3.3 langs de limes

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Langs de Limes

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat romanisering is

Kun je uitleggen waarom de Rijn de permanente noordgrens van het Romeinse Rijk werd

Kun je het verschil tussen Germanen en Kelten uitleggen

Koninkrijk?

De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest,

hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?

In 117 na Christus was het Romeinse Rijk op zijn grootst. Toen besloten de keizers om geen gebieden meer te veroveren.

Mare Nostrum, onze zee. Zo noemden de Romeinen de Middellandse Zee.

Germania, zoals het leefgebied van de Germanen door de Romeinen werd genoemd, bestond uit: Germania Inferior (Laag Germanië) en Germania Superior (Hoog Germanië).

Gallia (Gallië), het huidige Frankrijk, werd door Julius Caesar veroverd. Zijn aanzien steeg hierdoor enorm. De hele oorlog kostte het leven aan meer dan een miljoen Galliërs, en nog een miljoen werden tot slaaf gemaakt. Caesar heeft de oorlog beschreven in het boek Verslagen over de Gallische Oorlog, waarin hij hier en daar wel een beetje overdrijft...vooral over zichzelf.

Met de verovering van Egypte hadden de Romeinen hun voedseltekort in delen van het Romeinse Rijk opgelost: het land werd de graanschuur van Rome.

Wat was volgens Maarten van Rossem de reden dat de Romeinen zich terugtrokken langs de Rijn?

1. De Romeinen konden de Germanen ten noorden van de Rijn niet verslaan
2. Zodat ze voldoende drinkwater hadden voor veldtochten tegen de Germanen
3. Ten noorden van de Rijn was het te koud voor de Romeinen
4. Omdat de Romeinen dit hadden afgesproken met de Germanen

De Limes in Nederland

In Nederland werd in de 1e eeuw n. Chr. de Rijn de grens van het Romeinse Rijk.

Langs deze rivier bouwden de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens konden ze de stammen in het noorden van het Rijk 

in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Romanisering

Het contact tussen de mensen en de Germanen die er al woonden was groot.

Dat is ook niet zo vreemd: de Romeinen warem ruim 400 jaar in Nederland, en door handel en huwelijken werden gebruiken overgenomen.

Het overnemen van Romeinse gebruiken (taal, kleding, cultuur) heet romanisering

Reconstructie van een Villa Rustica

Leven onder de Romeinen

De Romeinen lieten de overwonnen volken vaak hun eigen (inheemse)

gebruiken en godsdienst houden, als ze zich maar rustig hielden. De overwonnen volken moesten wel belasting betalen en troepen voor het leger leveren.

Wat was volgens de archeoloog uiteindeljk de belangrijkste reden dat de Rijn als noordgrens van het Rijk werd gekozen?

Welke voorbeelden van romanisering kun je bedenken?

In Gallië leefden oorspronkelijk

1. Germanen
2. Fransen
3. Romeinen
4. Kelten

Zelf verder...

Maak opdracht 5, 6, 7 en 13 van Memo 3.3 (pp. 138, 140)