Nepnieuws

• ICT
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Nepnieuws

Foto

• In onze dromen zien we alleen gezichten die we al kennen. Dromen over iemand die je niet kent is onmogelijk. Ons brein vindt geen nieuwe gezichten uit. In onze dromen zien we echte gezichten van echte mensen - mensen die we gezien hebben in ons leven, maar die je misschien niet kent of herinnert.

• Computers kunnen wel gezichten creëren.

Fake or Real

• Je krijgt steeds één gezicht te zien. 
• De vraag is of deze persoon echt bestaat, of dat deze door een computer gecreëerd is.

• Zie jij het verschil?

Fake or Real

1. FAKE
2. REAL

Fake or Real

Deze foto is duidelijk FAKE.

Het gezicht is vervormd en ook

de handen zien er onnatuurlijk

uit.

Ook computers maken wel eens 

fouten.

Fake or Real

1. FAKE
2. REAL

Fake or Real

Deze foto is REAL.

Het gezicht is waarschijnlijk wel

bewerkt met filters, maar deze

persoon bestaat echt.

Fake or Real

1. FAKE
2. REAL

Fake or Real

Deze foto is FAKE.

Deze persoon bestaat niet echt

en is volledig door een computer

verzonnen.

Wie is echt?

Je krijgt steeds twee gezichten te zien. 

Welke persoon bestaat echt?

Wie is echt?

1. 
2. 

Wie is echt?

1. 
2. 

Wie is echt?

1. 
2. 

Foto

• Zoals je hebt ervaren is het erg lastig om echt van nep te kunnen onderscheiden. Vaak als je een tweede en kritische blik werpt op de gezichten, dan gaan je wel een aantal dingen opvallen. Soms hebben de gezichten bijvoorbeeld teveel tanden en ook de achtergrond ziet er soms heel vreemd uit.

• De technologie wordt echter steeds beter en wordt het dus steeds lastiger om te zien wie echt is en wie nep, wees je hiervan bewust.

Video

Deepfakes kunnen heel erg grappig zijn en dus onschuldig.

Voorbeeld

Video

• Een gevaarlijkere toepassing is nepnieuws. Hierbij draait om het verspreiden van misleidende informatie. Misbruik van de technologie kan voor verwarring en onrust zorgen.

• Met deepfakes kunnen bekende mensen, van acteurs tot politici, allerlei uitspraken in de mond gelegd worden die ze nooit hebben gedaan. 

Video

Het is heel erg moeilijk om te zien wat echt is en wat nep is.

Waar moet je op letten?

Tips

• Maakt de mond onnatuurlijke bewegingen?
• Beweegt de mond in lijn met de rest van de gezichtsuitdrukking?
• Knippert de spreker niet met zijn ogen?
• Zitten er ‘vervaagde’ pixels in het beeld?
• Wat kun je nog meer zien van het lichaam van de spreker en kloppen dat de bewegingen die het hoofd maakt?
• Speel de video vertraagd af,  eventuele eigenaardigheden vallen dan nog meer op.

Tips

Let op de bron van de video

• Wie is de afzender van de video? Is het een bekende nieuwsbron zoals de BBC of de NOS of is de afzender onbekend? Een onbekende afzender kan een eerste aanwijzing voor onbetrouwbaarheid zijn.
  

• Is de afzender wel zichtbaar, maar ken je zelf de naam niet? Probeer dan meer te weten te komen over de afzender. Verzamel zoveel mogelijk bewijsstukken over de (on)betrouwbaarheid van de bron.

Tips

Waar staat de video nog meer?

• Is de video te vinden op meerdere plekken of alleen op de website waar je de video tegenkwam? Zoek via DuckDuckGo, Google en YouTube naar de video en bekijk hoe de video daar wordt gepresenteerd.

• Andere media zullen echt nieuws ook brengen.  Probeer het onderwerp van de video te bevestigen via meerdere bronnen.

Wie danst er hier echt?

1. het meisje
2. de jongen
3. het meisje en de jongen
4. het computerbeeld

1. Fake
2. Real

1. Fake
2. Real

1. Fake
2. Real

1. Fake
2. Real