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 43 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 44 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions