Herhalingsles

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De Oude Egyptenaren

Herhaling

Leerdoel

Aan het einde van de les kan je het kenmerkend aspect van het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen (samenlevingen) uitleggen

De Oude Egyptenaren

2.1 Een samenleving met steden

Van de zwarte periode...

...naar de groene periode

En van de groene periode...

...naar de gele periode.

Zwarte periode

• september-december
  

• Tijd van de overstroming van de Nijl

• Op het land kan niet worden gewerkt

• Meehelpen aan de bouw van bijvoorbeeld de piramides en de tempels (belasting betalen)

Groene periode

• januari-april

• Tijd van het zaaien en bewerken van het land

• Hierbij wordt gebruik gemaakt van irrigatie

• Irrigatie betekent dat het water met hulpmiddelen wordt gebruikt om het land te bevloeien

Gele periode

• mei-augustus

• Tijd van het oogsten (graan)

• De opbrengst van de oogst wordt bijhgehouden en opgeschreven.

• Voorraden worden aangelegd

De Nijl was van levensbelang: als de Nijl niet hoog genoeg kwam, ontstonden hongersnoden...

...maar als hij te hoog kwam, een overstroming!

Hoe gingen de oude Egyptenaren daarmee om?

• De Nijl moet goed in de gaten worden gehouden (nilometer)

• Er moet verstandig worden omgegaan met de hoeveelheid water: irrigatielandbouw

• Er worden voorraden aangelegd voor mindere oogstjaren. Alle oogsten worden nauwkeurig bijgehouden

Ambachten en specialisatie

• Er ontstaan door de goede oogst landbouwoverschotten 

• Een deel gaat leven van ambachten: beroep waarbij je producten met de hand en gereedschap maakt 

• Er ontstaat specialisatie: iemand richt zich op een vaardigheid (bijvoorbeeld schoenen maken)

Ontstaan van handel

• Mensen gingen producten ruilen op markten: waar mensen handelden

• Sommige mensen gingen zorgen voor inkoop en verkoop en vervoer van producten. Zij dreven handel: kopen en verkopen. 

• Marktplaatsen werden steden. Het werd een landbouwstedelijke samenleving.

De Oude Egyptenaren

Het land van de farao

Egypte wordt een staat

• In Egypte kwamen gebieden onder bestuur van een leider. Boeren betaalden belasting aan de leiders. Ambtenaren hielpen hierbij. 

 

• Na een tijd bestond Egypte uit twee koninkrijken: staat met een koning.

• Omstreeks 3000 v.C. werd Egypte één staat met een farao. 

Een goddelijke farao

• Alle Egyptenaren vormden een volk. Ze waren allemaal onderdaan van de farao, de koning van Egypte.

• De farao gebruikte ambtenaren voor het bestuur van de staat.

• De belasting werd betaald met landbouwproducten en door te werken aan bijvoorbeeld piramides.

> Egyptenaren geloofden dat de farao de plaatsvervanger op aarde was van de god Horus. Leg uit hoe je dat ziet aan dit reliëf.

Egyptisch reliëf van Horus

De god Horus heeft een kroon, net zoals de farao.

Het schrift 

• Met de uitvinding van het schrift begon de oudheid (tijd van Grieken en Romeinen 3000 v.C. – 500 n.C.) 

• De Egyptenaren ontwikkelden een schrift dat het hiërogliefenschrift werd genoemd.

 

• Het schrift was belangrijk voor het bestuur. Het werd door ambtenaren om wetten vast te leggen. 

> welke periode in de geschiedenis eindigde door de uitvinding van het schrift en
> welke periode in de geschiedenis begon door de uitvinding van het schrift.

• De prehistorie
• De oudheid

De Oude Egyptenaren

Een ontwikkelde cultuur

Godsdienst

• Ingewikkelde godsdienst met veel goden. Ze bouwden tempels voor de goden en farao's. 

• De tempels werden versierd met zuilen: stenen paal. In de tempels woonden priesters. 

• De Egyptische cultuur was een ontwikkelde cultuur en wordt daarom een beschaving genoemd.

> Waarom kun je de cultuur van de Egyptenaren een beschaving noemen?

1. A Omdat alle Egyptenaren op een beschaafde manier met elkaar omgingen.
2. Omdat de Egyptenaren in een landbouwstedelijke samenleving woonden.
3. Omdat de cultuur van de Egyptenaren zich door de wetenschap en de kunst steeds verder ontwikkelde.
4. Omdat jagen en verzamelen niet meer het belangrijkste bestaansmiddel was.

> Het hiernamaals speelde een belangrijke rol in de godsdienst van de Egyptenaren.
In welke zin staat een direct gevolg van het geloof in het hiernamaals?

1. De Egyptenaren gingen in meerdere goden geloven
2. Graven werden steeds mooier gemaakt en grafgiften werden meegegeven
3. Priesters werden minder belangrijk in Egyptische samenleving
4. Traditie en wetenschap werden hierdoor heel belangrijk

Leven na de dood

Mummificeren

• Het lichaam moet goed blijven

• Alles dat ervoor zorgt dat het lichaam kan gaan rotten moet eruit (organen en vocht)

• Eerste mummies vermoedelijk per toeval onstaan door het begraven in de woestijn.

Eerst worden de organen verwijderd. Deze worden in speciale vazen gedaan: canopen

Vervolgens wordt er een berg zout over het lichaam gelegd om al het vocht uit het lichaam te krijgen

Het lichaam wordt na ongeveer 70-90 dagen schoongemaakt en gebalsemd met geurige olie

Alle lichaamsholten worden gevuld met doeken, stro, klei en kruiden

Daarna wordt het lichaam in doeken gewikkeld, zodat er een mummie ontstaat

Het hart is teruggeplaatst, onder een amulet van een scarabee, maar alle andere organen worden bewaard in canopen.

Begraven

Eerst in piramiden, maar dat kostte veel tijd om te maken.

En ze vielen nogal op. Gevolg: grafrovers

Vallei der Koningen

De latere koningen werden daarom in rotsgraven in het zuiden van Egypte begraven. Ook hier zijn veel graven, vaak al voor de begrafenis, geplunderd.

Veel, maar niet allemaal....

Kunst

• De kunst had veel te maken met goden en het hiernamaals. 
  

• Egyptische kunstenaars hadden als traditie de norm om mensen mooi af te beelden.

• Beeldhouwers gebruikten verschillende technieken, waaronder het uithakken van afbeeldingen in reliëf.

Aan de slag

Maken: § 2.3 in de online methode 

Klaar? Maak een begrippenlijst in Word

Leren: § 2.1, § 2.2 en §2.3 (maandag oefentoets)