Casus: Bronnen van energie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

 Paragraaf 1 Klimaat en vegetatiezones

Casus: Het Amazonegebied (GT)

Bronnen van energie

Dit leer je nu

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Wat is de toekomst van duurzame energie in Brazilië?

Dit weet je al

Dit leer je nu

Doen

Terugkijken

Welke duurzame bronnen gebruikt Brazilië ook al weer?

Om welke twee redenen wilt Brazilië zelfvoorzienend worden?

Waarom is suikerriet belangrijk voor Brazilië?

Wat is een nadeel van het gebruik van suikerriet?

Wat zijn de gevolgen van de energiehonger van Brazilië voor het Amazonegebied?

Lesdoel

Dit weet je al

Dit leer je nu

Doen

Terugkijken

Wat wordt er bedoeld met energiehonger?

Uit welke vegetatie bestaat het Amazonegebied?

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Het Amazoneregenwoud heeft een grote biodiversiteit van dieren, planten en micro-organismen.

Filmpje

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Het Amazoneregenwoud heeft een grote biodiversiteit van dieren, planten en micro-organismen.

Dit komt door het tropisch klimaat 

• Rond de evenaar is het altijd erg warm       warme lucht stijgt       warme lucht koelt boven de aarde af        de koude lucht verzamelt zich als wolk       de koude lucht regent het hele jaar uit.
• Veel planten = veel opgeslagen CO2. Het kappen van bomen leidt tot klimaatverandering.
• Doordat er heel veel leven is, is de bodem juist onvruchtbaar! Dode planten en dieren worden direct boven de grond 'opgegeten'.
  

= één seizoen tussen de 18 en 20 °C met 1 tot 3 droge maanden

Casus Het Amazonegebied

C1: Het Amazoneregenwoud 

Waarom is het Amazoneregenwoud een bijzonder natuurgebied?

Planten, dieren en micro-organismen zijn gewend aan één seizoen het hele jaar rond. Het is dus lastig om je aan te passen aan veranderingen. Het regenwoud wordt dus bedreigt. Zie dit als een neerwaartse spiraal:

Ontbossing: ruimte maken voor landbouw en mijnbouw

Planten, dieren en micro-organismen hebben geen leefomgeving meer (habitat)

Biodiversiteit neemt af

Geen dode dieren en planten meer om van te eten

Bodem heeft nooit voedsel opgeslagen = onvruchtbaar

Casus 2

Wat gaan we doen?

Uitleg casus 2 

Filmpje verdwijnen Amazone regenwoud

Maken opdrachten Casus 2

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Er wordt regenwoud gekapt om ruimte te maken voor:

• mensen (kolonisatie)
• landbouw
• infrastructuur (rivieren, wegen en spoorwegen)
• hernieuwbare energiebronnen: waterkracht
• winning van natuurlijke hulpbronnen

1. Snelwegen worden aangelegd 

2. Kleinere zijwegen worden aangesloten

3. Het bos rond de zijwegen wordt gekapt

4. Illegale houtkap neemt toe

5. Boeren bouwen een huis op hun land

6. Boeren leggen akkers aan

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Aan de ene kant kun je zeggen: het is belangrijk om het regenwoud te beschermen.

Aan de andere kant kun je zeggen: Brazilië mag het regenwoud gebruiken om rijk te worden.

vanaf 5:44

tot 9:09

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Er wordt regenwoud gekapt om ruimte te maken voor:

• mensen (kolonisatie)
  
• landbouw
  
• infrastructuur (rivieren, wegen en spoorwegen)
  
• hernieuwbare energiebronnen: waterkracht
  
• winning van natuurlijke hulpbronnen

Casus Het Amazonegebied

C2: Het tropische regenwoud verdwijnt

Hoe verdwijnt het tropisch regenwoud?

