Bs 4 Mutaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Thema 5 

erfelijkheid en evolutie

Basisstof 4 - mutaties

Vandaag:

Doelen:

1. Je kunt uitleggen wat het effect van mutaties in verschillende typen cellen kan zijn;
2.  Je kunt het verschil tussen goedaardige en kwaadaardige gezwellen uitleggen;
3.  Je kunt voorbeelden geven van mutagene invloeden.

• Herhalen kruisingen
• Uitleg basisstof 4 - mutaties
• Zelfstandig werken

Bij valkparkieten is het gen voor grijze veerkleur dominant over dat voor witte veerkleur. Twee valkparkieten met een grijze kleur paren met elkaar. Beide vogels zijn heterozygoot. Hoe groot is de kans dat de eerste nakomeling een witte kleur heeft?

1. 0%
2. 25%
3. 75%
4. 100%

Zielig kindje?

1. 3
2. 4

Genotype 1&2?

1. RR
2. rr
3. Rr

Genotype 4&7?

1. RR
2. rr
3. Rr

Dominant gen?

1. gladharig
2. ruwharig

Het toevoegen van gist in brood om het luchtig te maken is:

1. klassieke biotechnologie
2. geen biotechnologie
3. recombinant-DNA-techniek
4. moderne biotechnologie

wat is transgeen?

1. klassieke biotechnologie
2. er is geen trans aanwezig
3. een genetisch gemodificeerd dier
4. genetische modificatie

Mutaties

0

Mutaties

Mutaties kunnen in iedere cel plaatsvinden. Meestal heeft een mutatie geen gevolgen, bijvoorbeeld als een mutatie voorkomt in een bepaalde cel van je lichaam. Maar...

Als een gemuteerd allel voorkomt in een geslachtscel kan de mutatie een grotere uitwerking hebben. Leg eens uit waarom..

zichtbare mutaties

Mutaties kunnen neutraal, positief of negatief zijn. 

Positief --> voorbeeld van de motten

Negatief --> ziektes zoals kanker

Kanker

Celdeling is voor geprogrammeerd in je DNA.

Mutaties kunnen voor ongeremde celdeling zorgen.

Mutaties kunnen spontaan plaatsvinden, maar kunnen vaker voorkomen door invloeden van buitenaf. Deze invloeden noemen we "mutageen".
Welke voorbeelden van mutagene invloeden zou je kunnen bedenken?

Mutagene invloeden

Goedaardig gezwel

Kwaadaardig gezwel

Groeit langzaam

Groeit snel

Er vindt uitzaaiing plaats

Er vindt geen uitzaaiing plaats

Behandelingen tegen kanker

- Bestraling 

- Chemotherapie

- Operatief verwijderen

Welke mutaties hebben veelal grotere gevolgen?

1. Mutaties in DNA van lichaamscellen
2. Chromosoommutaties in DNA van geslachtscellen

Door mutaties ontstaan variaties in genotype

1. Juist
2. Onjuist

Bepaalde stoffen in sigarettenrook verhogen de frequentie waarmee mutaties plaatsvinden.

1. juist
2. onjuist

Mutaties kunnen vaker optreden als men blootstaat aan röntgenstralen.

1. juist
2. onjuist

Door langdurig zonnebaden wordt de kans op mutaties vergroot.

1. juist
2. onjuist

Bij kanker gaat een cel zich ongeremd delen door mutaties.

1. Juist
2. Onjuist

Kanker begint doordat op meerdere plaatsen tegelijk in het lichaam gezwellen ontstaan.

1. juist
2. onjuist

Vandaag:

Doelen:

1. Je kunt uitleggen wat het effect van mutaties in verschillende typen cellen kan zijn;
2.  Je kunt het verschil tussen goedaardige en kwaadaardige gezwellen uitleggen;
3.  Je kunt voorbeelden geven van mutagene invloeden.

• Herhalen kruisingen
• Uitleg basisstof 4 - mutaties
• Zelfstandig werken --> 11 en 13