H3 Grammatica woordsoorten - wederkerend en wederkerig voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Aan het einde van deze LessonUp kun je wederkerige en (verplichte en toevallige) wederkerende voornaamwoorden herkennen. 

Verwijswoorden verwijzen naar iets wat al in de tekst genoemd is.
Onze hond loopt mank, maar hij is ook al oud.
Wat is het verwijswoord?

1. hij
2. is
3. al
4. hond

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

1. dit
2. deze
3. die
4. dat

Wanneer gebruik je geen "wat" als verwijswoord?

1. Na een hele zin
2. Na een overtreffende trap
3. Na een onzijdig woord
4. Na een onbepaald voornaamwoord

Wat is geen verwijswoord?

1. de
2. deze
3. het
4. dat

Welk verwijswoord is juist? Die of dat?

1. Het voetbaltoernooi die...
2. Het voetbaltoernooi dat...

hij, die, deze, zijn
zijn verwijswoorden voor een...

1. mannelijk de-woord meervoud
2. vrouwelijk de-woord enkelvoud
3. mannelijk de-woord enkelvoud
4. onzijdig het-woord enkelvoud

Verwijswoorden...

1. geven een verband aan in de tekst.
2. geven een eigenschap aan.
3. geven aan dat iets van iemand is.
4. verwijzen naar iets in de tekst.

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

Welke verwijswoorden gebruik je bij de-woorden?

1. dit
2. deze
3. die
4. dat

De verwijswoorden: "zij/ze, hun"
verwijzen naar....

1. 1 persoon of ding
2. meerdere personen of dingen

Theorie wederkerend voornaamwoord: 

In het wederkerende voornaamwoord zie je het onderwerp terugkomen, oftewel: wederkeren.

Ik (ow) schaam (pv) me (wed. vnw)

Hij (ow) schaamt (pv) zich (wed. vnw)

Wij (ow) schamen (pv) ons (wed. vnw)

Theorie wederkerend voornaamwoord: 

Een wederkerend voornaamwoord past zich aan aan het onderwerp. De werkwoorden waar je 'zich' voor kunt zetten, hebben een wederkerend voornaamwoord.

Ik vergis me

jij vergist je

hij vergist zich

wij vergissen ons

Theorie wederkerend voornaamwoord: 

verplicht wederkerend: het werkwoord heeft altijd een wederkerend voornaamwoord bij zich (zich vergissen, zich schamen) Je kunt het niet vervangen door iets anders.

toevallig wederkerend: kan ook zonder en je kunt er jezelf, zichzelf en onszelf bij zetten (zich bezeren, zich snijden)

Bo bezeerde zich. >> Bo bezeerde haar voet.

Theorie wederkerig voornaamwoord: 

Er is maar één wederkerig voornaamwoord: elkaar (mekaar)

Het verwijst naar meerdere personen. 

Ik verslik me in mijn snoepje.
'me' =

1. wederkerend voornaamwoord
2. wederkerig voornaamwoord
3. geen van beide

Bij het schillen van de aardappels heb ik me gesneden. 'me' =

1. wederkerig voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. geen van beide

U heeft mij een lolly gegeven.
'mij' =

1. wederkerend voornaamwoord
2. wederkerig voornaamwoord
3. geen van beide

Jan vroeg Karel of die zichzelf  herkende op de politiefoto's.

Wat is het wederkerend voornaamwoord in deze zin?

Het koppel geeft elkaar een cadeau tijdens de feestdagen.
Wat is het wederkerig voornaamwoord in deze zin?

Welke van de onderstaande voorbeelden bevat een wederkerend voornaamwoord?

1. Die broer van jou
2. Ik schaam me
3. Ik lees ze niet
4. Hij heeft geleerd

Dit woord is het enige wederkerige voornaamwoord:

1. me
2. elkaar
3. zich
4. ons

oefenen:

H3 woordsoorten Opdracht 1 en 2