Par 2.2 Onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Begintaak

Wat was de Reformatie?

5 minuten

Zelfstandig en in stilte

Weet je het niet? Zoek op par.2.1

Klaar? Lees par. 2.1

Planning

27/10: Par. 2.2 Onrust in de kerk

30/10: Par. 2.3 in de Nederlanden

03/11: Herhaling par. 2.2

06/11: SO par. 2.2 + par. 2.4 De Opstand breekt uit

10/11: Par. 2.4 De Opstand breekt uit

13/11: Par. 2.5 De breuk wordt definitief

17/11: Par. 2.6 De Republiek ontstaat

20/11: Repetitie H2

Vandaag

• Herhaling par. 2.2
• Kahoot: De Nederlandse Opstand

Vrijdag: repetitie H2!

Leerdoel

1. Hoe leidde kritiek op de rooms-katholieke kerk tot de Reformatie?

2. Hoe leidde de Reformatie tot een splitsing in de kerk?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Katholieke kerk (1)

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Katholieke kerk (2)

• Er staan beelden in de kerk

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

• Er zijn handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Kritiek op de kerk

• De Katholieke kerk was streng, maar gaven het voorbeeld niet. 
• Priesters en monniken dubbelleven.
• Paus en bisschoppen streefden naar macht en rijkdom. 
• Aflaat
• Zonden was toegestaan, zolang ze de jaarlijkse boet betaalde.

Reformatie (1)

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Reformatie (2)

• Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan (steun van Karel V)

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. Predestinatieleer en strenge regels. Veel aanhangers in Nederland.

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Leerdoel

1. Hoe leidde kritiek op de rooms-katholieke kerk tot de Reformatie?

2. Hoe leidde de Reformatie tot een splitsing in de kerk?

Klaar? Ga naar Kahoot.it

Video

Histoclips: Luther en de Hervorming

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van relieken

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.