De stad in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Studiekeuze iets met AK?

Sociaal	Fysisch
- Sociologie - Antropologie - internationale ontwikkelingsstudies	- Aardwetenschappen

Beide

- Planologie

- Milieukunde

Aardwetenschappen

• Natuurwetenschappelijke opleiding
• Systeem aarde
  
• Toepassen van theorie op processen die gebeuren in / op de aarde
• Combinatie van scheikunde/natuurkunde/wiskunde/aardrijkskunde

Wat ga ik dan precies leren? Bijvoorbeeld...
- Verleden, heden en toekomst van de planeet (klimaat, milieu)
- Klimaatverandering 

- Veiligheid bij natuurrampen
- Het waterprobleem in NL

Waar?

Universiteit Wageningen (soil, water and atmosphere)

Universiteit Utrecht
Vrije Universiteit Amsterdam 

HBO opties:
- Landscape and environment management 
- milieukunde
- land en water management 

Let op de toegangseisen!

Milieukunde 

• Natuurwetenschappelijk + sociaalwetenschappelijk
• Hoe kunnen we met 7 miljard mensen op aarde ons leefmilieu gezond houden? 

Wat ga ik dan precies leren? Bijvoorbeeld...
- Duurzaamheid
- Vervuiling

- Uitputting van natuurlijke hulpbronnen

- Klimaatverandering 

(Environmental sciences)

Waar?

Universiteit Wageningen

HBO opties:
- Landscape and environment management 
- milieukunde

Let op de toegangseisen!

Planologie

• Sociaalwetenschappelijk (én soms natuurwetenschappelijk)
  (Opleidingen verschillen hierin!)
• Hoe richten wij de ruimte om ons heen goed in voor ieder? 
• hoe mensen hun omgeving ervaren, inrichten en weer veranderen, en hoe die ruimte mogelijkheden en beperkingen geeft aan menselijk gedrag. 
  
  

Wordt soms gecombineerd met studie sociale geografie

Waar?

Universiteit Wageningen
Radboud Universiteit Nijmegen
Universiteit Utrecht 
Amsterdam

HBO Planologie

Sociologie

• Bestudeert de maatschappij
• Hoe leven mensen met elkaar samen?  

Wat ga ik dan precies leren? Bijvoorbeeld...
- Ongelijkheid
- Hoe wordt ons leven beïnvloed door social media?
- Racisme en discriminatie 

Waar?

Nijmegen

Amsterdam (2x)

Utrecht

Culturele Antropologie

• culturele diversiteit van de mens
• verschillende manieren waarop mensen hun idealen en normen uiten in gedrag
• het vanzelfsprekende vreemd maken en het vreemde begrijpelijk. 

Wat ga ik dan precies leren? Bijvoorbeeld...
- Tradities van andere culturelen bestuderen
- Ongelijkheid, discriminatie, koloniale verleden

- genderverhoudingen

- politieke economie, eerlijke handel

- milieu, duurzaamheid

 

Vaak gecombineerd met ontwikkelingsstudies 

Probleem van (on)eerlijke verdeling en (on)gelijke kansen

Waar?

Nijmegen

Amsterdam (2x)

Utrecht
Leiden 

Wageningen: alleen internationale ontwikkelingsstudies zonder antropologie 

Studiekeuze

Sociaal	Fysisch
- Sociologie - Antropologie - internationale ontwikkelingsstudies	- Aardwetenschappen

Beide

- Planologie

- Milieukunde

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Interne systeem aarde Exogene processen	Externe systeem aarde Kringlopen	Landschaps- zones Middellandse Zeegebied	Overstroming rivieren + ijsselmeer	Kust Beleid Water Regionale problematiek	Stad	Herhalings- week

Systeem Aarde

Leefomgeving NL

SO

SO

Vraagstukken van stedelijke ontwikkeling Randstad

Programma

• Terugblik vorige les
• Nakijken examenvragen Ruimte voor de Rivier
• Verder met de stad in NL

Terugblik

Schrijf nummer 1 t/m 9 op en schrijf erachter welke maatregel van ruimte voor de rivier wordt afgebeeld. (Je mag je samenvatting gebruiken)

1) Opgave 1: De Maas van bron tot monding

A =

B =

C =

2) 

Hoogveengebied kan het water goed vasthouden, dus er zal minder water in Nederland afgevoerd worden. 

Dit is een goed antwoord, hoe kunnen we het nog beter maken?

3) 

Bij Mook is het land een beetje opgestuwd waardoor de Maas niet naar het noorden kan stromen maar naar het westen gaat.

 Door de Beerse Overlaat was het regiem lager doordat er minder schommelingen waren in het waterafvoer.

Dit kwam doordat er water in de Beerse Overlaat tijdelijk opgeslagen kon worden. De Beerse Overlaat diende dus als een opbergplaats waar water tijdelijk opgeborgen kon worden.  

Dit is een goed antwoord, hoe kunnen we het nog beter maken?

