Crisissituatie door grensoverschrijdend gedrag 2de jaars

Crisissituatie door grensoverschrijdend gedrag 

Lesdoelen:

- De student kent tenminste 2 kenmerken van een crisissituatie

- De student kan voor zichzelf een signaleringsplan maken

- De student kan een crisissituatie herkennen

Wat is een crisissituatie?

Een crisissituatie is:

In een crisissituatie door gedragsproblemen is de zorgvrager een acute dreiging of een acuut gevaar voor zichzelf of voor zijn omgeving. Ook kan de zorgvrager zelf worden bedreigd.

Wat gebeurt er in een crisissituatie?

Angst

Overbelasting

Presteren onder druk

Te weinig tijd voor reflectie

Weinig tijd voor evaluatie

Als zorgmedewerker zorg je voor anderen, dat is je werk. Maar zorg je ook voor jezelf? De werkdruk in de zorg is hoog en er wordt er veel van jou en je team gevraagd. Zeker in een crisissituatie is er sprake van angst en overbelasting en weinig tijd voor reflectie en evaluatie. Presteren onder druk levert veel stress en mogelijk trauma op. Als je veerkrachtig bent, herstel je makkelijker van tegenslagen Sommige mensen lijken goed om te kunnen gaan met persoonlijk falen en tegenslagen, terwijl anderen bij lastige omstandigheden alleen maar beren op de weg zien en snel bij de pakken neerzitten. Volgens de Belgische psycholoog Michael Portzky, die veel onderzoek heeft gedaan naar mentale veerkracht, komt dat omdat de veerkracht bij de een meer is ontwikkeld dan bij de ander.

Wie heeft er al een crisissituatie meegemaakt? Wat gebeurde er toen met jou? Wat gebeurde er met de zorgvrager?

Wat is grensoverschrijdend gedrag?

Niet respecteren van een persoonlijke grens

Kwetsbare zorgvragers

Zorgprofessionals

Wat is grensoverschrijdend gedrag? Vaak wordt er gelijk gedacht aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, zoals ongewenste aanrakingen, schunnige opmerkingen of zelfs aanranding. Er zijn echter ook veel andere vormen van ongewenst gedrag in de zorg die als grensoverschrijdend worden ervaren, denk aan bedreiging, het onthouden van zorg, schenden van privacy, schreeuwen of vernedering. Alle medewerkers in de zorg worden vroeg of laat geconfronteerd met grensoverschrijdend gedrag.

Wie kunnen er voorbeelden geven van Grensoverschrijdend gedrag?

Wat is het verschil tussen gedragsproblemen en grensoverschrijdend gedrag?

Hoe tevreden ben jij over het bespreekklimaat in je team t.a.v. van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

1. Geen idee.
2. Tevreden, alles is bespreekbaar .
3. Ontevreden, het klimaat is niet veilig genoeg
4. Ontevreden, het gebeurt en lijkt wel alsof we dat gedrag accepteren.

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag:

Agressie

Onthouden van zorg

Schenden van privacy

Schreeuwen

Cynisme

Vernedering

Bij grensoverschrijdend gedrag breng je iemand schade toe op welk vlak?

1. Fysiek
2. Mentaal
3. Emotioneel
4. Financieel

Grensoverschrijdend gedrag is...

1. gedrag wat over jouw grens gaat
2. Gedrag waarmee je over de grens van de ander gaat
3. Gedrag waarmee je ander emotioneel benadeeld
4. Gedrag waarmee je de ander mentaal schade toebrengt.

Definitie

“Grensoverschrijdend gedrag is bewust of onbewust, verbaal of non verbaal gedrag dat voortkomt uit een machtsverschil en dat door degene die ermee wordt geconfronteerd als ongewenst en onprettig wordt ervaren.”

Ouderenzorg

Vaak door machteloosheid

Gevoel overgeleverd te zijn aan andermans zorgen

Macht terug proberen te pakken

Verveling

Verzorgenden werken nabij

Grensoverschrijdend gedrag, in de ouderenzorg krijgen verpleegkundigen en verzorgenden daar veel mee te maken. Cliënten of patiënten voelen zich vaak machteloos en overgeleverd aan de verpleging. Ze proberen mogelijk een stukje macht terug te pakken door seksuele intimidatie van het verplegend personeel of agressief gedrag. Ook verveling kan dit gedrag in de hand werken. We hebben het dan over moeilijk hanteerbaar gedrag bij ouderen. Ongepaste zoenen, graaien naar borsten of billen, seksueel getinte opmerkingen of zelfs aanranding. Verpleegkundigen zijn bezig met verplegen en zorgen, vaak in iemands persoonlijke ruimte, letterlijk heel dichtbij. Van die nabijheid kan misbruik worden gemaakt. Door seksueel overschrijdend gedrag voelen ze zich geïntimideerd en ongemakkelijk. Het roept schaamte en schuldgevoel op. Agressief gedrag bij ouderen en seksueel ontremd gedrag hangen vaak samen met hersenletsel of dementie.

