Ethische politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Ethische politiek

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe het cultuurstelsel werkte en wat de gevolgen ervan waren. 
  
  
• Je kunt uitleggen wat Nederland deed in Indonesië in de jaren 1870-1942. 

Planning

• Cultuurstelsel
• Gevolgen voor Java
• Max Havelaar
• Nederlands imperialisme
• Ethische politiek
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Indonesië werd Nederlands-Indië. 
  
  
• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden.

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I).

• Oprichting KNIL om heel Java te veroveren en in 1830 het cultuurstelsel in te voeren. 

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie en thee.
  

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders, bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen.
  
  

De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Gevolgen voor Java

• Het beste land was voor het cultuurstelsel.
  
  
• Uitbuiting door Javaanse vorsten,
  
  
• Kregen weinig loon.
  
  
• Hongersnoden.  
  
  
• De meeste winst ging naar De Nederlandse Handelsmaatschappij. 

Max Havelaar

• Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.
  

• Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker

• Belangrijkste protest tegen het cultuurstelsel. Uiteindelijk wordt het cultuurstelsel in 1870 afgeschaft. 
  

Goed of fout?
Het cultuurstelsel werd in heel Nederlands-Indië
ingevoerd.

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?

In het cultuurstelsel draaide het om de winst
van cultuurproducten voor de Nederlanders.

1. Goed
2. Fout

Nederlands Imperialisme 

• Europese landen stichten grote koloniale rijken overzee in Azië en Afrika.

• Nederland gaat over tot het volledig veroveren van Indonesië. 

• Oorlogen in Lombok en Atjeh. 

• Eind 1910 is heel Indonesië in bezit van de Nederlanders. 

Ethische politiek (1)

• Ontstaat rond 1900 in Nederland.

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

• Beschaving en cultuur bij brengen. 
  
  
• Ook hier profiteerde vooral de Nederlandse ondernemers van de ethische politiek...

Ethische politiek (2)

• Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië.

• Irrigatie aanleggen voor betere oogsten.

• Verbetering gezondheidszorg.
  
  
• De bevolking en de omgeving kwam in dienst te staan voor Shell en Unilever en de Nederlandse overheid. 

Wie was Multatuli?

1. Max Havelaar
2. Max Verstappen
3. Een schrijver
4. Een koffiemaker

Multatuli was een voorstander van het cultuurstelsel.

1. juist
2. onjuist

Welke kritiek had Multatuli op het cultuurstelsel?

1. Door het cultuurstelsel maakte Nederland te weinig winst
2. De bevolking van Java werd slecht behandelt
3. Door het cultuurstelsel konden ondernemers niet vrij handelen met Java

Wat is een voorbeeld van de ethische politiek?

1. Het oprichten van scholen
2. Bedrijven starten in Nederlands-Indië
3. Een indirect bestuur invoeren
4. Het systeem van vrije arbeid

Wat hoort niet bij de ethische politiek?

1. Spoorwegen aanleggen
2. Bevolking inenten
3. Gebieden veroveren
4. Scholen bouwen

Welke woorden/plaatjes past bij wat?

VOC

Ethische politiek

Batavia

Irrigatie

Onderwijs

Specerijen

Sleep alles wat te maken heeft met de ethische politiek naar het gele vlak. 

Ethische Politiek

Indonesië werd onafhankelijk

De inheemse bevolking kreeg betere scholen

De gezondheidszorg werd verbeterd

De bevolking van Nederlands-Indië kreeg stemrecht

Betere infrastructuur werd aangelegd

Wat deed Nederland in Indonesië in de jaren 1870-1942 en welke Nederlandse bedrijven bestaan nog steeds maar hebben ooit met dwang winst gemaakt in Nederlands Indie.