1.1 Atoombouw en periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom, ga lekker zitten

Welkom, ga lekker zitten

Doelen van deze les:

• Atoommodel: kern en elektronenwolk
• Opbouw Periodiek Systeem (PS) beschrijven
• PS gebruiken om atoombouw van elementen te beschrijven
• PS gebruiken om chemische eigenschappen te voorspellen

Atoombouw

Kern: protonen en neutronen

Wolk: elektronen

               massa              lading

p               1u                           1+

n               1u                           0

e            bijna 0                     1-

2 getallen nodig om atoombouw te weten

• Massagetal = p + n (dus de massa van de kern)
• Atoomnummer = aantal p    (= aantal e want totale lading atoom = 0) Atoomnummer bepaalt de plaats in het PS

Isotopen

Atoomnummer 6 <=> koolstof (C) <=> 6 protonen in de kern;

Aantal n (en dus het massagetal) kan per atoomsoort wel verschillen: 

C-12 heeft 6 p en 6 n     

C-13 heeft 6 p en 7 n

Atomen met ZELFDE AANTAL p maar VERSCHILLEND AANTAL n heten ISOTOPEN.

Relatieve atoommassa A_r

98,93% van de C-atomen is C-12, 

1,07%     van de C-atomen is C-13.

De 'atoommassa' is daarom een afgerond getal: 12,01 u.

12,01 is de 'relatieve atoommassa' A_r van C.

Dit getal (PS in BINAS99) gebruiken we in berekeningen.

De relatieve molecuulmassa M_r bereken je door alle A_r's op te tellen.

Noteer op het bordje

• Welke deeltjes en hoeveel zitten in een atoom                                   U-235 en in een atoom U-238?
• Bereken de relatieve molecuulmassa M_r van UF₆

Aantallen deeltjes in een atoom U-235 en U-238

U-235 en U-238 hebben atoomnummer 92 (BINAS40A)            dus beide 92 p en dus ook 92 e

U-235 heeft 235 - 92 = 143 n

U-238 heeft 238 - 92 = 146 n

M_r UF₆ : 238,029 + 6*18,9984 =  352,0194 = 352,02

Elektronenschillen

Niels Bohr: Elektronen draaien niet willekeurig rond de kern maar in goed gedefinieerde SCHILLEN.

Elke schil kan een maximum aantal elektronen bevatten.

K: 2 L: 8 M: 18 N: 32

De elektronen in de buitenste schil heten 

VALENTIE-ELEKTRONEN

noteer op het bordje:

Aantallen deeltjes in een atoom S-32 inclusief de verdeling van de elektronen

Metaal/niet-metaal

Rechts van het trappetje de niet-metalen, links de metalen.

Niet-metalen kunnen onderling reageren (CO₂) of met een metaal (NaCl). Metalen onderling vormen legeringen, geen verbindingen.

Meer-atomige elementen

Sommige niet-metalen zijn gebonden aan nog 1 (of soms meer) andere atomen van dezelfde soort: Cl₂, F₂, N₂, H₂, O₂, I₂, Br₂

(Claire Fietst Naar Haar Oma In Breukelen)

Fosfor komt voor als P₅, zwavel als S₈

Oktetregel

• Edelgassen:  8 elektronen in hun buitenste schil (He 2).
• Edelgassen reageren bijna nergens mee.
• De elektronenconfiguratie van een edelgas is dus stabiel.
• Niet-edelgassen willen graag op een edelgas lijken (elektronen weg/erbij = ionbinding of samen delen = atoombinding)

Huiswerk