Paragraaf 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen paragraaf 2

• Je kent de belangrijkste kenmerken van  de VS en Mexico
• Je kunt nadelen van het BBP als indicator benoemen
• Je kunt de drie sectoren noemen die een rol spelen in de economie
• Je kunt een definitie geven aan de termen: centrumland, periferie en semiperiferie.

Maak opdracht 1 -3 

1 a Het noorden van de VS heeft het hoogste bbp. Hoe zuidelijker richting Mexico, hoe lager het bbp.

 b – De bevolkingsdichtheid is in de staten met een hoog bbp per hoofd veel groter dan in de overige delen van het land.

– Er is een aantal zeer rijke staten dat het gemiddelde omhoogtrekt.

c Mexico is een goedkoop vakantieland. De koopkracht van de inwoners in de VS is groter dan die van de Mexicanen. Veel producten en diensten, zoals hotels en restaurants, zijn daardoor in Mexico goedkoper.

2 a In (semi)perifere landen werken veel mensen in laagwaardige dienstverlening, terwijl in centrumlanden er meer mensen in hoogwaardige beroepen in de dienstensector werken.

 b De secundaire sector is in de VS kleiner dan in Mexico. In het verleden was de secundaire sector in de VS groter dan in Mexico.

3 Het bedrag van $1,90 is een absoluut getal en het houdt geen rekening met de omstandigheden in een land. $1,90 is voor centrumlanden en semiperifere landen een laag bedrag. Van dat bedrag kun je in die landen niet leven. Bovendien verdienen zelfs de armste mensen in deze landen meer dan dat. Om de inkomens in landen met elkaar te vergelijken, kun je beter naar de koopkracht kijken.

www.bnnvara.nl

• Je weet waardoor de VS uitgroeide tot een centrumland.
• Je kunt uitleggen wat de big mac index laat zien
• Je kunt uitleggen wat ruilvoetverslechtering betekent voor een land
• Je weet waarom Mexico tot voor kort tot de periferie behoorde.
• Je kunt een tijdlijn beschrijven van de economische geschiedenis van Mexico. 

Big Mac - index

Opdrachten

Maak 4 - 6

Opdracht 4

4 a Mechanisatie van de landbouw is het verhogen van de productie door het gebruik van machines.

b In de negentiende eeuw was het aandeel werkenden in de primaire sector en secundaire sector in de centrumlanden het grootst. Nu is dat het aandeel werkenden in de tertiaire sector.

c – In de negentiende eeuw was de VS nog maar kort gedekoloniseerd. In grote delen van het land

bestond nog geen infrastructuur.

– De VS is een veel groter land dan de landen in Europa.

Opdracht 5a, b

5 a Dat is de verdeling van 'taken' in de wereld tussen landen die grondstoffen en agrarische producten leveren aan landen die daar met veel kennis industrieproducten van maken.

b Perifere landen verkopen grondstoffen tegen een lage prijs aan de centrumlanden. Deze maken hier dure eindproducten van die ze weer verkopen aan de perifere landen. De verhouding tussen de waarde van de import en de export was daardoor niet in evenwicht en de schulden van de perifere landen groeiden.

Opdracht 5c

5c De koloniën van Europese landen konden geen industrie opzetten zonder toestemming van het moederland. Voor de Europese landen was het niet voordelig als er een importvervangende industrie zou komen, omdat ze dan een deel van de afzetmarkt voor hun producten zouden verliezen.

Opdracht 6

6 a Landen met importvervangende industrie hebben vaak nog niet voldoende kennis om de producten van betere kwaliteit te maken.

b Het opleidingsniveau van de Mexicaanse werknemers moet stijgen. Zo wordt het land aantrekkelijker voor de productie van steeds hoogwaardigere producten, tegen relatief lage loonkosten.