Maatschappijleer criminaliteit herhaling voor HER

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Criminaliteit

Wat is criminaliteit? 

Wanneer wordt asociaal gedrag strafbaar?

Als je de wetsregels overtreedt. Je pleegt dan een delict.

Strafbaar gedrag

Je houdt geen rekening met anderen.

Asociaal

gedrag

criminaliteit 

overtredingen

misdrijven

Een overtreding is een minder ernstig strafbaar feit

Een overtreding is een ernstig strafbaar feit

Wat is een voorbeeld van asociaal gedrag?

1. Plastic drinkflesje in de prullenbak gooien.
2. Voor iemand opkomen die gepest wordt.
3. 's Nachts harde muziek draaien in een flat
4. Opstaan voor een ouder iemand in de trein

Geef van de krantenkoppen aan of het gaat over een overtreding of een misdrijf.

Overtreding

Misdrijf

Verslaafde dief langdurig de cel in

TOT ZES JAAR CEL VOOR DRUGSRUNNERS

Boete voor plassende jongeman

Rechtbank doet uitspraak over babymoord

Rechter ergert zich aan hondendrollen

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Als iemand fatsoensregels overtreedt, noemen we dit                          gedrag. Als je een wet overtreedt, dan is dat            gedrag. Als je niet stopt voor rood licht, is dat een                         . De politie kan je daarvoor bekeuren. Diefstal is een voorbeeld van een                   . De                   kan dan voor de rechter komen. Als je schuldig bent kun je een                    krijgen.

Asociaal

misdrijf

overtreding

strafblad

strafbaar

verdachte

Criminaliteit

Oorzaken van criminaliteit

Risicofactoren

Vaak zijn er meerdere redenen voor criminaliteit. Bij risicofactoren gaat het om omstandigheden die criminaliteit vergroten.

1. slechte opvoeding	Het aanleren van verkeerde waarden en normen thuis.
2. Groepsdruk	Fout gedrag vertonen omdat je er bij wilt horen.
3. Alcohol of drugs	Onder invloed verkeerde dingen doen zoals van drank.
4. Spijbelen of schooluitval	Vaker in aanraking komen met justitie omdat je, je bijvoorbeeld 'verveelt op straat'.
5. Biologische factoren	Psychische stoornissen waardoor je extra agressief kan worden.

Maatschappelijke omstandigheden 

Naast persoonlijke kenmerken zijn er ook algemene omstandigheden die crimineel gedrag kunnen versterken:

1. Slechte leefomstandigheden.

2. Minder strenge normen.

3. Minder sociale controle.

Wat is een van de risicofactoren om de criminaliteit in te gaan?

1. De drie W’s (Wonen, werken, wijfie)
2. Goede schoolprestaties
3. Veel schooluitval (spijbelen)
4. Een goede relatie met je ouders

Opgepakt en dan?

Criminaliteit

Wat mag de politie doen?

Bij melding van een misdrijf gaan agenten op zoek naar verdachten; iemand waarvan de politie denkt dat hij iets strafbaars heeft gedaan

Wat mag de politie vervolgens doen als de verdachte is gevonden?

• Fouilleren
• Arresteren
• Huis doorzoeken

Klaar? Dan schrijven ze het proces-verbaal

Misdrijf

Fouilleren

Arresteren

Huisdoorzoek bevel

Proces-verbaal

Officier van Justitie

Jaap (14) steelt een scooter.

Jaap wordt gezien en de politie controleert hem.

Jaap moet mee naar het politiebureau.

De politie rond het onderzoek af en schrijft een verslag.

De politie denkt dat Jaap thuis nog spullen heeft liggen.

 Ontvangt het proces-verbaal en bepaalt wat er gaat gebeuren met Jaap.

Waar moet je naar toe?

Ben je tussen de twaalf tot achttien jaar? 

Licht misdrijf: Bureau Halt

Geen zaak voor Bureau Halt? 

Dus zwaar misdrijf voor 12-18 jaar 

& Iedereen ouder dan 18:

Officier van Justitie

3 mogelijkheden wat de officier van justitie kan doen

1. Seponeren

Als er niet genoeg bewijs is, kan de officier van justitie besluiten om de zaak te laten rusten.

2. Schikken
Als de officier van justitie vindt dat de zaak afgedaan kan worden met een geldboete.

3. Vervolgen 

 Dit betekent dat een verdachte voor de rechter moet verschijnen.

Kader

Seponeren

Vervolgen

Schikken

De verdachte moet voor de rechter komen

De verdachte krijgt een boete

De misdadiger is al genoeg gestraft

Repressief

Rechtse politieke partijen

Criminaliteit hard aanpakken 

• Harde straffen 
• Extra agenten en meer geld naar justitie (daders sneller oppakken) 

Preventief

Linkse politieke partijen

Criminaliteit voorkomen 

• Meer toezicht 
• Jonge criminelen hulp bieden bij stage of baan vinden 

De linker partijen willen criminaliteit vooraf voorkomen. Hoe noemen wij dit?

1. Repressie
2. Preventie
3. Onrealistisch

Personen in de rechtzaak

• De verdachte
• De officier van justitie
• De rechter
• De advocaat

De verdachte is de persoon waarvan gedacht wordt dat deze een misdaad heeft gepleegd.

De officier van justitie is degene die namens de Nederlandse overheid een verdachte aanklaagt.

De rechter onderzoekt tijdens de rechtzaak of de verdachte schuldig is of niet. Hij of zij bepaalt achteraf ook de straf.

De advocaat verdedigd de verdachte of het slachtoffer in tijdens de rechtszaak.

Rechter

Getuige

Advocaat

Verdachte

Officier van Justitie

Kader: 

Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke straf

Voorwaardelijk betekent dat er voorwaarden aan de straf zitten. Bijvoorbeeld 3 jaar cel waarvan 1 jaar voorwaardelijk. Bij goed gedrag komt de veroordeelde na 2 jaar vrij.

Onvoorwaardelijk: er zijn geen voorwaarden. Bijvoorbeeld 3 jaar cel, de veroordeelde moet 3 jaar cel uitzitten.

Wat is een voorwaardelijke straf?

1. Een straf die je krijgt als je weer de mist in gaat
2. Een hoofdstraf zoals een boete
3. Een bijkomende straf zoals het innemen van het rijbewijs
4. Een celstraf

www.ad.nl