4) Samen antwoord formuleren

1) De Maas mond uit in de zee

2) Op de zee is er een storm

3) Het volkerak meer is een opbergplek - waterstand wordt laag gehouden

Waarom is het belangrijk dat het volkerak laag wordt gehouden? 

5) Opgave 2: Ruimte voor de rivier bij Nijmegen

2 opties

6) 

1. Noodoverloopgebied = polder die onder water gezet kan worden bij extreem hoge waterstanden in de rivier (uiterste redmiddel)
   
   
   
2. Afgraven uiterwaarden bij Lent = meer water afvoeren in het winterbed

7) 

Wat zijn criteria voor een goede plek voor een noodoverloopgebied?

8) 

Ooijpolder

Uiterwaarden

Programma

• Terugblik vorige les
• Nakijken examenvragen Ruimte voor de Rivier
• Verder met de stad in NL

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• Ik ken de ligging en kenmerken van de Randstad, mainports, 
• Ik ken het verschil tussen sectoraal en regionaal beleid.
  
• Ik kan uitleggen van de criteria van ruimtelijke ordening zijn.
  
• Ik kan het Nederlandse beleid tot de jaren ’90 en daarna omschrijven.

Vraagstukken van Stedelijke gebieden

25% grondgebied NL

50% van bevolking

Amsterdam + Rotterdam zijn 

Politiek, economisch en cultureel hart van NL

Mainports

Hoofdknooppunt in mondiaal vervoernetwerk, waar intercontinentaal vervoer aansluit op continentale, nationale en regionale vervoersystemen. 

Beleid

• Overheid bepaald hoe ruimte gebruikt wordt
  (ruimtelijke ordening)
  
  
• Sectoraal = één sector  (bijv. landbouw)
• Regionaal = één regio 
   

Beleid

Drie criteria voor ruimtelijke ordening:

1. woningbehoefte 
2. NL mag niet helemaal vol gebouwd worden
3. voldoende infrastructuur 

Fases beleid

Jaren 60, 70 en 80	Vanaf 1993
- focus op groeikernen , - veel inkomsten trokken weg: suburbanisatie (van stad naar omringende platteland) - jonge gezinnen namen af in de stad ( vergrijzing ) - files door suburbanisatie	- Vinex-locaties = suburbanisatie aan rand van de stad, om fileprobleem te verhelpen - meer draagvlak voor voorzieningen in de stad

Opdracht

We maken samen de poster compleet met 
alle informatie over de verschillende wijken. 

Gebruik hiervoor paragraaf 3.1 van je boek en het internet

Jullie verdelen zelf de taken!

Opdracht

1. Historische binnenstad 
2. 19e eeuwse arbeiders- of industriewijk 
3. Vooroorlogse stadswijk 
4. Naoorlogse wijk 
5. Groeikern 
6. Vinex

Tip: gebruik paragraaf 3.1

Waar zou jij het liefst willen wonen?

Buurtprofiel:

• Woningkenmerken
• Bewonerskenmerken

Sociale veiligheid in woonomgeving

• objectieve veiligheid
• subjectieve veiligheid

Waar zou jij het liefst willen wonen?

• historische binnenstad
• 19e eeuwse arbeiderswijken
• vooroorlogse stadswijken
• naoorlogse wijken
• groeikern
• vinex-locatie  

Wat kan je doen om een wijk te verbeteren?

Sociale vlak	Fysieke vlak
sociale cohesie verbeteren door buurtvoorzieningen	openbare ruimte overzichtelijker, toegankelijker en veiliger maken

Hoe verbetert de overheid een wijk? 

Stadsvernieuwing

het verbeteren van de kwaliteit van woningen door sloop, opknappen en/of nieuwbouw. Fysiek opknappen.

Herstructurering

woningen diverser maken: dus voor verschillende groepen mensen. Hier verandert de bevolkingssamenstelling.

Gentrificatie

na herstructurering kan gentrificatie komen. 

Wat zijn voor- en nadelen van gentrificatie? 

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• Ik ken de ligging en kenmerken van de Randstad, mainports.
• Ik ken het verschil tussen sectoraal en regionaal beleid.
  
• Ik kan uitleggen van de criteria van ruimtelijke ordening zijn.
  
• Ik kan het Nederlandse beleid tot de jaren ’90 en daarna omschrijven.

1. Wat hoort bij de  randstad?

2. welke steden zijn de mainports?

3. Wat is het verschil tussen sectoraal en regionaal beleid?

4. Wat zijn de 3 criteria van ruimtelijke ordening?

5. Grootste verschil in beleid?

Huiswerk

Lees samenvatting pagina 68 tot 74

Volgende les:
- laatste stukje stof: trends 

-  start SO over heel leefomgeving NL

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Noordvleugel

Zuidvleugel

Mainports

Groene hart
Stedelijk netwerk

Reikwijdte

verzorgingsgebied

Metropoolvorming

ruimtelijke ordening

sectoraal beleid

groeikern

VINEX-locaties