Waarnemen Biologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Waarneming

Welke zintuigen ken je?

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je 5 zintuigen noemen met hun prikkel.

- kan je de werking van zintuigen beschrijven.

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je de werking van zintuigen beschrijven

- kan je de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel

5 zintuigen

Wat kun je met de 5 zintuigen:

kijken

ruiken

 voelen

 proeven

 horen

--------->

Waarneming

Met je zintuigen kun je de omgeving waarnemen

bijvoorbeeld in het verkeer

Wat gebeurt er als je hiernaar kijkt?

Kitaoka Akiyoshi CC.

Prikkels

Een prikkel is een een signaal waar een zintuig op reageert: 

Elk zintuig reageert op een andere prikkel:

• Je ogen reageren op licht.

• Je oren reageren op geluid.

• Je neus reageert op geur.

• Je tong reageert op smaak.

• Je huid reageert op kou, warmte, druk en aanraking.

De kok op de afbeelding hiernaast ziet en ruikt de chocolade.

Hij gebruikt de zintuigen in zijn ogen en neus.

De zintuigen sturen seintjes naar de hersenen.

De hersenen verwerken deze seintjes.

Daardoor ziet en ruikt de kok de chocolade.

Je omgeving waarnemen

In de zintuigen liggen zintuigcellen.

Als zintuigcellen prikkels opvangen, ontstaan impulsen.

Dat zijn een soort elektrische signalen ('seintjes').

Zintuigcellen zijn aangesloten op zenuwen.

De zenuwen leiden de impulsen naar de hersenen.

In de hersenen word je je bewust van de prikkels.

Daardoor kun je de omgeving waarnemen.

Hoe worden prikkels waargenomen?

Zenuwstelsel

- zenuwen

- ruggenmerg 

- hersenen

Bewust worden van prikkels =

Waarnemen

Wat gebeurt hier?

Impuls

Zintuig

Prikkel

Herhaling: zet de stappen rechts in de juiste volgorde

1

2

3

4

Je word je bewust van het geluid

Prikkel op je gehoorzintuig

Impuls gaat via zenuwen naar je hersenen

Prikkel wordt door je zintuig omgezet in een impuls

Normen en Waarden

Zintuigstelsel

Respons

Reactie op een prikkel

Gedrag bestaat uit reacties op prikkels. Dingen die je doet noem je handelingen

Prikkels Stoppen voor rood licht is een bewuste reactie.

Aangeleerd gedrag of aangeboren gedrag?

Hoe werkt een zintuig?

Zintuigen zetten prikkels om in impuls

Zenuwen sturen impuls naar hersenen

Bewust van de prikkel, hersenen nemen beslissing

Hersenen sturen impuls naar zenuwen

Lichaam reageert op prikkel

 Je omgeving waarnemen

De bekendste zintuigen liggen in je ogen en je oren. Maar er liggen ook zintuigen in je neus, in je tong en in je huid.

Alle zintuigen samen vormen het zintuigenstelsel.

In je huid liggen zintuigen waarmee je iets kunt voelen.

Je kunt 4 prikkels voelen: warmte, koude (kou), druk en aanraking.

 Je omgeving waarnemen

Warmtezintuigen reageren als je huid iets aanraakt wat warmer is dan je huid.

Koudezintuigen reageren als je huid iets aanraakt wat kouder is.

Drukzintuigen reageren als er op je huid wordt gedrukt.

Tastzintuigen reageren op lichte aanraking van je huid. De tastzintuigen liggen in tastknopjes.

Je omgeving waarnemen

Behalve prikkels voor zintuigen kun je ook pijn waarnemen.

Pijn neem je waar met pijnpunten.

Dat zijn de uiteinden van zenuwen.

Pijnpunten komen op allerlei plaatsen in je lichaam voor, ook in dieper gelegen organen.

Huiswerk

B/K blz. 64 t/m 71

Opdrachten 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

KGT blz. 76 t/m 82

Opdrachten: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9