Les 1: leesstrategieën en samenhang

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1

Deze les:

• CE - lezen & luisteren
• leesstrategieën
  
• samenhang
  

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

Rol de bankbiljetten zo op, dat je het biljet van €5 nog een extra keertje kunt ronddraaien

Rol ze tenslotte weer uit elkaar en kijk: nu ligt het biljet van €5 bovenaan en dat van €10 onderaan.

Eerst leg je de twee bankbiljetten op elkaar. Het biljet van €5 ligt onderaan en dat van €10 bovenaan

Daarna rol je de twee biljetten samen op. Maar let op!

Op welke woorden heb je gelet om achter de juiste volgorde te komen?

1. eerst, nog een keer, en dat
2. eerst, daarna en ten slotte
3. eerst, daarna en maar
4. eerst, en kijk, ten slotte

Instructiefilmpje: 

Samenhang in teksten

link

Samenhang in teksten

Zinnen en alinea’s staan niet zomaar in een tekst. 

Ze staan in een bepaalde volgorde en hebben iets met elkaar te maken. Schrijvers gebruiken vaak signaalwoorden die laten zien wát ze met elkaar te maken hebben.

Bijvoorbeeld:

Als in een tekst in vier stappen wordt uitgelegd hoe je een nieuw abonnement voor je mobiel aanvraagt, gebruikt een schrijver bijvoorbeeld de signaalwoorden 

Eerst ..., Vervolgens ..., Daarna ... en Ten slotte ...

Wil de schrijver duidelijk maken dat een nieuw abonnement een voordeel én een nadeel heeft, dan gebruikt hij bijvoorbeeld maar of echter. 

Met deze signaalwoorden laat de schrijver zien: let op, hier staat een tegenstelling.

Lees de tekst: 

online winkelen

(blz 65)

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. winkeltips
2. Stichting webshop keurmerk
3. online winkelen
4. thuisbezorgd.nl

In alinea 1 staat een tegenstelling. Welke?

1. de volgende dag in huis - risico's online shoppen
2. online shoppen is makkelijk - het gaat soms mis
3. online winkelen - risico's gewoon winkelen

Aan welk signaalwoord herken je die tegenstelling?

1. vaak
2. want
3. maar
4. daarom

In alinea 1 worden drie risico’s genoemd van online winkelen.
Noem er één:

1. je weet niet altijd precies waar je aan toe bent
2. je weet niet van wie je koopt
3. je weet niet of de webshop betrouwbaar is
4. soms komt je bestelling veel later

Wat doe je nadat je gezien hebt dat een webshop een keurmerk vermeldt (al. 2)?

1. Je doet een bestelling en betaalt met IDEAL
2. Je controleert dan of de webshop echt aangesloten is bij dat keurmerk.
3. Je bestelt, maar betaalt voor de zekerheid met de creditcard van je ouders.

In alinea 2, 3 en 4 krijg je tips over keurmerk,
manier van betalen en bedenktijd.

Aan welke signaalwoorden herken je die tips?

1. eerst, maar en vervolgens
2. eerst, vervolgens tenslotte
3. bijvoorbeeld, vervolgens en wat
4. vervolgens, want, tenslotte

Had de schrijver alinea 2, 3 en 4 ook in een andere volgorde kunnen zetten?

1. ja
2. nee

Welke alinea's hadden omgewisseld kunnen worden?

1. 2 en 3
2. 2 en 4
3. 3 en 4

Waarvan zijn de woorden
internetbankieren en iDEAL
in alinea 3 voorbeelden?

Vul een voordeel en een nadeel in
van vooraf betalen.
Haal je antwoorden uit de tekst.

Vul twee manieren van achteraf betalen
uit de tekst in.

1. acceptgirokaart en rembours
2. Paypal en acceptgirokaart
3. Klarna en rembours
4. overboeking achteraf en Ideal

Noem een voordeel en een nadeel van online winkelen.

Maak opdracht 2 (66-67)

Lees de tekst: Werk? Wat mag ik?

(pag. 66-67 in je Nederlandse boek en bijgevoegd als bijlage)

Wat is het onderwerp van tekst 3?

1. je eigen geld verdienen
2. regels voor werk door jongeren
3. veilig en gezond opgroeien in Nederland

Wat is het doel van deze tekst?

1. de schrijver wil de lezer amuseren
2. de schrijver wil de lezer iets laten doen
3. de schrijver wil de lezer informatie geven
4. de schrijver wil de lezer zijn mening geven

Wat betekenen deze woorden uit de tekst? 

Verbind de woorden met de juiste betekenis:

regering van een land

afgesproken en opgeschreven

hoogstens

binnen bepaalde grenzen

precies

vastgelegd

exact

maximaal

beperkt

overheid

Waarom heeft de overheid regels gemaakt voor kinderen die willen werken (al. 1)?

Aan welk signaalwoord herken je de reden waarom de overheid regels heeft gemaakt?

1. maar
2. zoals
3. bijvoorbeeld
4. omdat

In alinea 2 krijg je twee voorbeelden van klusjes die je mag doen als 13- of 14-jarige. Welk signaalwoord zegt: let op, nu komen de voorbeelden?

1. maar
2. zoals
3. bijvoorbeeld
4. omdat

In de laatste zin van alinea 2 staan ook voorbeelden. Waarvan zijn dit voorbeelden?

1. Licht, niet-industrieel werk waarbij jongeren van 13 en 14 jaar mogen helpen.
2. Licht, industrieel werk waarbij jongeren van 13 en 14 jaar mogen helpen.
3. Licht werk op een landbouwbedrijf waarbij jongeren van 13 en 14 jaar mogen helpen.
4. Licht werk in de supermarktbranche waarbij jongeren van 13 en 14 jaar mogen helpen.

Wat hebben alinea 2 en 3 met elkaar te maken?

1. alinea 3 geeft voorbeelden van alinea 2
2. alinea 3 is een aanvulling op alinea 2
3. alinea 2 en 3 zijn tegenstelling van elkaar
4. alinea 2 en 3 zijn beide opsommingen

Waarvan wordt in alinea 3 een opsomming gemaakt?

1. Werkzaamheden die de overheid verboden heeft voor jongeren van 13 en 14 jaar.
2. Werkzaamheden die de overheid verboden heeft voor jongeren van 15 en 16 jaar.
3. Werkzaamheden die de overheid toestaat voor jongeren van 13 en 14 jaar.
4. Werkzaamheden die de overheid toestaat voor jongeren van 15 en 16 jaar.

Wat is het doel van de tabel bij tekst 3?

1. de aandacht van de lezer trekken
2. de informatie uit alinea 4 kort weergeven
3. extra informatie geven bij alinea 4

Mag je op een schooldag vakkenvullen in de supermarkt? Leg uit.

Is het minimumloon voor iedereen vanaf 15 jaar hetzelfde, denk je?
Leg uit.

Evaluatie:

1. Wat was het lesdoel?
2. Hoe ging het vandaag?
3. Wat is het huiswerk:

Huiswerk:

Maak opdracht 2 (66-67)