Nederlands 1BKM Lezen blok 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

blok 3           1BKM

Lezen

Doelen

Na deze paragraaf:

• kun je alinea’s en tussenkopjes aanwijzen in een tekst;
  
• kun je de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen;
  
• kun je informatie in een tekst vinden door zoekend te lezen.

Wat weet je nog

Verkennend lezen: 

• titel lezen
• eerste zinnen van de tekst lezen
• opvallend gedrukte woorden lezen
• afbeeldingen bekijken
• kijken naar de bron. ( waar komt de tekst vandaan)

Tekstdoel

Een tekst kan 

• informeren
• overhalen
• amuseren

titel/tussenkopjes

afbeelding/stukjes

Alinea's en tussenkopje

Je hebt geleerd dat je een tekst verkennend leest om te weten waar een tekst over gaat. Zo kom je achter het onderwerp van de tekst.

Een tekst is verdeeld in stukjes: alinea’s.

In elke alinea wordt iets anders verteld over het onderwerp. Een alinea begint altijd op een nieuwe regel. Vaak staat er tussen alinea’s een witregel.

Boven een alinea of een groepje alinea’s kan een tussenkopje staan. Een tussenkopje geeft aan waar de alinea of het groepje alinea’s over gaat

Inleiding, middenstuk en slot

Een goede tekst bestaat uit drie delen: een inleiding, een middenstuk en een slot.

Inleiding
De schrijver vertelt meestal waar de tekst over gaat. Je weet dan of je de rest van de tekst ook wilt lezen.
Meestal één alinea.

Middenstuk
De schrijver vertelt meer over het onderwerp.

Meestal meerdere alinea’s. In elke alinea wordt iets verteld over het deelonderwerp.

Slot

De schrijver maakt een duidelijk einde aan de tekst.
Meestal één alinea.

Inleiding, middenstuk of slot?

Hopelijk krijgt deze handelaar in zeldzame diersoorten een hoge straf.

Iedereen heeft ze wel eens in de polder zien staan: windmolens. 

Een ander voordeel van een fietsvakantie is dat hij niet veel hoeft te kosten.

Tekstdoel

Je hebt geleerd dat er verschillende tekstdoelen zijn.

Je hebt in blok 1 en 2 teksten gelezen met de tekstdoelen informeren, amuseren en overhalen.

In dit blok komt er een tekstdoel bij. Als de schrijver uitlegt hoe iets werkt of in elkaar zit, is het tekstdoel: uitleg geven.

Tekstdoel

tekstdoel                                                                                                                 tekstsoort                                                                                tekstvorm
informeren: de lezer iets nieuws vertellen                                        informerende tekst                                         bijvoorbeeld: nieuwsbericht,

                                                                                                                                                                                                                                    tijdschriftartikel

amuseren: de lezer vermaken door iets grappigs                          amuserende tekst                                          bijvoorbeeld: stripverhaal,    

of boeiends te vertellen                                                                                                                                                                           gedicht, songtekst 

overhalen: de lezer aansporen iets te gaan doen                           aansporende tekst                                         bijvoorbeeld: reclametekst,                                                                                                                                                                                                                                            folder

uitleg geven: de lezer uitleggen hoe iets in elkaar zit                    uiteenzettende tekst                                    bijvoorbeeld: recept,

of werkt                                                                                                                                                                                              schoolboektekst,  handleiding

 

Zoekend lezen

Als je in een tekst het antwoord op een vraag zoekt, ga je zoekend lezen. Je leest dan niet de hele tekst, maar kijkt de tekst snel door. Je let op de tussenkopjes en op anders gedrukte woorden. Die kunnen je helpen het antwoord snel te vinden.
Als je een woord leest dat je niet begrijpt, is je eerste stap:

Lees een stukje terug of verder en kijk of het woord wordt uitgelegd

verkennend lezen: titel, tussenkopjes, afbeelding, bron

wat voor tekst zal het zijn?

waar zal de tekst over gaan?

aantal alinea's

Doelen

Na deze paragraaf:

kun je alinea’s en tussenkopjes aanwijzen in een tekst;

kun je de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen;

kun je informatie in een tekst vinden door zoekend te lezen.