Er wordt regenwoud gekapt om ruimte te maken voor:

• mensen (kolonisatie)
• landbouw
• infrastructuur (rivieren, wegen en spoorwegen)
• hernieuwbare energiebronnen: waterkracht
• winning van natuurlijke hulpbronnen

Opdracht 3c

We bekijken zo een filmpje dat antwoord geeft op 3c

Maken

Casus 2 

opdracht 1,2,3,5,6

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Inheemse bevolking

Casus 3

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Inheemse bevolking

totdat...

We beginnen bij de Inca's...

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Hij neemt met veel geweld het land over en veel Inca's sterven

Columbus in Zuid-Amerika aankomt

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

West-Europa koloniseert de westkust

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Trekt hij verder het binnenland in

Op zoek naar goud en grondstoffen

In de 18e en 19e eeuw

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Feest in Brazilië

Het land wordt onafhankelijk

1822

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Misschien wel te vroeg gejuichd want...

Brazilië wordt een dictatuur.

1930-1940

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Ook voor inheemse volken.

Ze mogen meer gebied hebben en dat wordt beschermd.

Steeds meer rechten

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Hoe gaat het met de inheemse volken in het Amazonegebied?

Geschiedenislesje:

• Zuid-Amerika kende eigen culturen, zoals de inca's. 
• 1492: Columbus komt aan in de Cariben en Zuid-Amerika                                                                              Het was al bewoond, dus hij heeft Zuid-Amerika niet ontdekt!

• West-Europa koloniseert kust Zuid-Amerika, veel Zuid-Amerikanen sterven
• 18e en 19e eeuw: kolonisten trekken naar de binnenlanden                                                                          op zoek naar goud e.a. grondstoffen

• 1822: Brazilië werd onafhankelijk (van Europeanen)
• 1930-1984: Brazilië werd een dictatuur 
• Eind 20e eeuw: steeds meer rechten voor inheemse volkeren

Casus Het Amazonegebied

C3: Inheemse volken

Hoe gaat het met de inheemse volken in het Amazonegebied?

Inheemse bevolking

• ongeveer 0,4% v/d Brazilianen behoort tot een inheemse cultuur
• Elke volk heeft eigen leefgewoonten: nomaden (trekken rond), semi-nomaden (blijven een paar jaar op dezelfde plek wonen) en mensen die lang op één plek wonen.
• Nu 'indianen' genoemd, want indios is het Portugese woord voor inheemse bevolking
• FUNAI: bescherming van indiaanse cultuur en belangen
• 13% Brazilië in handen van inheemse volken
• volkeren in reservaten worden bedreigd  

vanaf 2:22

tot 9:28

Waarom inheemse bevolking/reservaten bedreigd?

1) geen nieuwe reservaten aangewezen

2) Illegale houtkap / aanleg akkers

3) stimuleren mijnbouw

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

De Yanomami kappen niet alle bomen om hun tuinen aan te leggen.

Ze leggen om de twee à drie jaar een nieuwe tuin aan op een andere plek.

Hun landbouw is kleinschalig, alleen voor eigen gebruik.

Ze gebruiken de planten en bomen die van nature in het bos voorkomen.

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Greenpeace is dus heel blij met reservaten voor inheemse volkeren.

Redenen om te ontginnen:

.

Goud, mangaan, ijzer en koper in de grond.

Landbouwgrond

Mensen verspreiden

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Hoge temperatuur & veel neerslag

Geschikt voor landbouw want:

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Welke is tropisch regenwoud?

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Boeren krijgen kleine stukjes grond

Moeten zelf het bos kappen

Verbranden bomen en dat as zorgt 

voor een vruchtbare bodem

Na 3 jaar niet meer vruchtbaar en dan

Kolonisatie Amazonegebied

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

• In de buurt van wegen
•  In de buurt van grootschalig veeteelt

Wat valt je op aan de ontginning?

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Een het grootste nadeel aan ontbossing is:

Inheemse volken doen ook aan landbouw maar...

Casus 3 

Opdracht 2,3,4

Klaar? 

Maak de examentraining in je boek of gebruik de tijd om te leren voor de toets.

Maken