De elfde van de elfde is Sint-Maarten

• Mens & Maatschappij
• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

De elfde van de elfde is Sint-Maarten

Introductie

Het feest van Sint-Maarten wordt elk jaar gevierd op 11 november. Het is een feest dat vooral in Nederland en delen van België wordt gevierd. Maar wat is de oorsprong en wat zijn de belangrijkste gebruiken van dit feest?

Stel de introductievraag aan de leerlingen en geef ze even de tijd om na te denken en kort te bespreken met een buurman of buurvrouw.

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je het ontstaan en belangrijke gebruiken van het feest van Sint-Maarten op 11 november uitleggen.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van de les zullen kunnen doen.

Wat weet je al over het feest van Sint-Maarten?

Bron

Historiek  Sint-Maarten, feestdag van Martinus van Tours

Noem enkele woorden die relevant zijn voor het feest, zoals 'lampion', 'bedelen' en 'Sint Maarten'. Bespreek kort de betekenis van deze woorden.

Woordenschat

binding, grondleggers, beschermheilige, legende, kluizenaar, duiveluitdrijver, hagiografie, etiquette, apostel

Noem enkele woorden die relevant zijn voor het feest, zoals 'lampion', 'bedelen' en 'Sint Maarten'. Bespreek kort de betekenis van deze woorden.

Vragen

1. Wat is de oorspronkelijke religieuze betekenis van het feest van Sint-Maarten?

2. Hoe is deze betekenis veranderd in de loop der tijd?

3. Wie was de heilige Martinus van Tours en welke beroepen en groepen werden aan hem toegewezen als beschermheilige?

4. Hoe wordt het legendarische verhaal over Martinus van Tours en de bedelaar vaak geïnterpreteerd?

Stel de vraag aan de klas en geef de leerlingen even de tijd om na te denken. Laat ze daarna hun antwoorden met elkaar bespreken.

Vragen

5. Wat was de rol van Hilarius van Tours in het leven van Martinus van Tours na diens vertrek uit het Romeinse leger?

6. Hoe wordt Martinus van Tours vaak afgebeeld in de beeldende kunst en welk symbolisch gebaar wordt vaak in deze afbeeldingen getoond?

Stel de vraag aan de klas en geef de leerlingen even de tijd om na te denken. Laat ze daarna hun antwoorden met elkaar bespreken.

Vragen

7. Welke tradities waren vroeger geassocieerd met Sint-Maarten, zoals het eten van bepaalde gerechten, en hoe verschillen deze tradities van de moderne vieringen?

8. Waarom wordt Sint-Maarten soms "de dertiende apostel" genoemd en wie heeft deze benaming gebruikt?

Stel de vraag aan de klas en geef de leerlingen even de tijd om na te denken. Laat ze daarna hun antwoorden met elkaar bespreken.

Vragen

9. Wat is de betekenis van het gebruik van lampionnen en kaarsjes tijdens het feest van Sint-Maarten?

10. Hoe zijn deze gebruiken door de jaren heen veranderd?

Stel de vraag aan de klas en geef de leerlingen even de tijd om na te denken. Laat ze daarna hun antwoorden met elkaar bespreken.

Opdracht 1 - Moderne heilige

Stel je voor dat Martinus vandaag zou leven. Welke hedendaagse problemen zouden zijn aandacht trekken? Schrijf een korte monoloog waarin Sint-Maarten zijn standpunten uit over belangrijke sociale kwesties van vandaag. Denk na over hoe hij zijn boodschap van vrijgevigheid, solidariteit en hulp aan de minder bedeelden zou toepassen op moderne uitdagingen zoals armoede, milieu, gelijkheid, etc. 

Introduceer de creatieve opdrachten die de leerlingen gaan uitvoeren om het feest verder te verkennen en te ervaren.

Opdracht 2 - Sint-Maarten's Modern Manifest

Stel je voor dat Sint-Maarten een modern manifest zou schrijven over hoe mensen in de hedendaagse samenleving met elkaar moeten omgaan. Schrijf dit manifest in maximaal 200 woorden en benadruk de kernwaarden van vrijgevigheid, empathie en samenwerking.

Leg uit hoe de leerlingen hun eigen lampion kunnen maken en geef ze de benodigde materialen.

Opdracht 3 - Viering make-over

Kies een aspect van het feest van Sint-Maarten (zoals het zingen van liedjes of het uitdelen van snoep) en bedenk een creatieve manier om dit aspect te vernieuwen of te verbeteren. Schrijf een korte beschrijving van je idee en leg uit hoe het bijdraagt aan de betekenis van het feest.

Geef de leerlingen de ruimte om hun eigen gedicht te schrijven en moedig creativiteit aan.

Opdracht 4 - Sint-Maarten haiku

Schrijf een haiku (een kort Japans gedicht van 3 regels) die de essentie van Sint-Maarten vat. Gebruik 5 lettergrepen in de eerste regel, 7 lettergrepen in de tweede regel en weer 5 lettergrepen in de derde regel.

Organiseer een kleine bedeltocht in de schoolomgeving. Zorg voor begeleiding en veiligheid.

Opdracht 5 - Tijdlijn van Sint-Maarten

Maak een eenvoudige tijdlijn die de evolutie van feest van Sint-Maarten weergeeft, van de vroege geschiedenis tot het moderne tijdperk. Voeg belangrijke gebeurtenissen, veranderingen en aanpassingen toe die het feest heeft ondergaan.

Geef de leerlingen de tijd om in groepen een toneelstuk te bedenken en laat ze het opvoeren in de klas.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.