paragraaf 2 Hoe maken we keuzes?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat weet je van waarden en normen?

Waarden en normen

Waarden: de principes die je belangrijk vindt in het leven

Normen: regels die vertellen hoe jij en anderen zich moeten gedragen

Voorbeelden

Opstaan voor een oud vrouwtje in de bus.
Je hoort niet te spugen op straat.

Voorbeelden

Vrijheid. Gelijkheid. Respect. Gezondheid

Normen

Regels hoe jij en anderen zich moeten gedragen 

Kun je onderverdelen in:

-->  Geschreven regels ( in de grondwet, bijvoorbeeld iedereen mag geloven wat hij of zij wilt) 

--> Fatsoensnormen/ongeschreven ( bv. geen scheten of boeren laten in elkaars gezelschap) 

Hoe ouder je wordt, hoe meer je je waarden en normen zelf gaat bepalen.  

Benoem 3 (fatsoensnormen) die bij jouw thuis gelden

Oefenen bij filmpje

We gaan kijken naar een kort filmpje van SIRE.
SIRE vraagt aandacht voor maatschappelijke problemen.

Bekijk het filmpje en schrijf daarna op welke waarde en welke norm bij het filmpje passen.

Belangen

Belang: het voordeel dat je ergens van hebt

Jongeren die belang hebben bij:
- leuke uitgaansgelegenheden zoals een discotheek
- gratis wifi
- veilige omgeving

Bejaarden die belang hebben bij
- verlaagde stoep
- rustige omgeving
- veilige omgeving

Belangentegenstelling

Wanneer twee of meer belangen botsen noem je dit een belangentegenstelling. Voorbeeld: rust en discotheek in dezelfde omgeving

Macht

Macht: de mogelijkheid om het gedrag van anderen te beinvloeden.

Voorbeeld

Docent heeft macht over de leerling door beroep. De docent kan daardoor bepalen of en wat het huiswerk is maar kan ook een leerling uit de klas verwijderen.

Welke macht hebben
je ouder(s)?

Machtsmiddelen

Beroep                                                                           Overtuigingskracht     Kennis                                                                            Geld
Vaardigheden                                                             Aantal mensen
Status                                                                             Geweld
 

Quiz

We gaan een quiz doen over de lesstof die we zojuist behandeld hebben.

Waar of niet waar: bij een waarde hoort altijd maar 1 norm

1. waar
2. niet waar

Welke waarde past het beste bij de norm: Je moet twee stuks fruit per dag eten

1. Vrijheid
2. Gelijkheid
3. Gezondheid
4. Rijkdom

Welke waarde hoort bij school?

1. Gezondheid
2. Kennis
3. Effectiviteit
4. Rijkdom

Welk machtsmiddel past het best bij hooligans?

1. Kennis
2. Beroep
3. Geweld
4. Aantal

Is dit een belangentegenstelling: Automobilisten willen een nieuwe snelweg. Natuurliefhebbers willen de natuur behouden.

1. Ja
2. Nee
3. Dat ligt aan de situatie
4. Misschien

Is dit een belangentegenstelling: Schiphol wil uitbreiden. De overheid wil meer belastingen.

1. Ja
2. Nee
3. Dat ligt aan de situatie
4. Misschien

Herhalen:

Je kunt het kernbegrip waarden uitleggen  

Je kunt het kernbegrip normen uitleggen  

Je kunt het kernbegrip belangen uitleggen

   Je kunt het kernbegrip macht uitleggen en 5 voorbeelden noemen van machtsmiddelen

Wat vind jij het belangrijkste dat je hebt geleerd van deze presentatie?

Extra oefening

Bekijk de video op de volgende slide. Welke machtsmiddelen kun je noemen nadat je het filmpje gezien hebt? En welk machtsmiddel vind jij het machtigst?