Is jouw aanpak anders als het grensoverschrijdende gedrag van een dementerende komt?

Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het altijd over opzettelijk gedrag

1. waar
2. niet waar

Door Hulpverleners

Negeren

Ongeoorloofd toepassen vrijheid beperkende middelen

Cynisme

Bang maken

Vernederen

Privacy beperken

Geen zeggenschap geven

Herkennen

Emotioneel gedrag en grensoverschrijdend gedrag zijn niet altijd hetzelfde. Iemand mag boos zijn, mits hij of zij een ander niet beschadigt.

We zijn ons er niet van bewust, maar soms verwarren we grenzen aangeven met wraak nemen. Wanneer een patiënt of cliënt vanuit emotie lastig gedrag laat zien, is het niet de bedoeling om die persoon te straffen.

Emotioneel gedrag en grensoverschrijdend gedrag zijn niet altijd hetzelfde. Iemand mag boos zijn, mits hij of zij een ander niet beschadigt.

We zijn ons er niet van bewust, maar soms verwarren we grenzen aangeven met wraak nemen. Wanneer een patiënt of cliënt vanuit emotie lastig gedrag laat zien, is het niet de bedoeling om die persoon te straffen. In de psychiatrie is men er inmiddels achter dat separeren vaak een onmenselijke behandeling is; wanneer een patiënt in de war is, heeft de persoon eerder steun nodig dan een isolement.

Mensen met een VB kunnen er niets aan doen als ze seksueel grensoverschrijdend gedrag laten zien.

1. Eens
2. Oneens

Wat zijn mogelijke gedragssignalen bij slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

1. Niet willen douchen
2. Plotselinge agressie
3. Plukken aan kleding
4. Niet aangeraakt willen worden

Wat kun je preventief doen?

Herken ook de subtiele vormen van grensoverschrijdend gedrag.

Inhoudelijk: Gesprekken zouden altijd over de zorgvrager moeten gaan. Zodra de aandacht naar de zorgverlener verschuift kun je de U-vorm gebruiken.

U-vorm: een patiënt vraagt wat je gisteravond (privé) gedaan hebt. “Ik was vrij gisteren, maar ik ben zo benieuwd hoe het met U gaat.”

Verleg het onderwerp van gesprek.

Herken ook de subtiele vormen van grensoverschrijdend gedrag. Een opmerking als “schatje” of een ‘onbedoelde’ aanraking zijn waarschuwingssignalen om alert te blijven.

Inhoudelijk: Gesprekken zouden altijd over de zorgvrager moeten gaan. Zodra de aandacht naar de zorgverlener verschuift kun je de U-vorm gebruiken.

U-vorm: een patiënt vraagt wat je gisteravond (privé) gedaan hebt. “Ik was vrij gisteren, maar ik ben zo benieuwd hoe het met U gaat.” Verleg het onderwerp van gesprek.

De aanpak van de-escalerend werken is bij iedere zorgvrager hetzelfde

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht:

Jullie gaan eerst individueel aan de slag met het invullen van het signaleringsplan voor jezelf. Na 20 min ga je het in tweetallen bespreken en ga je elkaar bevragen op de verschillende fases, waar mogelijk vul jij ook aan bij de ander.

Dhr de Boer zijn gedrag is grensoverschrijdend. Hoe kan je hier het beste mee omgaan?

1. Je confronteert hem met zijn gedrag
2. Je leid hem af en maakt een grapje
3. Je benoemt dat je ziet dat hij boos is
4. Je loopt weg en komt later terug

Bij mensen met een verstandelijke beperking kunnen seksuele gevoelens leiden tot grensoverschrijdend gedrag.

1. Juist.
2. Onjuist.

Waar let je op als het gaat om de veiligheid van andere betrokkenen bij een crisissituatie ten gevolge van grensoverschrijdend gedrag?

Lesdoelen

De student kent tenminste 2 kenmerken van een crisissituatie

- De student kan voor zichzelf een signaleringsplan maken

- De student kan een crisissituatie herkennen

Einde